راهنمای ترویج خواندن نوجوان ۱۲ سال به بالا
در آغاز نوجوانی، بسیاری از فرزندان - حتی آن‌ها که در کودکی کتاب‌خوان بوده‌اند - به‌طور ناگهانی علاقه خود به خواندن را از دست می‌دهند. سرگرمی‌هایی چون تلویزیون، بازی‌های دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و سینما برای‌شان جذاب‌ترند. افزون بر این، نوسانات روحی و روانی دوران بلوغ نیز تمرکز بر کتاب خواندن را دشوارتر می‌سازد.
با این حال، خانواده‌ها می‌توانند با شناخت بهتر علایق نوجوانان و استفاده از روش‌هایی خلاقانه، مطالعه را به تجربه‌ای لذت‌بخش و هویت‌ساز تبدیل کنند.
📘 بلندخوانی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا: چرا هنوز مهم است؟
نوجوانان در این سن همچنان از بلندخوانی‌های تعاملی لذت می‌برند، اگر:
-
به استقلال فکری آن‌ها احترام بگذاریم
-
اجبار را کنار بگذاریم و گفتگو را جایگزین کنیم
-
از متن‌هایی بهره بگیریم که به آن‌ها احساس درک و اهمیت می‌دهند
بلندخوانی در این سن می‌تواند به نوجوان کمک کند تا:
-
با سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شود
-
درباره‌ی مسائل اخلاقی، اجتماعی و روانی تفکر و گفت‌وگو کند
-
به خواننده‌ای منتقد و مستقل تبدیل شود
-
به کمک ادبیات، جایگاه خود را در جهان جست‌وجو کند
✨ روش‌های بلندخوانی و تعامل با نوجوانان ۱۲ سال به بالا
|
شگرد |
چرا کارآمد است |
|---|---|
|
خواندن در زمان‌های مناسب و خودخواسته |
نه به اجبار، بلکه در لحظاتی آرام و دلخواه نوجوان. |
|
پرسش‌های جذاب و کنجکاوی‌برانگیز |
مثل: «یه مقاله جالب دیدم، بخوام برات تعریف کنم؟» |
|
احترام به فضای خصوصی |
اجازه دهید همیشه مجبور به گفتن نظر نباشد. |
|
گفت‌وگوهای باز و عمیق |
«اگه جای اون شخصیت بودی چه می‌کردی؟» یا «نظرت درباره این موضوع چیه؟» |
|
گزینش کتاب‌های متنوع و تفکر‌برانگیز |
از متن‌های کوتاه و گیرا تا آثار بلند و پیچیده. |
📚 چه کتاب‌هایی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
دلیل انتخاب |
|---|---|
|
رمان‌های واقعگرا یا فانتزی بلند |
به نوجوانان کمک می‌کنند خود و دنیای اطراف را بهتر بشناسند. |
|
داستان‌های تاریخی یا اساطیری |
تجربه‌ی زندگی در زمان‌ها و فرهنگ‌های دیگر. |
|
ادبیات علمی-تخیلی و ماجراجویی |
تقویت تخیل و امکان گفت‌وگو درباره موضوعات فلسفی و فناوری. |
|
شعر معاصر |
ارتباط با احساسات، هویت و زبان. |
|
کتاب‌های غیرداستانی (علمی، اجتماعی، زیست‌محیطی...) |
پاسخ‌گویی به کنجکاوی‌ها و علایق تخصصی‌تر نوجوان. |
|
زندگینامه‌ها |
آشنایی با مسیر زندگی افراد الهام‌بخش و واقعی. |
💡 چند راهکار برای ترویج کتابخوانی نوجوانان ۱۲ سال به بالا
-
با روحیات و علایق خاص فرزندتان آشنا شوید.
-
سخت‌گیری در انتخاب موضوع نداشته باشید؛ هدف، عادت به مطالعه است، نه فقط محتوای خاص.
-
نوجوانان به نشریات علاقه دارند. مجله‌ها و مقالات کوتاه را به چرخه‌ی مطالعه‌ی آن‌ها اضافه کنید.
-
اگر به اینترنت علاقه‌مندند، با هم جست‌وجوی موضوعات مورد علاقه‌شان را انجام دهید و سپس درباره‌ی مقاله‌ها گفت‌وگو کنید.
-
برخی مقالات یا داستان‌ها را پرینت بگیرید و با هم بخوانید.
-
کتاب‌هایی را که خودتان دوست دارید برای‌شان بخوانید و بگویید چرا دوستشان دارید.
-
با انتخاب کتاب‌هایی که گفت‌وگوی مشترک ایجاد می‌کنند، رابطه‌ی خانوادگی را تقویت کنید.
پرومتئوس یک ایزد یونانی است که جرمی مرتکب شده است؛ او از زئوس آتش را دزدیده و به انسان ها بخشیده است. زئوس مجازات سختی برایش درنظر می گیرد؛ هر روز صبح پرنده ای (عقاب) غول آسا مامور می شود که او را بکشد و جگرش را بیرون بکشد و بعد دوباره زنده شود.
چهارشنبه, ۷ مهر
یوسف و فتاح از اهالی روستای ایران "دره سی"روستایی دور افتاده در حوالی سرعین از توابع اردبیل هستند. سارا خواهر فتاح قرار است بعد از عید عروسی کند و از ده برود و فتاح هم امیدوار است پس از او خود را از این روستای دور افتاده نجات دهد.
سه شنبه, ۳۰ شهریور
کتاب «روشنگران تاریکی» در برگیرنده زندگی باغچه بان و همسر و یاورش صفیه میربابایی و یادداشت های ثمین و ثمینه باغچه بان درباره زندگی پدر و مادرشان و مجموعه عکس‌هایی از آلبوم خانوادگی آن ها است.
دوشنبه, ۲۹ شهریور
صفر گوسفندار است و قصد دارد گوسفندهایش را بفروشد تا درآمد فروش آن ها را خرج درمان پای دختر فلجش کند، اما گرگ گوسفندها را می کشد. صفر بجای اینکه گرگ را بکشد زنگوله گردن بزش را به گردن گرگ می اندازد که صدای آن هشداری باشد برای مردم روستا و این سزای خیانت گرگ است.
پنجشنبه, ۲۵ شهریور
اشوزدنگهه مغ جوانی است که نزد کوارسمن، مغ بزرگ علوم دینی می آموزد. شاماش رقیب مغ بزرگ او را می کشد تا به معجون جاودانی دست یابد. اشوزدنگهه ناخواسته معجون را می نوشد و عمر جاودانی پیدا می کند، او در طی سفر به تاریخ مأمور مبارزه با شاماش که مظهر پلیدی است می شود.
چهارشنبه, ۱۷ شهریور
امیرعلی ۱۴ ساله برای پرستاری از یک نویسنده پیر و بیمار استخدام می شود. او که شاهد زندگی یکنواخت و کسل کننده پیرمرد است، سعی می کند فضاهای هیجان انگیز و شادی را که پیرمرد دوست دارد ، برایش فراهم کند، پرده های اتاق تاریک را کنار می زند تا نور و روشنایی به داخل اتاق بیاید، یا بدور از چشم بستگان پیرمرد او را تا پارکینگ می برد و با هم در سرازیری خیابان دوچرخه سواری می کنند. سرانجام زندگی پیرمرد پس از گذراندن یک روز لذت بخش به پایان می رسد.
یکشنبه, ۷ شهریور
اعتماد به نفس پایین یکی از معضلات فرهنگی است که از نیمهٔ دههٔ هشتاد میلادی گسترش یافته ولی باوجود اهمیت آن، تا کنون راهکارهای مناسبی برای حل این معضل ارائه نشده است. پایین بودن میزان اعتماد به نفس، یکی از مسائل جدی نوجوانان امروز به شمار می‌رود. داشتن فرزند نوجوانی با اعتماد به نفس پایین به این معنا نیست که شما والدین شایسته‌ای نیستید یا در دوران کودکی در مورد آن‌ها کوتاهی کرده‌اید. همهٔ والدین اشتباه می‌کنند و همهٔ کودکان ممکن است برداشت درستی از رفتارهای آن‌ها نداشته باشند. اعتماد به نفس پایین می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که بعضی از آن‌ها به محیط خارج از خانه مربوط‌اند.
یکشنبه, ۷ شهریور
در میان برهوتی بادگیر، پر از خرت و پرت های فلزی دور ریخته شده، پیرمردی غمگین و تنها زندگی میک ند، او با وجود فضای غمبار دور و برش هر شب خواب جنگلی زنده و پرنشاط را می بیند، سرشار از پرندگان و جانوران.
یکشنبه, ۲۴ مرداد
آیا نام مجید برای شما آشنا است؟ فکر می کنم خیلی از شما مجید را می شناسید! او شخصیت اصلی قصه های مجید است که در ۵ جلد توسط هوشنگ مرادی کرمانی نوشته شده است. مجید نوجوانی اهل کرمان است، او پدر و مادر خود را از دست داده و با بی بی، مادر بزرگش زندگی می کند.
چهارشنبه, ۲۰ مرداد
سیاوش شاهزاده ی صلح جوی ایرانی است که قربانی خودخواهی و عملکرد اشتباه پدر و توطئه های گوناگون می شود و به دست افراسیاب پادشاه کشور توران به ناحق کشته شد. در شاهنامه ی فردوسی او از دو همسر تورانی دو پسر دارد.
یکشنبه, ۱۷ مرداد
مجموعه ۳۵ داستان کوتاه که گاه در قالب خاطره و برخی در گونه داستان های واقعگرا و تخیلی بیان شده است. داستان ها بیشتر در شهرهای آذربایجان و برخی هم در شهرهای شمالی ایران رخ می دهد. ماجرای آن ها به رویدادهای پیش و پس از انقلاب و گاهی به دوران جنگ ایران و عراق مربوط می شود.
یکشنبه, ۱۰ مرداد
«سرزمین سایه‌های دلتورا»، رمانی است بسیار پُرهیجان و خواندنی، برای دوستداران رمان های فانتزی-تخیلی. رمان‌های سه‌گانه، به دنبال همدیگر هستند و برای پی بردن به رمز و راز «افسانه‌ای دلتورا»، مطالعه‌ی هر سه جلد لازم است.
سه شنبه, ۲۲ تیر
کتاب «دختر ستاره‌ای» داستان ورود استار گرل، دختری که تا 16 سالگی در خانه درس خوانده، به دبیرستان مایکا در آریزونای آمریکا است. او با رفتار خود دبیرستان را دست‌خوش دگرگونی می‌کند. استارگرل متفاوت است؛ در لباس پوشیدن و رفتار. به همه کمک می‌کند، تیم رقیب را هم تشویق می‌کند، برای هم‌مدرسه‌ای‌های خود آهنگ تولد می‌خواند و عاشق یاری رساندن به افراد تنها و درمانده است. این همه تفاوت در مدرسه‌ای که «معمولی بودن» بزرگ‌ترین فضیلت است، استارگرل را در وضعیت دشواری قرار می‌دهد.
پنجشنبه, ۱۷ تیر
من به مقتضای شغل خود، اغلب پس از تعطیلات تابستان و نوروز از جوانان می‌خواهم که بنویسند: «از اینکه تعطیلات تمام شده وبه مدرسه می‌آیند، چه احساسی دارند؟» جالب است که نود درصد آن‌ها پاسخ می‌دهند احساس بدی دارند، چون یا تمام تعطیلات را مثل سال آموزشی در کلاس‌های فیزیک و ریاضی و ... گذرانده‌اند و اصلاً استراحت نکرده‌اند، یا چون دیگر نمی‌توانند تاساعت ۲ و ۳ نیمه شب، فیلم ببینند وصبح تا ساعت ۱۱- ۱۲ صبح بخوابند.
چهارشنبه, ۹ تیر
تابستان در پیش است. با اینکه روزهای اول تعطیلات، همهٔ نوجوانان نیاز به استراحت دارند و می‌خواهند بدون دغدغهٔ خاطر، حسابی بخوابند وتنبلی کنند، اما تجربهٔ سالیان دراز نشان می‌دهد که سرانجام، روزی از روزهای تابستان، به خود خواهند گفت: خسته شدم از خوابیدن. حوصله‌ام سر رفته، چکار کنم؟
یکشنبه, ۳۰ خرداد
« کارا لندری » به روزنامه‌نگاری علاقه‌ی فراوانی دارد. والدینش یک سال پیش متارکه کرده‌اند و او به ناچار پس از طی روزهایی بحرانی به مدرسه جدیدی می‌آید. او در مدرسه‌ی جدید به روز نامه‌نگاری ادامه می‌دهد.
یکشنبه, ۳۰ خرداد
کتاب «دانستنی‌های زیست‌محیطی برای آموزشگران – زباله» پنجمین جلد از مجموعه شش جلدی «دانستنی‌های زیست محیطی برای آموزشگران» است. این مجموعه با این هدف تهیه شده است که به مربیان کمک کند تا در نقش راهنما و تسهیل‌کننده، جوانان و نوجوانان را در شناخت و ترویج فرهنگ محیط‌زیستی یاری دهند. در این مجموعه هر کتاب شامل دو بخش است: منبع مربی و راهنمای آموزش.
دوشنبه, ۱۷ خرداد
"راب" دوازده ساله که به تازگی مادرش را از دست داده تمام دلتنگی هایش را در یک چمدان بزرگ پنهان کرده و هرگز در آن را نمی گشاید. او با پدرش در یک متل در فلوریدای امریکا کار می کند. راب به نوعی بیماری پوستی مبتلاست که در اثر ناراحتی تشدید می شود.
دوشنبه, ۱۷ خرداد
برای کودکان، احساس ترس از امتحانی بزرگ و سخت، عادی است ولی برخی از کودکان بیش از اندازه دچار اضطراب می‌شوند، که بر سلامتی، رفتار و نمرهٔ کودکان اثر می‌گذارد. اضطراب امتحان از زمانی که مدارس تاکید زیادی بر استاندارد کردن امتحانات کرده‌اند، شایع شده است. همهٔ شاگردان دچار این فشار می‌شوند، حتی شاگردانی که نمرات خوبی می‌گیرند گاهی این فشار را تجربه می‌کنند.
یکشنبه, ۱۶ خرداد
"یواکیم" ۹ ساله در خانواده ای در نروژ زندگی می کند که پدر در اثر بیماری روانی در بیمارستان بستری است. مادر ضمن آن که دلش برای او تنگ می شود تحمل کارهایش را ندارد. این موضوع سبب کشمکش یواکیم با خود می شود که کدام حق دارند.
سه شنبه, ۴ خرداد
والدین می توانند با استفاده از کامپیوتر به کودکان فرصت خلق کتاب های خود و انجام تحقیقات ادبی را بدهند و آن ها را هرچه بیشتربه خواندن علاقه مند کنند.
چهارشنبه, ۲۲ اردیبهشت
"ارمایل" و "کرمایل" دو برادرند. آن ها مثل همه ی مردم ایران از حکومت ظالمانه ی ضحاک در رنج و خشم اند و در صدد پیدا کردن راهی برای مبارزه با ضحاک ماردوش هستند.
پنجشنبه, ۱۶ اردیبهشت
دلم برای تو تنگ است، مجموعه ی دوازده قطعه شعر است در قالب های گوناگون نیمایی، چهار پاره و غزل که با وزن های متنوع سروده شده است و گاه به شکلی نو آورانه و ابتکاری با هم تلفیق و در آمیخته شده است که نشان از چیرگی شاعر در انواع ساختار و وزن و قالب شعر دارد.
چهارشنبه, ۱۵ اردیبهشت
آیا تا به حال شنیده بودید که به صاحب گربه ای، به خاطر فراری دادن موش ها پاداش بدهند، آن قدر که صاحب گربه که از مال دنیا چیزی هم ندارد، ثروتمند شود و جزیره ای را به نام خود کند ؟ می دانید صاحب گربه، نام آن جزیره را چه گذاشت؟
پنجشنبه, ۹ اردیبهشت