روز هفتم: مهارتهای ارتباط سالم
پیش از مطالعه این مطلب مقدمه و بخش نخست و روز دوم و روز سوم و روز چهارم و روز پنجم و روز ششم را بخوانید.
بسیاری از مهارتها در ساختن ارتباطات سالم و پایدار کارایی دارند. داشتن این مهارتها، به دانشآموزان کمک میکند تا روابط صمیمانه با همکلاسیهایشان داشته باشند. این روابط برای افزایش احساس تعلق به گروه و پذیرفته شدن سودمند هستند. فراگیری مهارتهای ارتباطی در قالب کار گروهی، محیطی صمیمی و اَمن برای همهی دانشآموزان در کلاس درس فراهم میکند. در چنین محیطی زمینهی یادگیری (آموزش) فراهم است.
اکنون که بهسبب وضعیت موجود، هریک از ما با شکلی از فشار عصبی و احساس نگرانی روبهرو هستیم، شاید، روابطمان با دیگران همیشه به بهترین شکل پیش نرود. تمرین مهارتهای شنیدن، سهیم شدن و همکاری، در آغاز سال تحصیلی، زمینهساز خوبی برای پیشبرد فعالیتهای کلاس، در هفتهها و ماههای آینده خواهد بود. بخشندگی و نادیدهگرفتن لحظههای عصبانیت و از کوره در رفتن یکدیگر، کمک میکند تا بیهوده، چیزهای کوچک را بزرگ نکنیم.
در ادامه، پیشنهادهایی برای یادگیری و تمرین مهارتهای ارتباط سالم فراهم شده است ( بر پایهی سطح دانشآموزان، آنها را میتوانید بهکار بگیرید. هنگام آموزش، از رعایت فاصلهی فیزیکی لازم، مطمئن شوید.)
همدلی در دانشآموزان را تقویت کنید
احساس همدلی، مهارتی مهم برای پرورش و نگهداشتن ارتباط سالم است. «خود را بهجای دیگری گذاشتن»، نگرش مهربانانهتری نسبت به دیگران پدید میآورد. دانشآموزان با انجام دادن این فعالیت، با ویژگیهای خوب دیگران آشنا میشوند و به دوستانشان احساس ارزشمند بودن میدهند. به اینترتیب، همدلی و مهربانی میان همکلاسیها افزایش مییابد.
چالش لیوان کاغذی و افزایش مهارتهای ارتباطی بین دانشآموزان
هریک از گروهها، یک بستهی ششتایی لیوانهای کاغذی، یک کِش و یک قطعه نَخ برای هر بازیکن دریافت میکنند. قاعدهی بازی این است که بدون لمسِ لیوانها، آنها را تکبهتک از یکدیگر جدا کرده و سپس همهی لیوانهای جدا شده را، بدون لمس کردن، درون یکدیگر بگذارید. این فعالیت گروهسازی و کار گروهی و مهارتهای ارتباطی را بهبود میبخشد. این فعالیت همچنین فرصتی را برای پی بردن به نقاط قوّت یکدیگر فراهم میکند. فعالیتهای گروهی دیگری با هدف بهبود مهارت را نیز میتوانید انجام دهید (برای نمونه، تکمیل پازلهای ریاضی با همکاری گروهی؛ انجام دادن بازیهای همگانی و مشارکتی و ...).
دیوار (شیشهی) مهربانی به دانشآموزان کمک میکند مهربانی را تمرین کنند
در این فعالیت، آموزگاران و دانشآموزان مهربانیها را میبینند و آنها را ستایش میکنند؛ هر کنش مهربانانهای که ببینند، روی برگهی یادداشت، کوتاه دربارهی آن مینویسند و روی دیوار میچسبانند، یا یک دانه لوبیا یا دّکمه بهجای آن، درون شیشه میاندازند. مهربانی، با توجه و بیان آن، گسترش مییابد.
با دانشآموز مصاحبه کنید
دانشآموزان را در گروههای دونفره بخش کنید و با هریک از آنها، بهتنهایی، دربارهی چیزی که به آن افتخار میکنند یا از داشتنش خوشحالند (مانند فرهنگشان، یک دستاورد، یک سرگرمی یا استعداد، حیوان خانگی)، گفتگو کنید. هنگام گفتوگو، دانشآموزِ دیگر، نقش گزارشگر دارد؛ فقط گوش میدهد و یادداشت میکند. سپس، همگروهیاش را با اشاره به نکتههای مهمی که در این گفتوگو شنیده، با بیان دستِکم سه ویژگی، به کلاس معرفی میکند. پس از پایان معرفی، نقششان را باهم جابهجا میکنند.