راهنمای ترویج خواندن در خانه و خانواده
خواندن، از خانه آغاز می‌شود. پایه‌های عادت به مطالعه در نخستین سال‌های زندگی کودک و در محیط خانواده شکل می‌گیرد. اگر فضای خانه برای خواندن و گفت‌وگو پیرامون کتاب‌ها آماده و انگیزه‌بخش باشد، کتابخانه و مدرسه با زمینه‌ای تقویت‌شده روبه‌رو می‌شوند.
کودکی که از دو یا سه سالگی با کتاب تصویری آشناست و برایش کتاب خوانده‌اند و قصه گفته‌اند، در مسیر شکل‌گیری عادت پایدار مطالعه قرار دارد. وقتی فرزندتان شما را در حال خواندن کتاب، روزنامه یا مجله می‌بیند و در گفت‌وگوهای خانوادگی پیرامون مطالب جالب مشارکت می‌کند، مطالعه برای او به یک فعالیت لذت‌بخش و طبیعی تبدیل می‌شود.
نقش والدین در ساختن خانه‌ای کتاب‌محور
|
روش |
توضیح |
|---|---|
|
بلندخوانی منظم |
برای فرزندتان، حتی از نوزادی، کتاب بخوانید. |
|
کتاب به‌عنوان هدیه |
در مناسبت‌ها به‌جای اسباب‌بازی، کتاب هدیه بدهید. |
|
مطالعه خانوادگی |
لحظه‌هایی برای خواندن جمعی، و گفت‌وگو درباره کتاب‌ها ایجاد کنید. |
|
در دسترس بودن کتاب |
قفسه‌ای از کتاب‌های مناسب سن کودک در خانه داشته باشید. |
|
الگوی رفتاری |
خودتان نیز در برابر کودک مطالعه کنید. |
چرا ترویج مطالعه در خانه اهمیت دارد؟
-
رشد زبان و شناخت کودک را تسریع می‌کند.
-
تقویت پیوندهای عاطفی با والدین از طریق لحظات مشترک خواندن.
-
آمادگی برای مدرسه و یادگیری مستقل.
-
افزایش تخیل و خلاقیت.
راهنماهای سن‌محور برای ترویج خواندن
برای اثربخشی بیشتر، توصیه‌ها را بر اساس مراحل رشد کودک دسته‌بندی کرده‌ایم:
👶 کودک ۰ تا ۳ سال
-
استفاده از کتاب‌های مقوایی، پارچه‌ای و تصویری با رنگ‌های شاد.
-
همراهی کتابخوانی با آهنگ، لحن نمایشی و اشاره.
-
انتخاب کتاب‌هایی با شعرهای کوتاه، حیوانات، بدن انسان.
🧒 کودک ۳ تا ۶ سال
-
قصه‌گویی خلاق با مشارکت کودک.
-
کتاب‌های تصویری با داستان‌های ساده و شخصیت‌های تکرارشونده.
-
ایجاد گفت‌وگو: «به نظرت بعدش چی می‌شه؟»
👧 کودک ۶ تا ۹ سال
-
تشویق به خواندن مستقل کتاب‌های ساده.
-
استفاده از کتاب‌های واقع‌گرا، طنز، و داستان‌های فانتزی سبک.
-
آغاز دفترچه‌ی خاطره‌نویسی از کتاب‌ها.
👦 کودک ۹ تا ۱۲ سال
-
انتخاب کتاب‌های بلند با شخصیت‌پردازی قوی.
-
گفت‌وگو درباره موضوعات اخلاقی، تصمیم‌گیری‌ها و پایان‌های داستان.
-
استفاده از فهرست‌های جایزه‌های کتاب کودک برای انتخاب.
🧑 نوجوان ۱۲ سال به بالا
-
آشنایی با ژانرهای متنوع: معمایی، علمی-تخیلی، زندگی‌نامه.
-
دعوت به نقد و تحلیل کتاب‌ها، نگارش مرور کتاب.
-
شرکت در باشگاه کتابخوانی نوجوانان.
کتاب مزرعه، کتابی مقوایی است که به معرفی حیوانات و هر آنچه در مزرعه موجود است می‌پردازد. در هر صفحه از کتاب یک تصویر اصلی و چهار تصویر کوچک آمده است. این کتاب را می توان از نوزادی تا ۳ سالگی مورد استفاده قرار داد.
چهارشنبه, ۱۴ مرداد
رشد مهارت‌های زبانی و سواد پایه در کودکان ۰ تا ۷ سال
بیشتر کودکان تا حدود ۷ سالگی خواندن را می‌آموزند. این فرایند پیچیده و شگفت‌انگیز، از بدو تولد آغاز می‌شود و به تدریج با رشد مهارت‌های زبانی، شناختی و ارتباطی کامل می‌شود. یادگیری خواندن تنها با آموزش مستقیم در مدرسه شکل نمی‌گیرد؛ بلکه بر پایه‌ی سال‌ها تجربه‌ی ارتباطی، شنیداری و دیداری کودک با دنیای پیرامون بنا شده است.
سه شنبه, ۱۳ مرداد
بیشتر کتاب‌های کودکان، مصور هستـند، اما همه‌ی کتاب‌های مصور، تصویری نیستند. کتاب تصویری کتابی است که به کمک یک رشته تصویرهای زیاد همراه با متنی کمابیش اندک یا بدون متن، اطلاعاتی را منتقل کرده یا داستانی را بازگو می‌کنند.
سه شنبه, ۱۳ مرداد
مطالب این کتاب براساس توانایی های کودکان در دوره ی پیش دبستانی و دانش آموزان اول تا پنجم دبستان تنظیم و ارائه شده است. یکی از کتاب های بسیار ارزنده ای است که در زمینه ی موضوع آن تئوری و عمل به طرز بسیار زیبایی تلفیق شده و کتاب را قابل استفاده برای همه پدران و مادران و مربیان در هر سطح تحصیلات نموده است.
سه شنبه, ۱۳ مرداد
کودکان برای آنکه هویت یابی کنند، باید بدانند از کجا آمده اند، چه گذشته ای دارند و گذشتگان برای آن ها چه میراثی به جا نهاده اند. کودکان تنها به کمک آگاهی از تاریخ خود می توانند مناسبات دنیای کنونی را درک کنند، بدانند که امروز از دیروز شکل گرفته است و از امروز برای ساختن آینده درس بگیرند.
دوشنبه, ۱۲ مرداد
کتاب میوه ها، کتابی مقوایی است که به معرفی ۱۰ میوه ی متفاوت می‌پردازد. در هر صفحه از کتاب عکس یک میوه و نام آن آمده است. این کتاب را می توان از نوزادی تا ۳ سالگی مورد استفاده قرار داد. کودکان در خردسالی رشد پرشتاب زباني دارند.
دوشنبه, ۱۲ مرداد
کتاب "جم جمک برگ خزون" که مجموعه ای از متل های عامیانه ایران است که بزرگ و کوچک دست کم چند تایی از آن ها را از زبان مادر بزرگ ها و یا مادران خود شنیده اند، اکنون به کوشش ثمینه باغچه بان و با تصویرگری فرشید شفیعی به بازار آمده است.
یکشنبه, ۱۱ مرداد
12 آگوست (٢١ مرداد) «روز جهانی نوجوان» است. از سال ها پیش، سازمان ملل متحد این روز را "روز نوجوان" نام نهاده است تا اهمیت سال های نوجوانی نزد بزرگترها به ویژه خانواده ها، برنامه ریزان و مسئولان هر جامعه فراموش نشود.
شنبه, ۱۰ مرداد
تیبی یک پرستوی نازنین و دوست داشتنی است. او روی درخت زندگی می کند، اما نمی تواند پرواز کند، چون از وقتی به دنیا آمده، یک بالش آویزان است. گاهی احساس تنهایی می کند. در لانه می نشیند و جایی نمی رود.
دوشنبه, ۵ مرداد
اگر بزرگسالانی خلاق و با قوه تخیل می خواهیم، باید از سال های اولیه زندگی آن ها برای این کار برنامه ریزی کنیم.
کودکان را برای زندگی تربیت می کنیم و هر خصوصیتی را که دراین سن در آنان تشویق کنیم با آنان می نماید.
یکشنبه, ۴ مرداد
۱ – حرکات عضلانی و اثر گذاری بر روی کاغذ
نوزاد از آغاز تولد ، لحظات کوتاهی توجهش به حرکاتی که در میدان دید او انجام می گیرد، جلب می شود و این حرکات را با چشمانش تعقیقب می کند.
شنبه, ۳ مرداد
آیا تاکنون شرط بندی کرده اید؟ اگر شرط بندی کرده باشید می دانید کاری بسیار هیجان انگیز است زیرا پای بردو باخت و اثبات خود در میان است.
مرد جوان و خیاط حیله گر حکایت شرط بندی جوانی است با گروهی از مردم. جوان شرط می بندد که از پس حیله ی خیاطی بر آید که تا آن زمان هیچ کس از پس او بر نیامده است. هیچ کس !! شاید تعجب کنید ولی چنین است.
شنبه, ۳ مرداد
اصل‌های پذیرفته شده و یا جمله‌های قصاری هست که هر بار صحبت از کتاب می‌شود آن‌ها را بیان می‌کنند. مثل این‌که « کتابخوانی بسیار مفید است» کتاب موجب پیشرفت علمی، فرهنگی و اجتماعی می‌شود.
شنبه, ۳ مرداد
زندگی بزرگراهی است با تمام شادی ها، غم ها، توقف ها و جنبش ها و حرکت ها و بزرگراه عامل دور شدن انسان از طبیعت و فاصله بین عناصر طبیعت نیز است. شاعر با زبانی شاعرانه با صحنه پردازی‌های هنرمندانه به سادگی و زیبایی، بی‌مهری، خشونت، سختی و سنگدلی تکنولوژی را به تصویر کشیده است و اسارت، انسان را در قفس زندگی ماشینی به خوبی بیان می‌کند.
پنجشنبه, ۱ مرداد
كاج كوچكی در زیباترین نقطه ی جنگل می روید. او در گردونه ای سرشار از زیبایی قد می كشد و می بالد. خورشید درخشان و نوازشگر، نسیم پرطراوت، پرندگان و آوازهایشان، ابرهای زیبا با هزاران طرح نو، برف سفید و خرگوشها....
یکشنبه, ۲۸ تیر
"بعضی وقت‌ها روز در حالی شروع می‌شود که منتظر هیچ چیز نیستی، و همه چیز بد و بدتر می‌شود، زندگی‌ات سیاه می‌شود و هیچ‌کس درکت نمی‌کند..." اگر افرادی شاد و به دور از حس تنهایی، افسردگی و غم هستید، خواندن این کتاب به شما توصیه نمی‌شود. اما اگر روزهایی در زندگی تان هست که از خواب بر خاسته و عمیقاً غمگین و نا‌امید بوده‌اید این کتاب را حتماً بخوانید/ ببینید.
چهارشنبه, ۲۴ تیر
گرچه هیچ اجبار هنجاری غریزی برای تشخیص چگونگی خواندن متون ادبی وجود ندارد، اما به محض آنکه خواندن متنی را شروع می کنیم،
چهارشنبه, ۲۴ تیر
این کتاب در برگیرنده ی دیدگاه های پنج روان شناس کمال گرای نامدار: آلپورت، فرانکل، فروم و راجرز است.
یکشنبه, ۲۱ تیر
وقتی ویلبر به دنیا آمد یک خوک زردنبو و لاغر بود برای همین آقای ارابل صاحب او تصمیم گرفت او را سر به نیست کند چون یک چنین خوکی دردسر ساز است. اما فرن، دختر آقای ارابل با خواهش و البته گریه فراوان پدرش را راضی کرد که در تصمیمش تجدید نظر کند.
یکشنبه, ۲۱ تیر
مراقبت یا کار با کودک بیمار، تجربه‌ای است که تقریباً همه‌ی کسانی که با کودک سروکار دارند، به درجات مختلف به آن دست یافته‌اند. بیماری یک امر دائمی و مطلق محسوب نمی‌شود و کیفیتی تغییر پذیر است یا دست کم حکم کلی این نیست که بیمار همیشه بیمار بماند.
چهارشنبه, ۱۷ تیر
هنر بخشی از زندگی همه‌ی ماست و به آن نیازمندیم. لذت شنیدن نوایی آرام‌بخش تماشای فیلمی که انگار بخشی از حرف‌های ناگفته‌مان را می‌گوید،
چهارشنبه, ۱۷ تیر
«مگ جرارد» نخستین کسی است که می‌پذیرد درک تفکر نوجوانان چندان کار ساده‌ای هم نیست. همانند بیشتر والدین، او نیز بارها از دختران نوجوان خود هنگامی که کار خطرناکی انجام داده‌اند، پرسیده است «واقعا چه فکری کردی؟ ».
چهارشنبه, ۱۷ تیر
ترویج کتاب‌های علمی برای کودکان و نوجوانان
بسیاری از کودکان و نوجوانان به خواندن کتاب های علمی علاقه مندند. اما چگونه می توان خواندن کتاب های علمی را نیز به فعالیتی سرگرم کننده و لذت بخش تبدیل کرد؟
یکشنبه, ۱۴ تیر
مورچه در جنگل راه می رود که ناگهان باران شدیدی شروع به باریدن می کند.او نمی داند چه باید بکند. در میان چمنزار متوجه قارچ کوچکی می شود. زیر کلاهک آن پناه می گیرد تا باران بند بیاید، اما هر لحظه باران تندتر و تندتر می شود. پروانه ای خیس از باران، موشی گریزان از تر شدن، گنجشگی با پرهای نم زده و.....همه به قارچ کوچک پناه می برند، اما چگونه همه در زیر آن جای می گیرند؟
شنبه, ۱۳ تیر