برنامه‌‌ی ده روز نخست بازگشایی مدرسه (و پس از آن)
پیش از مطالعه این مطلب بخش مقدمه را بخوانید.
تصور کنید به جای تازه‌ای وارد شده‌اید که اندکی آشنا و اندکی نیز شلوغ به‌نظر می‌رسد. جایی که هم آشناست و هم ناآشنا... و به‌درستی نمی‌دانید کجا هستید. کیف سنگین در دست دارید و هنوز مطمئن نیستید آن را باید زمین بگذارید یا نه، زیرا مطمئن نیستید آن‌جا امن است یا همان جایی است که شما باید باشید.
چه احساسی خواهید داشت؟
چه چیزی به شما کمک خواهد کرد تا احساس آرامش و آسودگی داشته باشید؟
چه چیزی کمک می‌کند تا احساس اعتماد و امنیت داشته باشید؟
در ادامه فعالیت‌هایی برای روز نخست ورود به مدرسه فراهم شده است که با انجام دادن آن‌ها، دانش‌آموزان احساس آرامش و امنیت بیش‌تری در کلاس خواهند داشت.
دوستانه خوشامد بگویید
در وضعیت عادی، با لبخندی دلنشین، زدن دست‌های‌تان به یکدیگر یا دست‌دادن، با دانش‌آموزان احوالپُرسی می‌کردید. امسال، دانش‌آموزان و آموزگاران ماسک بر چهره دارند. از این‌رو، دیدن لبخند دیگران دشوار شده است. افزون بر این، از تماس فیزیکی باید بپرهیزیم. برخی مدرسه‌ها نیز، کلاس‌های‌شان را مجازی برگزار می‌کنند. پس به‌دنبال راه‌های دیگر باید باشیم تا خشنودی‌مان را از دیدار دانش‌آموزان به آن‌ها نشان دهیم و احساس امنیت و اعتماد فراهم کنیم. چند پیشنهاد برای آغاز کلاس درس:
-
روی دیوارهای کلاس پیام‌های مثبت و امیدوارکننده بچسبانید. پیام‌هایی که حال خوب و دوستانه را بازگو کنند. در کلاس مجازی نیز در پس‌زمینه‌ی صفحه‌ی ارسال پیام، این کار را می‌توانید انجام دهید یا پیام‌ها را در گروه‌ها بفرستید.
- پوشیدن لباسی که طرح چهره‌ی خندان خودتان روی آن چاپ شده است، برای دانش‌آموزانِ کم سن‌وسال‌تر جالب خواهد بود. با این کار، دانش‌آموزان چهره‌ی شما را بدون ماسک می‌توانند ببینند. برخی پزشکان نیز برای آن که بیمار احساس آسودگی داشته باشد، این ایده را انجام داده‌اند.
- هنگام احوالپُرسی با دانش‌آموزان بزرگ‌تر، نام‌شان را بگویید، ارتباط چشمی داشته باشید و خشنودی‌تان را از دیدارشان بازگو کنید.
- در پیام متنی یا ویدئو برای دانش‌آموزان و خانواده‌های‌شان، کوتاه شرح دهید که سال تحصیلی پیش رو را چگونه آغاز خواهید کرد، و در این سال چه روش‌هایی را برای پشتیبانی یکدیگر می‌توانید به‌کار ببرید و ... .
فرصت گفت‌وگو را برای دانش‌آموزان فراهم کنید
دانش‌آموزان باید فرصت داشته باشند تا احساسات و تجربه‌های‌شان را درباره‌ی تعطیلی ناگهانی مدرسه و زندگی در دوره‌ی همه‌گیر شدن بیماری کووید-19 بازگو کنند. دیدگاه‌های آن‌ها را بشنوید و درباره‌ی نامشخص بودن وضعیت پیش‌رو توضیح دهید. بر این موضوع تأکید کنید که کلاس شما و همه‌ی اجتماع مدرسه در رویارویی با ناشناختهها، خواهید کوشید همراه و پشتیبان یکدیگر باشید.
جمله‌هایی برای آغاز گفت‌وگوی کلاسی انتخاب کنید که اطمینان‌بخش و معنادار باشند. یعنی کمک کنند تا چالش‌های واقعی در کنار پیام‌های امیدبخش بازگو شوند. برای نمونه:
- آن‌چه در مدرسه بیش از هر چیز دیگر دلم برایش تنگ شده بود ...
- بهترین بخش دوری از مدرسه این بود که ...
- کاری که با انجام دادنش احساس شادی کردم ...
- آن‌چه دوست دارم رخ دهد این است که ...
قوانین ایمنی و بهداشت محیط کلاس را به دانش‌آموزان آموزش دهید
با روشی گام‌به‌گام و همراه با آرامش، قوانین کلاس و اهمیت پیروی از رهنمودهای وزارت بهداشت را بازگو کنید. این کار به دانش‌آموزانی که مضطرب و نگرانند، کمک می‌کند تا بدانند سلامت آن‌ها برای شما در اولویت است. فرصتی را برای پرسش‌وپاسخ کلاسی، گفت‌وگو و فراهم کردن اطلاعات بیش‌تر در این‌باره، در نظر بگیرید.
در آغاز کلاس، فعالیتی غیر درسی انجام دهید
در روزهای نخست بازگشایی، آغاز کلاس با آموزش درسی، کار درستی نیست. فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که کودکان را با فضای کلاس، چینش نو آن و پروتکل‌های تازه آشنا کند و احساس تعلق به محیط تازه را در آن‌ها پدید آورد. افزون بر کلاس‌های حضوری، دانش‌آموزانی را که در کلاس‌های مجازی شرکت می‌کنند، در این فرایند مشارکت دهید. در ادامه، چند نمونه فعالیت برای آغاز روز نخست درس آمده است:
- دو برگه عکس از چهره هر دانش‌آموز، یکی با ماسک و دیگری بدون ماسک، روی دیوار بچسبانید. عکس دانش‌آموزانی را که حضوری در کلاس شرکت نمی‌کنند، فراموش نکنید. عکسی از این فعالیت را برای آن‌هایی که در کلاس نیستند، بفرستید تا بدانند عضو ارزشمند اجتماع کلاس هستند و آن‌ها را به‌یاد دارید. این ایده را برای کلاس مجازی نیز می‌توانید به‌کار ببرید و از عکس‌ها پوستری بسازید و روی صفحه‌ی نمایش کلاس بگذارید.
- از دانش‌آموزان بخواهید ماسک‌های‌شان را تزیین کنند.[1]
- در کلاس، «گوشه‌ی آرامش» فراهم کنید. هر دانش‌آموز به این بخش از کلاس، چیز آرامش‌بخشی می‌تواند بیافزاید.
- از دانش‌آموزان بخواهید یک مجله یا فیلم کوتاه درباره‌ی کلاس دل‌خواه‌شان بسازند. در چنین کلاسی چه صداهایی به گوش می‌رسد؟ چه چیزهایی می‌بینند؟ چه احساسی درباره‌ی آن دارند؟ اعضای کلاس چگونه از فردی که تازه به مدرسه وارد شده استقبال می‌کنند؟ چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم تا همه از بودن در چنین کلاسی خشنود باشند؟
- فعالیت «از دیدارت خوش‌بختم» برگزار کنید. برای نمونه، از دانش‌آموزان بخواهید عددی از یک تا سه برگزینند، یا یکی از کارت‌هایی را که عددهای یک، دو، سه روی آن نوشته شده، بردارند و به تعداد عدد نوشته شده روی کارت، ویژگی‌های خودشان را برای کلاس بازگو کنند.
- کتاب‌هایی را با موضوع آغاز دوباره، مدیریت تغییر و ...بلندخوانی کنید. (مانند دستی که بوسه می‌زند بر ماه، کجاست آن آلفونس هميشگي، خانه ای برای خرچنگ پاکوتاه، مدرسه چه خوبه، ندای مرداب) پس از بلندخوانی، از دانش‌آموزان بخواهید درباره‌ی آغاز سال تحصیلی در کلاسی جدید، با هم‌کلاسی‌ها و آموزگار ناآشنا، حرف بزنند و بگویند گام‌های نخست برای آشنایی با یکدیگر چه می‌تواند باشد.
برای دانش‌آموزانی که به کمک بیش‌تری نیاز دارند، برنامه‌ای طراحی کنید
در آغاز سال تحصیلی، برخی دانش‌آموزان به پشتیبانی بیش‌تری نیاز دارند؛ نوآموزان کودکستانی، دانش‌آموزانی که پایه نخست دبیرستان را آغاز می‌کنند یا آن‌هایی که مدرسه‌شان را تغییر داده‌اند، برخی دانش‌آموزان پایه دوازدهم که دوباره به کلاس باید بازگردند، شاید درباره‌ی این وضعیت، احساس ناخوشایندی را تجربه کنند. درباره‌ی دشوار بودن وضعیت سال گذشته برای همه‌ی کلاس و سودمندی تکرار درس‌های این پایه با آن‌ها گفت‌وگو کنید. برخی دانش‌آموزان به تشویق و پشتیبانی بیش‌تر نیاز دارند، آن‌ها را به‌یاد داشته باشید.
[1] . آلودگی دست‌ها یا لوازم تزیینی، ماسک‌ها را می‌تواند آلوده کند؛ اگر هنگام تزیین رعایت مقررات بهداشتی انجام شدنی نیست، این ایده را کنار بگذارید.
