طبیعت در بخش عمدهای از تاریخ تکامل انسان یکی از مهمترین زمینههایی بوده که کودک در طی سالهای حساس و تاثیرگذار بلوغ خود با آن سر و کار داشته است.
تجربه مستقیم و غیرمستقیم طبیعت یکی از تاثیرگذارترین عناصر رشد فیزیکی، عاطفی، ادراکی و حتی اخلاقی انسان بوده و احتمالا در آینده نیز چنین خواهد بود. به رغم چنین امکانی، آگاهی علمی از تاثیر و اهمیت طبیعت در طی مراحل مختلف کودکی به طرز چشمگیری پراکنده و ضعیف است. مثلا در مورد پرسشهای زیر چندان چیزی نمیدانیم:
آلوین معتقد است که با ترس متولد شده است و از همه چیز می ترسد. او خود را با هنری دیوید ترو، نویسنده قدیمی آمریکایی مقایسه می کند چون شباهت هایی بین خودش و او می بیند. پدر آلوین تصمیم می گیرد او را به اردو ببرد تا ترس او بریزد. آنی بلی خواهرش نیز با آنان همسفر می شود. او در اردو دوست جدیدی پیدا می کند و یاد می گیرد که می توان شجاع بود در حالیکه از همه چیز هم ترسید. او تجربه خوبی از سفر بدست می آورد.
کتاب حفره لایه ازون از مجموعه کتاب های محیط زیست خطرناک ما است که درباره ی لایه ازون، تاثیرات گازهای گلخانه ای، تابش فرابنفش بر پوست انسان و به خطر افتادن محیط زیست اطلاعاتی به مخاطب می دهد.
این کتاب یک کتاب کار است که به پدران و مادران و آموزگاران کمک می کند تا هفت عادت خوب را در کودکان نهادینه کنند. در مقدمه کتاب آمده است این کتاب قدرت زندگی براساس اصول را به کودکان نشان می دهد اصولی مانند احساس مسئولیت، برنامه ریزی، احترام به دیگران، کار گروهی و اعتدال. این اصول جهانی هستند و اکنون بیش از هر زمان دیگری مورد نیازند.
سرزمین سازها کتابی است که با زبانی ساده و با کمک تصویر برخی از سازهای ایرانی و ارکستر را به کودکان و نوجوانان می شناساند. هدف از نوشتن این کتاب آشنایی کودکان با سازها و شکل آن هاست. شناخت سازها بسیار مهم است زیرا بسیاری از کودکان در سنی که ساز خود را برمی گزینند دیدگاه درستی درباره شکل و شیوه ی نواختن و حتی صدای ساز ندارند.
این کتاب از مجموعه فلسفه را بچشیم به مفاهیم فلسفی درباره زمان و پرسش هایی که ممکن است در این زمینه مطرح شود، میپردازد. نویسنده با استفاده از داستانک و صحبت از ملموسات پیرامون مان به روشنی و با شیوهای سرگرم کننده موضوع را بیان کرده است. به همراه این کتاب سی دی صوتی آن هم ارائه شده است. هر کتاب مجموعه فلسفه را بچشیم شامل دو عنوان یا دو مفهوم است. این مفاهیم با استفاده از داستانک و صحبت از ملموسات پیرامونمان به روشنی و صراحت، بیان شده اند.
این کتاب حدود ۱۰۰ حکایت و افسانه را از فلسفه ی غرب و حکمت و خرد شرق در بر می گیرد. افزون بر بزرگسالان، کودکان امروز نیز نیازمندند از طریق حکایت ها و افسانه ها تغذیه فکری شوند چرا که صحبت برای کودک به طور انتزاعی سخت تر است امّا به شکل روایت به سادگی در ذهن او جایگزین می شود و در زندگی به طور عملی به کار می آید. "آنچه این داستانها را از سایر قصهها ممتاز میکند این است که داستانهای فلسفی کودکان و نوجوانان را به تامل و تفکر وا میدارد و پرسشهای ناگزیر در ذهن آنها ایجاد میکند.
پیتر نه سال دارد. برادر کوچکش فارلی که همه او را قندعسل صدا میزنند سه ساله است. او یک آتشپاره تمامعیار است و لجبازیها و شیطنتها و خرابکاریهایش ماجراهای طنزآمیزی را به وجود میآورد. آن دو با پدر و مادرشان در یک آپارتمان قدیمی در نیویورک زندگی میکنند. کارهای قند عسل همیشه پیتر را کلافه میکند. او از اینکه دیگران با قند عسل به مهربانی رفتارمی کنند دلخور است.
جایزه «لاک پشت پرنده» حالا چند وقتی هست که به یکی از جایزههای مهم حوزه ادبیات کودک تبدیل شده است. جایزهای که به همت چندین و چند نفر از فعالان عرصه ادبیات کودک شکل گرفت تا شاید بتوانند در این وانفسای وضعیت کتاب و کتابخوانی، دریچه تازهای به روی والدینی باز کند که دغدغه کتابخوانی کودکانشان را دارند. خودشان میگویند ما مثل کشاورزانی هستیم که بذرهای اندیشه را میپراکنیم به امید این که باد بیاید و آن ها را به جای اصلی ببرد؛ ذهن کودکانی که قرار است نسل کتابخوان بعدی کشور ما باشند.
هفدمین جشنوارهی بین المللی قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، میزبان میهمانانی از چند قارهی جهان بود؛ «کریستین پدمونتی» قصهگوی آمریکایی نیز یکی از میهمانان جشنواره بود که حضورش در ایران و آشنایی با فرهنگ و سنتهای مردم این دیار، برایش بسیار جذاب بود. در زیر گفت گوی او را با خبرنامه کانون می خوانید:
کلیت کنونی نمایش در کانون از فرمهای روایی متنوعی در اجرا بهره میگیرد. تعزیه به شکل سنتی یا با تجربیات پراکنده بر نوآوری در شکل اجرایی و مضامین آن، بخشی از این کلیت است. همچنین نمایشهای عروسکی و مشخصا خیمهشببازی و دیگر عروسکهای محلی نیز سهمی – هر چند اندک – از این مجموعه را بر عهده دارد. همچنین نمایشهایی به اجرا درمیآید که یا با در نظر گرفتن درام به انجام رسیدهاند یا بر اساس اقتباس از داستان یا ساختار متون کهن فارسی. قصهگویی نیز بخشی دیگر از پیکرهی نمایش در کانون را تشکیل میدهد.
در متن همهچیز هست، اما بدون حاشیه. او در همه وجوه، گزیدهکار است؛ از آثارش گرفته تا زمانی که تن به گفتوگو و حرفزدن میدهد؛ مردی بلندقامت و بهظاهر جدی که تصور ارتباط با کودکان را در وهله اول برای بیننده سخت میکند بااینحال، دنیایی رنگی، ساده و بدون اغراق را با تصویرسازی کتابهایی که ماندگار شدهاند، به کودکان ایرانی ارائه داده است. او همچنین مهربان است، مخصوصا وقتی که با تهلهجه شیرین اصفهانیاش شروع به صحبت میکند و با دقت و حوصله، سؤالها را پاسخ میدهد. صحبت در مورد فرشید مثقالی است، هنرمندی که میتوان گفت بیشتر شاخههای مختلف هنرهای تجسمی را تجربه کرده است؛ شهرت اصلی او اگرچه در تصویرسازی و گرافیک است، اما از مجسمهسازی و البته این روزها نقاشی نیز غافل نمانده.
کتاب «گوش درد» از مجموعه کتابهای «سلامت من» است که در باره گوش و ساختمان آن، گوش درد و انواع بیماریهای گوش به مخاطب اطلاعات میدهد. هم چنین در باره پیشگیری و درمان بیماریهای گوش به مخاطب توضیح داده میشود.
کتاب تناسب اندام از مجموعه کتاب های «سلامت من» است که اطلاعاتی در باره ی ورزش و تاثیر آن بر سلامتی انسان به مخاطب می دهد.
قطع شدن زنجیرهی غذایی کتابی است دربارهی اهمیت محیطزیست و در سرزنش آدم بزرگهایی که غیر از نفع و فایدهی فعلی خودشان به چیز دیگری اهمیت نمیدهند. خیال میکنند دنیا مایملک ایشان است و سهم کودکان و جانوران را برای زندگی فراموش کردهاند. کریس دولیسی تلاش کرده است این موضوع را در قالب داستان برای مخاطب طرح کند و شیوههایی برای جمعآوری اطلاعات دربارهی پدیدههای گوناگون و نیز چگونگی اعتراض به نادرستی رفتار و اشتباههای دیگران به بچهها آموزش دهد. ماجرای این قصه دربارهی خرسهای قطبی است که در اثر آلودگیهای نفتی در معرض خطرند.
رستم از جنگ خسته شده است و تصمیم دارد به همراه سپاهیانش در همه جا گل بکارد. آن ها از شمشیرشان به جای بیل استفاده می کنند و در همه جا گل می کارند. رستم باد را پیک خود می کند و برای افراسیاب پیغام می فرستد که اگر می خواهد در امان باشد باید گل لاله بکارد. افراسیاب از ترس رستم و برای جلب رضایت او اطاعت امر می کند و همه جای ایران و توران غرق در گل می شود. جنگ و خونریزی به پایان می رسد. گل ها، دوستی و صلح را با خود می آورند و همه جا پر از شادی می شود.
بین دراجی و گروه لاک پشتان دوستی و محبت عمیقی شکل می گیرد. به گونه ای که دراج ویژگی های ذاتی خود را به عنوان یک پرنده نادیده می گیرد و روی زمین در کنار آنان لانه می سازد. به پیشنهاد لاک پشتان پرهایش را می کند تا قدرت پرواز نداشته باشد و برای همیشه پیش آنان بماند.اما محبت بی قاعده و قانون دردسرساز می شود. هنگامی که شاهین به گروه آنان حمله می کند، لاکپشت ها به لاک خود پناه می برند ولی دراج بی پناه و پشیمان گرفتار چنگال های شکار شاهین می شود.
با همه چی نام مجموعه ای از شعرهای شل سیلور استاین است که پس از مرگش منتشر شده است. این مجموعه شامل ۲۰۴ قطعه شعر است که رضی هیرمندی مترجم خوب ادبیات طنز به همراه مهرنوش پارسانژاد به فارسی برگردانده است. آثار شل سیلوراستاین اکنون از آثار کلاسیک ادبیات کودکان به شمار می آید و چندین نسل از کودکان آثار او را خوانده اند و از آن ها لذت برده اند. شعرهای این مجموعه هم همانند دیگر آثار استاین کودکان را تشویق به خیال پردازی می کند و به آن ها این قدرت را می دهد که غیرممکن ها را تصور کنند.
کتاب «پرنده قرمز» داستان دو کودک یتیم است که پس از دست دادن پدر و مادرشان، به مزرعهای فرستاده میشوند. مزرعهدار ظالم در ازای خوراکی اندک، آنها را به کارهای سخت وامیدارد. متیو و آنا امیدوار هستند که با رسیدن زمستان و رفتن به مدرسه روزگار بهتری داشته باشند اما در مدرسه نیز پس از چند روز متیو به خاطر ورجه ورجه کردن چوب میخورد و کودکان به خاطر غذای فقیرانه تحقیرشان میکنند.
تعداد بچه هایی که عاشقانه منتظر رسیدن اولین روز کلاس اول دبستان هستند اندک است. کم تر بزرگ تری می تواند در اطرافش جمله ی «عاشق مدرسه رفتنم» را بشنود. انید بلایتون، نویسنده ی انگلیسی قرن بیستم، این بار شخصیتی آفریده است که مدرسه را کمی بیشتر از معمول دوست دارد. او در کتاب شرورترین دختر مدرسه مبصر می شود ماجرای «الیزابت» را ادامه می دهد؛ دختری که در قسمت اول کتاب «شرورترین دختر مدرسه» تقریبا همه ی کارهای خلاف مقررات مدرسه ی «وایتلیف» را انجام داده و سرانجام به آرامش رسیده بود.
من فکر می کنم این کتاب را باید به همه ی نوجوان ها و حتی جوان هایی که می خواهند راه نوشتن را یاد بگیرند هدیه داد. نمی گویم معجزه می کند، اما یاد می دهد که چه طور با صبوری وقدم به قدم نوشتن را یاد بگیریم. کتاب های زیادی درباره ی داستان وداستان نویسی نوشته شده اند، اما مطمئن نیستم آن ها هم همین شوق و علاقه به نوشتن را در خواننده به وجود بیاورند. چون کسی که این را نوشته در هر قدم راهی را پیدا می کند تا سختی های نوشتن با شیرینی طی شوند.
یک اتفاقِ یک در میلیون می افتد: صاعقه می زند و به مترسک جان می دهد. مترسک از پسرکی به نام جک کمک می خواهد. جک پا برایش جور می کند و می شود خدمتکارش. بدین ترتیب، سفر پر ماجرای مترسک و جک شروع می شود.
سرکورلی وکیل خانواده ی بوفالونی هاست؛ فامیل هایی که پنولفوی، سازنده ی مترسک، را به تنگ آورده اند؛ همان ها که می خواهند مزرعه را بخشکانند و جایش کارخانه ی علف کش بسازند. در طول سفر، هر از گاهی پیداشان می شود. آن ها دنبال مترسک می گردند که حالا رقیب شان شده است.
فلامینگویی به نام فلوید و حیوانات بد مجموعه شعرهای کودکانه ی تیفانی استون هستند؛ شاعر کانادایی که کودکان و معلمان از شعرهایش استقبال کردند.
اگر کودک شما کتاب هایی مثل شعرهای شل سیلواستاین و آثار دکتر زئوس را دوست دارد، احتمالا به این دو کتاب علاقه مند خواهد شد.
اریک داستان تاثیر ماندگاری است که انسانها در زندگی یکدیگر به جا میگذارند، داستانی است درباره ی مهاجرت، تفاوت های فرهنگی و پاداشی که از این پذیرش به دست می آید.