راهنمای ترویج خواندن در خانه و خانواده
خواندن، از خانه آغاز می‌شود. پایه‌های عادت به مطالعه در نخستین سال‌های زندگی کودک و در محیط خانواده شکل می‌گیرد. اگر فضای خانه برای خواندن و گفت‌وگو پیرامون کتاب‌ها آماده و انگیزه‌بخش باشد، کتابخانه و مدرسه با زمینه‌ای تقویت‌شده روبه‌رو می‌شوند.
کودکی که از دو یا سه سالگی با کتاب تصویری آشناست و برایش کتاب خوانده‌اند و قصه گفته‌اند، در مسیر شکل‌گیری عادت پایدار مطالعه قرار دارد. وقتی فرزندتان شما را در حال خواندن کتاب، روزنامه یا مجله می‌بیند و در گفت‌وگوهای خانوادگی پیرامون مطالب جالب مشارکت می‌کند، مطالعه برای او به یک فعالیت لذت‌بخش و طبیعی تبدیل می‌شود.
نقش والدین در ساختن خانه‌ای کتاب‌محور
|
روش |
توضیح |
|---|---|
|
بلندخوانی منظم |
برای فرزندتان، حتی از نوزادی، کتاب بخوانید. |
|
کتاب به‌عنوان هدیه |
در مناسبت‌ها به‌جای اسباب‌بازی، کتاب هدیه بدهید. |
|
مطالعه خانوادگی |
لحظه‌هایی برای خواندن جمعی، و گفت‌وگو درباره کتاب‌ها ایجاد کنید. |
|
در دسترس بودن کتاب |
قفسه‌ای از کتاب‌های مناسب سن کودک در خانه داشته باشید. |
|
الگوی رفتاری |
خودتان نیز در برابر کودک مطالعه کنید. |
چرا ترویج مطالعه در خانه اهمیت دارد؟
-
رشد زبان و شناخت کودک را تسریع می‌کند.
-
تقویت پیوندهای عاطفی با والدین از طریق لحظات مشترک خواندن.
-
آمادگی برای مدرسه و یادگیری مستقل.
-
افزایش تخیل و خلاقیت.
راهنماهای سن‌محور برای ترویج خواندن
برای اثربخشی بیشتر، توصیه‌ها را بر اساس مراحل رشد کودک دسته‌بندی کرده‌ایم:
👶 کودک ۰ تا ۳ سال
-
استفاده از کتاب‌های مقوایی، پارچه‌ای و تصویری با رنگ‌های شاد.
-
همراهی کتاب‌خوانی با آهنگ، لحن نمایشی و اشاره.
-
انتخاب کتاب‌هایی با شعرهای کوتاه، حیوانات، بدن انسان.
🧒 کودک ۳ تا ۶ سال
-
قصه‌گویی خلاق با مشارکت کودک.
-
کتاب‌های تصویری با داستان‌های ساده و شخصیت‌های تکرارشونده.
-
ایجاد گفت‌وگو: «به نظرت بعدش چی می‌شه؟»
👧 کودک ۶ تا ۹ سال
-
تشویق به خواندن مستقل کتاب‌های ساده.
-
استفاده از کتاب‌های واقع‌گرا، طنز، و داستان‌های فانتزی سبک.
-
آغاز دفترچه‌ی خاطره‌نویسی از کتاب‌ها.
👦 کودک ۹ تا ۱۲ سال
-
انتخاب کتاب‌های بلند با شخصیت‌پردازی قوی.
-
گفت‌وگو درباره موضوعات اخلاقی، تصمیم‌گیری‌ها و پایان‌های داستان.
-
استفاده از فهرست‌های جایزه‌های کتاب کودک برای انتخاب.
🧑 نوجوان ۱۲ سال به بالا
-
آشنایی با ژانرهای متنوع: معمایی، علمی-تخیلی، زندگی‌نامه.
-
دعوت به نقد و تحلیل کتاب‌ها، نگارش مرور کتاب.
-
شرکت در باشگاه کتاب‌خوانی نوجوانان.
این کتاب اطلاعاتی درباره‌ی پنگوئن‌ها، تغذیه، شیوه‌ی تولید مثل و محل زیست آن‌ها به مخاطب می دهد. ارائه اطلاعات مستقیم ولی خلاقانه و جذاب است. کتاب با زبانی ساده و روان، مناسب متن، با زندگی اجتماعی پنگوئن از زبان خودش آغاز می شود و سپس خواننده را به تماشای ویژگی های بدن پنگوئن می‌برد.
چهارشنبه, ۵ تیر
گرگی از خوردن غذاهای همیشگی خسته شده و خیال دارد سراغ انسان‌ها برود. او با دختر چاق و تپلی روبرو می شود و هوس می کند او را بخورد. دختر با ترفند او را به مزرعه مادربزرگ می برد و او را تشویق می کند سبزیجات بخورد.
سه شنبه, ۴ تیر
مادر کودکش را می خواباند و برای این که خواب شیرین او به هم نخورد از حیوانات می خواهد که آرام باشند تا کودکش بیدارنشود. ولی غافل از اینکه زمانی که مادر خسته شده و به خواب می رود کودک بازیگوش او ازخواب بیدارشده ومشغول بازی می شود.
سه شنبه, ۴ تیر
هان پسر بچه فقیر و یتیمی که در شهر و روی تپه‌ای بین دو رشته کوه زندگی می کند. او نظافت دروازه شهر و راه‌های ورودی آن را انجام می‌دهد. هان با همه خوش رفتار است و همین سبب نجات شهر و مدرمانش می شود.
سه شنبه, ۴ تیر
لاکی زمانی که با پدرش است احساس آرامش می کند و پدر هم به او اطمینان می دهد که این وظیفه هر پدری است که از فرزندش نگهداری کند. لاکی دوست دارد بداند سایر پدر ها چه کار هایی می کنند؟
دوشنبه, ۶ خرداد
کتاب «دنیا چه قدربزرگ است؟» پرسشی است که بیشتر کودکان از پدر و مادر خود می‌کنند و شاید از خود شما هم بارها و بارها چنین پرسشی شده است.
دوشنبه, ۶ خرداد
کتاب بدن من در چهار بخش با نام های من از چه چیزی ساخته شده‌ام، چه چیزهایی مرا منحصر به فرد می سازند؟ مغز من چگونه کار می‌کند؟ و من چه شخصیتی دارم؟ اطلاعاتی درباره بدن انسان، عناصر و دستگاه‌های سازنده آن، موارد منحصر به فرد انسان‌ها مانند اثر انگشت، ژن ها، حافظه، هوش، شخصیت، مغز، ساختمان و چگونگی عملکرد آن و.... به مخاطب می‌دهد.
یکشنبه, ۵ خرداد
"ایدز توسط یک میکروب کوچک به نام اچ آی وی پدید می آید. این ویروس تنها در بدن انسان زندگی می کند و نمی تواند در بدن حشرات یا حیوانات زندگی کند. ٢٣٠٠٠ ویروس در کنار هم به اندازه یک نقطه جا می گیرند. هنگامی که اچ آی وی وارد خون شود، از بین بردن آن امکان پذیر نخواهد بود."
شنبه, ۴ خرداد
هیزم شکن فقیری با همسر، مادر و پدرش در خانه ای روستایی کنار جنگل زندگی می کردند. او سال ها در آرزوی فرزندی بسر می برد و مادر پیرش هم نابینا بود. روزی که او در جنگل قوشی را در حال شکار مرد کوچکی می بیند.
چهارشنبه, ۱ خرداد
کتاب «قورباغه قورباغه است» داستان ما آدم‌هاست، آن‌زمان که در مقایسه خود با دیگران برمی‌آییم و فکر می‌کنیم در این دنیای پر از توانایی ما بی‌ارزش‌ترین هستیم. آن‌گاه که چیزهایی را که نداریم خیلی خیلی بزرگتر از داشته‌هامان می‌بینیم و این داشته‌ها برایمان کوچک و کم‌رنگ می‌شوند.
چهارشنبه, ۱ خرداد
روی ابرهارت به تازگی به همراه خانواده به شهر کوکونات در ایالت فلوریدا آمده است و در مدرسه راهنمایی تریس درس می‌خواند. روزی که دانا مترسون پسر زورگوی مدرسه صورت او را به پنجره اتوبوس مدرسه می‌چسباند، در خیابان پسری با پاهای برهنه را در حال دویدن می‌بیند و کنجکاو می‌شود و پرس و جو او را وارد ماجراهای بسیاری می‌کند.
چهارشنبه, ۱ خرداد
جورج پسر نوجوانی که شیفته ی داستان ها و ماجراهای جنگ جهانی دوم و هواپیماهای بمب افکن نازی و تانک های غول پیکر ارتش خودی با اطلاعات زیادی درباره آن ها است. روزی او با اردوی مدرسه به موزه ی جنگ جهانی دوم می رود.
چهارشنبه, ۱ خرداد
جو مالونی پسری نوجوان و غیرمعمولی است که با مادرش در شهرهلموت زندگی می کند. او رفتارعجیب وغریبی دارد. او لکنت زباندارد و خجالتی و دست و پا چلفتی هم هست. درون او یک قلب پنهان است و احساس های گوناگونی چون آواز چکاوک ها و گاهی حرکت آرام و مرموز ببری را در سرش حس می کند.
چهارشنبه, ۱ خرداد
برندا دخترکی سه ساله است. در کشور هلند با پدرخوانده و مادر خوانده و خواهر خوانده هایش زندگی می کند. او یک دختر بچه ی عادی است و مانند همه ی کودکان دیگر دوست دارد نقاشی بکشد، بازی کند و بالا و پایین بپرد. تنها یک تفاوت با دیگر کودکان دارد: در خون او یک اژدها زندگی می کند. اسم این اژدها اچ آی وی است.
یکشنبه, ۸ اردیبهشت
کودک از نقاش می خواهد یک ستاره بکشد، پس از کشیدن آن، ستاره از او می خواهد یک خورشید بکشد. خورشید به درخت و درخت به انسان - یک زن و مرد - و آن ها هم به خانه و خانه هم به سگی وفادار نیاز دارد و داستان ادامه پیدا می کند و دوباره به ستاره می رسد.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
مردی است شکمباره و نادان که تمام هیکلش شکم است به گونه ای که سرش به چشم نمی آید. روزی پرنده ی کوچکی را شکار می کند تا کباب کند. پرنده می گوید اگر مرا آزاد کنی به تو سه پند می دهم تا غذای مغزت شود.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
آشنایی با متون کهن نام مجموعه ای است که عنوان "قاضی خائن" شماره دوم این مجموعه است. این داستان حکایت مردی است که در هنگام سفر تمام دارایی خود را نزد قاضی شهر به امانت می گذارد. ولی در بازگشت قاضی منکر همه چیز می شود.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
به قصه متیو بازینگتون خوش آمدید! این قصه همه اش راجع به متیو بازینگتون است. فکرمی کنید متیو بازینگتون چه کسی است؟ نخیر! او نه ستاره پاپ، نه فوتبالیست شهر و نه مأمور مخفی است، او یک بچه ی ده ساله معمولی با موهای خرمایی و سه دانه کک ومک روی لپ چپ است که آرزو دارد روزی به یک مگس تبدیل شود، ولی هرچه زور میزند نمی تواند خود را به شکل مگس درآورد.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
لی لی دختر کوچولویی که کانگوروی آبی اش را خیلی دوست دارد. او گاهی دوست دارد جلب توجه کند و جلوی دیگران به ویژه دوست عزیزش کانگوروی آبی دست به هنرنمایی و شیرین کاری می زند.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
روزگاری که حضرت سلیمان بر شهر بیت المقدس فرمانروایی می کرد، پرستشگاهی عظیم بنا کرد تا در آن مکان به حل مشکلات مردم و داوری بین آنان بپردازد. روزی دو برادر برای دادخواهی نزد او می آیند، آنان بر سر زمینی که از پدر به آنان به ارث رسیده بود، با هم دعوا داشتند.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
عباس پسر نوجوانی که در مقطع راهنمایی درس می خواند وعلاقمند به داستان نویسی است. او در قم زندگی می کند و خاطرات خود را از سال های ۵۷ یعنی اوج جنبش مردم علیه رژیم پهلوی در قم را در دفتر خاطراتش ثبت کرده نقل می کند.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
قرقره ها یکی از پنج کتاب مجموعه ماشین های ساده ی بسیار مفید است. پیچ ها، سطوح شیب دار و گوه ها، چرخ ها، اهرم ها عنوان های دیگر این مجموعه است. این کتاب ها اطلاعاتی درباره ی ساختمان اهرم ها، پیچ ها سطوح شیب دار و گوه ها، چرخ ها و قرقره ها (پولی ها)، انواع آن ها و چگونگی کاربردشان به مخاطب می دهد. در این کتاب ها مفاهیم با مثال های آشنا بیان شده است.
سه شنبه, ۳ اردیبهشت
موضوع: روان شناسی
پروژه، این موضوع را به آزمایش می گذارد که آیا حس چشایی مردم، تحت تاثیر دید آن ها قرار می گیرد.پرسش پژوهش:
آیا رنگ غذا یا نوشیدنی بر درک شخص از مزه ی آن تاثیر می گذارد؟ یا چشمان ما می توانند گیرنده های چشایی ما را فریب دهند؟آنچه نیاز دارید:
سه ظرف آب سیب
رنگ خوراکی قرمز و سبز
۶٠ فنجان پلاستیکی کوچک و پاکیزه (شفاف)
٢٠ آزمون شونده برای چشیدن
کاغذ
مداد
روش آزمایش:
چهارشنبه, ۲۸ فروردین
باران دختر نوجوانی حدود سیزده – چهارده ساله است که همیشه روزنوشت های خود را در دفتر خاطراتش می نویسد. او با مادرش که مدیر دبیرستان است، پدربزرگ و خواهر دانشجویش، نگار زندگی می کند. پدر استاد دانشگاه است ولی از آنان جدا شده و تنها گاهی با نگار و باران گفتگوی تلفنی دارد.
یکشنبه, ۱۸ فروردین