مقاله ها و نوشته های فرهنگ و آموزش
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را مطالعه کنید.
روند انتقالی در پدیداری ادبیات کودکان مدرن در جهان
نوشتن ادبیات برای کودکان، بدون روندی که به آن روند انتقالی می‌گویند ممکن نیست. وقتی که به تاریخ ادبیات کودکان غرب نگاه می‌شود، روندی از گردآوری افسانه‌ها تا بازنویسی دیده می‌شود. در این روند بازنویسان بسیاری بودند، اما برجسته‌ترین بازنویس در این زمینه هانس کریستین آندرسن است که از قضا زندگی‌اش با زندگی آذریزدی همسانی‌های چندی دارد. هر دو استعداد نویسندگی داشتند، نه آن چنان که آثار با شکوه و مستقل بیافرینند، بلکه نگاه و دست‌شان بیش‌تر به برگرفتن از گنجینه فرهنگی آثار پیشینیان بود.
چهارشنبه, ۳ دی
آذریزدی برجسته‌ترین بازنویس و بازآفرین ادبیات کودکان در ایران است. برجستگی بازنویسی یا بازآفرینی‌های او یکی به اقبال مخاطبان و روند زنده و جاری انتشار کتاب‌های او بعد از بیش از 60 سال باز می‌گردد و دیگر توانایی ویژه او در شکل دادن به زبان کودکانه در ادبیات کودکان. به گفته حسین مسرت یزدشناس برجسته و از نزدیک‌ترین انسان‌ها به آذریزدی در دوره سالمندی او: «مهدی آذریزدی به کمک واژه‌ها، طلسم دروازه رویاهای سرکوب شده کودکی‌اش را گشود و با بازتولید ساحرانه آن، کودکان ایران زمین را به قلمرو قلب خود فراخواند..»[1]
چهارشنبه, ۲۶ آذر
هر افسانه برای رسیدن به امروز راهی دراز را پیموده است؛ راهی که پیش از دوره‌ی غارنشینی انسان‌ها آغاز شده، از میان فرهنگ‌های گوناگون گذر کرده، با مردمان گوناگون همنشین شده، تن‌پوش آیین‌ها و اسطوره‌های‌شان را پوشیده و باز رهسپار شده است تا دیگر بار، در جایی دیگر، زمانی دیگر و به فراخور مردمانی دیگر، رنگ دیگری به خود بگیرد. ماه‌پیشانی یکی از چنین افسانه‌هایی است. از آن‌ها که نه‌تنها خود، بلکه راهی را که پیموده است، حکایتی خواندنی است.
چهارشنبه, ۵ آذر
در روز جهانی آموزگار در سال 2018، به موضوع حقِ داشتن آموزگار شایسته توجه شد. این موضوع به مناسبت هفتادمین سالگرد اعلامیه‌ی حقوق بشر مطرح شد؛ زیرا آموزش و پرورش کودکان و داشتن آموزگارِ شایسته، یکی از حقوق اساسی بشر است. اما «آموزگار شایسته» دقیقاً چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
دوشنبه, ۳ آذر
«تیموتی شاناهان»[1] کارشناس آموزش، بهترین روش‌های آموزش خواندن و نوشتن را (در وبلاگش) به اشتراک می‌گذارد. دکتر شاناهان، استاد شناخته‌شده‌ی آموزش شهری و پژوهشگر موضوعات در پیوند با خواندن است، و تجربه‌های گسترده‌ای با کودکان در مدارس درون‌شهری و کودکان با نیازهای ویژه دارد. همه‌ی پُست‌ها آمده در این نوشته، با اجازه‌ی وبلاگ «آموزش با شاناهان»[2] بازنشر داده شده است.
یکشنبه, ۱۱ آبان
با بلندخوانی دو کتاب شناخته شده‌ی «نقطه» و «نقاشی‌های مچاله» و انجام‌دادن فعالیت‌های سرگرم‌کننده در پیوند با آن‌ها، دانش‌آموزان‌تان را تشویق کنید انگیزه بخشیدن به دیگران را تمرین کرده و خلاقیت‌شان را شکوفا کنند.
سه شنبه, ۱۵ مهر
کودکی و ادبیات کودکان، فرهنگ مطالعه و نشردر انگلستان
پروفسور« ام. اُ. گرنبی»[1]* گسترش ادبیات کودکان در سده هجدهم میلادی را در انگلستان با چگونگی رشد فزاینده‌ی آمیخته شدن سرگرمی و آموزش در کتاب‌های کودکان، توضیح می‌دهد.
ادبیات کودکان در پایان سده هجدهم میلادی، بخشی رو به شکوفایی، جدا و امن در صنعت نشر انگلستان بود. شاید سالانه نزدیک به پنجاه عنوان کتاب کودک در لندن و بخش‌های مرکزی انگلستان همچون ادینبورگ، یورک و نیوکاسل منتشر می‌شد. این کتاب‌ها که بیش‌تر کتاب‌هایی اخلاق‌گرا و مذهبی بودند، شاید بر پایه معیارهای امروزی، بسیار خشک به‌نظر برسند، اما آن‌ها آشکارا ابزاری برای جلب رضایت خوانندگان‌شان بودند؛ چه با داستان‌های سرگرم‌کننده، شخصیت‌های جذاب و لحن دلپذیر، چه با تصویرهای جالب و صفحه‌آرایی و جلد چشم‌نواز.
شنبه, ۵ مهر
مدرسه مهران فقط جایی برای درس خواندن نبود. همه جنبه‌های زندگی در این مدرسه به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شد. رفتار با دیگران، آداب تربیتی، مانند این‌که چگونه رفتاری داشته باشند، چگونه سنجیده سخن بگویند. این‌ها محجوب‌ترین بچه‌ها را روی صحنه می‌کشاندند، نمی‌دانم چگونه، اما از تبحرشان بود. برای این کارها خانم مافی استعداد خاصی داشت. مهران آن موقع بهترین مدرسه بود زیرا این دو همه نیروی‌شان را برای مدرسه گذاشه بودند. خیلی با حساب و کتاب معلم انتخاب می‌کردند و بدون آزمون، معلمی را سر کلاس نمی‌فرستادند. همواره در حال توصیه به معلمان بودند که رفتارشان متناسب با استانداردهای مهران شود.
سه شنبه, ۱ مهر
«بسته‌های آموزگار کودک خود باشیم» شامل کتاب‌های داستان و غیرداستانی هستند که برای گروه‌های سنی مختلف و بر اساس سرفصل‌های بعضی از کتاب‌های درسی از پایه‌ی اول تا ششم دبستان و نیز کودکانی که در دوره‌ی مهدکودک و پیش دبستان هستند، دسته‌بندی شده‌اند. در بسته‌ی ویژه‌ی پایه‌ی چهارم دبستان، کتاب‌های مناسب با موضوعات کتاب‌های درسی پایه‌ی چهارم انتخاب شده‌اند.
دوشنبه, ۳۱ شهریور
صنعتی شدن به افزایش چشمگیر کار کودکان انجامید. پروفسور «اِما گریفین»* [در این مقاله] کار خطرناک و توان‌فرسای کودکان در کارخانه‌ها و معدن‌ها و واکنش‌های ادبی نویسندگانی مانند «چارلز دیکنز»[1] و «الیزابت بارت براونینگ»[2] را بررسی می‌کند.
شنبه, ۲۹ شهریور
مدرسه‌های سراسر کشور در تکاپوی بازگرداندن بچه‌ها به کلاس‌های درس هستند و پدران، مادران و آموزگاران نگران ایمن ماندن و سلامت آن‌ها. ما به کمک پزشکان متخصص کودکان، متخصصان بیماری‌های عفونی و کارشناسان تحصیلی در پی ارزیابی برنامه‌های مربوط به مناطق آموزش و پرورش برآمده‌ایم.
سه شنبه, ۲۵ شهریور
روز دهم: جعبه‌ابزار سال 2020 بسازید
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم و روز پنجم و روز ششم و روز هفتم و روز هشتم و روز نهم را بخوانید.
پنجشنبه, ۲۰ شهریور
روز نهم: اندیشه‌ی خلاق و انتقادی
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم و روز پنجم و روز ششم و روز هفتم و روز هشتم را بخوانید.
پنجشنبه, ۲۰ شهریور
روز هشتم: خودآگاهی و هویّت
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم و روز پنجم و روز ششم و روز هفتم را بخوانید.
چهارشنبه, ۱۹ شهریور
روز هفتم: مهارت‌های ارتباط سالم
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم و روز پنجم و روز ششم را بخوانید.
سه شنبه, ۱۸ شهریور
روز ششم: انگیزه و تاب‌آوری
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم و روز پنجم را بخوانید.
دوشنبه, ۱۷ شهریور
روز پنجم: مدیریت اضطراب
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم را بخوانید.
یکشنبه, ۱۶ شهریور
روز چهارم: شناخت و مدیریت احساس‌ها
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم را بخوانید.
شنبه, ۱۵ شهریور
برنامه‌ی روز سوم: تو بی‌همتا و ارزشمندی
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم را بخوانید.
جمعه, ۱۴ شهریور
روز دوّم: گردآوری بیانیه هنجارهای کلاس با همکاری دانش‌آموزان
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست را بخوانید.
بر پایه‌ی فعالیت‌ها و بازخوردهای دریافت شده از روز نخست، هنجارها و معیارها را با مشارکت دانش‌آموزان گردآوری کنید. برخلاف قوانین که بیش‌تر از سوی مدرسه/آموزگار تدوین و ابلاغ می‌شوند، هنجارها برپایه‌ی توافق گروهی درباره‌ی روش درست رفتار با دیگران شکل می‌گیرند. هنجارها با قوانین و رهنمودهای بهداشتی نیز یکسان نیستند. رهنمودهای بهداشتی باید انجام شود و تغییرناپذیرند. برنامه روز دوم با هدف ساختن محیطی امن و پذیرا برای همه‌ی دانش‌آموزان، از راه تعیین هنجارهای رفتاری، طراحی شده است.
پنجشنبه, ۱۳ شهریور