راهنمای ترویج خواندن کودک ۳ تا ۶ سال
سنین ۳ تا ۶ سالگی دوره‌ای سرشار از کشف، خیال‌پردازی و زبان‌آموزی است. در این بازه، کودک شما توانایی دنبال‌کردن داستان‌ها، درک مفاهیم ابتدایی، و بیان احساسات خود را از طریق کلمات و تصاویر به‌سرعت گسترش می‌دهد. کتاب و قصه، کلید درهای این دنیای تازه‌اند.
📘 چرا خواندن در این سن اهمیت دارد؟
-
تقویت زبان و گفتار از طریق واژگان تازه و ساختارهای جمله.
-
پیش‌نیازهای سوادآموزی مانند آشنایی با چاپ، ترتیب داستان، و جهت خواندن.
-
افزایش تمرکز و دقت شنیداری.
-
رشد تخیل، همدلی و درک احساسات.
-
پایه‌گذاری عادت مطالعه برای سال‌های آینده.
📚 چه کتاب‌هایی برای ۳ تا ۶ ساله‌ها مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
ویژگی‌ها |
|---|---|
|
کتاب‌های تصویری داستانی |
با متن‌های بلندتر، شخصیت‌پردازی و خط داستانی ساده. |
|
کتاب‌های شعر و ترانه |
آهنگین، تکرارپذیر، با استعاره‌های ساده و لذت‌بخش. |
|
کتاب‌های غیر داستانی ساده |
معرفی مشاغل، جانوران، بدن انسان، طبیعت و... |
|
کتاب‌های الفبا و اعداد |
با تصویرسازی خلاق و بدون فشار آموزشی. |
|
متل‌ها و ترانه‌های عامیانه |
غنی از زبان و فرهنگ، همراه با حرکت یا بازی. |
|
قصه‌گویی بدون کتاب |
قصه‌هایی از حافظه یا تخیل، به‌ویژه پیش از خواب. |
👪 چگونه بخوانیم؟
-
کودک را در آغوش بگیرید، فضای آرام و صمیمی بسازید.
-
با صدای بلند و لحن نمایشی بخوانید.
-
از کودک بخواهید درباره تصاویر و اتفاقات داستان صحبت کند.
-
اگر خواست، یک کتاب را بارها برایش بخوانید.
-
از او بخواهید داستان را به زبان خودش بازگو کند یا پایان جدیدی بسازد.
-
بعد از خواندن، با هم نقاشی بکشید، نمایش بازی کنید یا از دل داستان، شعر بسازید.
📌 پیشنهادهایی برای والدین
|
پیشنهاد |
توضیح |
|---|---|
|
پیش‌مطالعه کتاب |
پیش از بلندخوانی، خودتان یک بار کتاب را بخوانید تا اجرای روانی داشته باشید. |
|
انتخاب مشارکتی |
به کودک اجازه دهید خودش کتاب را انتخاب کند؛ این مشارکت انگیزه می‌آفریند. |
|
بازدید از کتابخانه و کتاب‌فروشی |
به تجربه کودک برای لمس و دیدن کتاب‌ها بیفزایید. |
|
برنامه‌ی منظم مطالعه |
زمان‌هایی مشخص در روز (مثل پیش از خواب یا بعد از ناهار) را به خواندن اختصاص دهید. |
🎨 فعالیت‌های پس از خواندن
-
کشیدن نقاشی از شخصیت یا صحنه‌ی محبوب داستان.
-
اجرای نمایش کوتاه با عروسک یا خود کودک.
-
ساختن کتاب تصویری دست‌ساز با کمک کودک.
-
گفت‌وگو درباره «اگر جای شخصیت داستان بودی، چه می‌کردی؟»
با کتاب، خیال کودک پرواز می‌کند، زبانش شکوفا می‌شود، و ذهنش برای ورود به مدرسه آماده می‌گردد. این دوره، پایه‌ای طلایی برای پرورش یک خواننده‌ی مستقل و علاقه‌مند است.
کتاب و کتابخوانی دریچه ای است به سوی آگاهی و داشتن زندگی بهتر و پربارتر. کتاب، دید انسان را وسعت می دهد و آگاهی، از رنج می کاهد.
بسیاری از والدین تمایل دارند کودکان خود را کتاب خوان و اهل مطالعه بار بیاورند؛ اما شاید راه های اصولی این کار را بلد نباشند.
چهارشنبه, ۵ شهریور
داستان کتاب درباره دختربچه‌ای به نام سارا است که به تازگی صاحب خواهر کوچکی شده است. حضور نوزاد تازه وارد روال زندگی معمولی سارا را به هم ریخته است.
یکشنبه, ۲ شهریور
یکی از راه های تشویق کودکان به خواندن کتاب اجرای فعالیت های هنری در پیوند با کتاب است. از جمله فعالیت های محبوب کودکان بازی و اجرای نمایش با عروسک است. عروسک های انگشتی ابزار ساده ای هستند که نه تنها مربی به هنگام کتابخوانی می تواند از آن ها بهره ببرد، کودکان نیزتشویق می شوند که با گذاشتن آن ها بر انگشت های خود داستانی را که شنیده اند بازگو کنند یا داستانی تازه بسازند و به این ترتیب مهارت های گفتاری ، تخیل و خلاقیت شان پرورش یابد.
کتاب "عروسک های انگشتی راهی به سوی قصه گوی، بازی و خلاقیت"، دارای دو بخش است. بخش یک: روش ساخت گام به گام ۱۲ عروسک از شخصیت های جانوری و ۲ شخصیت انسانی آشنا که در بیشتر داستان های کودکان نقشی به عهده دارند، همراه با الگوی دقیق هر یک از آن ها.
یکشنبه, ۲ شهریور
کلید کوچولو به همراه پدر و مادرش از جاکلیدی آویزان هستند. کلید پدر در خانه و کلید مادر در کمد را باز می کند، ولی تاکنون کسی سراغ کلید کوچک نیامده است و او از این بابت ناراحت است. او هنگام بیکاری خیالبافی می کند. گاهی خود را پروانه ای زیبا در دشت پر از گل یا ماهی کوچولویی می بیند که در دریای آبی شنا می کند یا قورباغه سبزی که روی سنگ کنار برکه نشسته است و آواز می خواند.
سه شنبه, ۳۱ تیر
کلوین یک سار است که همراه گروهی از سارها زیر لبه‌ی بام انباری قدیمی زندگی می‌کند. او با سارهای دیگر تفاوت دارد. هنگامی که آن‌ها به دنبال شکار و پیدا کردن آب و دانه‌اند، کلوین سرگرم خواندن کتاب‌هاست.
سه شنبه, ۳۱ تیر
سام موشی است که درسوراخ کوچکی توی دیوار پشت قفسه کتاب‌های مرجع کتابخانه‌ای زندگی می‌کند و شب‌ها کتاب‌ها را می‌خواند.
سه شنبه, ۳۱ تیر
هربار پدر می‌خواهد قصه بخواند، «کاکل قرمزی وسط کتاب خواندن پدرش می‌پرد». او نمی‌‌گذارد مسیر داستان طی شود و به شخصیت داستان راه اصلی را نشان می‌دهد؛ بنابراین پدر نمی‌تواند داستان را ادامه بدهد. در این داستان رابطه دل‌انگیز پدران و فرزندان و تاثیر قصه‌گویی بر آن را می‌بینیم.
سه شنبه, ۳۱ تیر
فرصت یادگیری دیداری را بیشتر از یادگیری کلامی برای او فراهم کنید.
مشکل این کودکان: پردازش شنیداری
راهکار: کمتر صحبت کنید و بگذارید او با تصاویر یاد بگیرد. از تصاویر و نشانه‌ها استفاده کنید. برای آموزش مفاهیم مختلف عکس‌ها را از قبل آماده کنید و در اختیار او قرار دهید. این روش بهترین حالت برای آموزش به کودکان اوتیسم است و سرعت یادگیری آن‌ها را به طور قابل ملاحظه‌ای بالا می‌برد.
یکشنبه, ۱۵ تیر
کتاب پرواز پروانه خیال به دو بخش عمده تقسیم مى‌شود؛ بخش اول شامل ۲۵ مقاله از دست‌اندرکاران تئاتر کودک و نوجوان و بخش دوم شامل ۲عنوان پژوهش است. در بخش اول مى‌توان نام گروهى از فعالان تئاتر کودک و نوجوان و موضوع های قابل تاملى را مشاهده کرد:
رحمت امینی، نغمه ثمینی، منصور خلج، حسن دولت‌آبادی، داوود کیانیان، اردشیر صالح‌پور، محمدرضا شمس، محمود فرهنگ، امیر مشهدى‌عباس، چیستا یثربى ،عباس جهانگیریان، منوچهر اکبرلو، آناهیتا غنى‌زاده، یدالله وفاداری، عباس شادروان ،... و امیرکیکاووس بالازاده دیده مى‌شود.
سه شنبه, ۱۰ تیر
این کتاب، مجموعه مقاله های سال های دور و نزدیک داوود کیانیان را در بر می گیرد.
ابتدا اشاره‌ای به گذشته تئاتر کودک و نوجوان و بعضی از علل عدم رشد آن شده است و درباره جشنواره‌ها و تئاتر کودکان سخن به میان آمده است.
سه شنبه, ۱۰ تیر
کلیدهای رفتار با کودک سه ساله با مخاطب قراردادن والدین به آنان کمک می کند تا برای مشکلاتشان با کودک ۳ ساله خود راهکاری بیابند. این اثر با هدف ایجاد بینشی جامع نگاهی دقیق به دنیای کودک سه ساله می اندازد، کودکی که فردی مستقل، عضوی از خانواده و بخشی از اجتماع در نظر گرفته می شود.
سه شنبه, ۱۰ تیر
کتاب «یک توپ برای همه!» داستان کودکانی است که هر کدام تفاوت‌های یکدیگر را پذیرفته‌اند و در کنار هم بازی و مشارکت را تجربه می‌کنند.
چهارشنبه, ۴ تیر
برونو، موش خرمایی، پس از بیدار شدن از خواب زمستانی به جست و خیز می پردازد و سرانجام خسته در گودالی به خواب می رود.
چهارشنبه, ۴ تیر
کتاب مهمانی برای خرس» داستان خرسی است که از مهمان خوشش نمی آید و به همین دلیل روی در خانه اش تابلوی «ورود ممنوع» نصب کرده است.
چهارشنبه, ۴ تیر
تنوع عملکرد تئاتر غیر حرفه‌ای به تعداد گونه‌های مختلف موجود از تئاتر غیر حرفه‌ای بستگی دارد. گونه‌های موجود تئاتر غیر حرفه‌ای می‌تواند یکی از این موارد باشد:
گروه‌های تئاتری که توسط مراکز محلی (مانند فرهنگسراها، خانه‌های فرهنگ، کانون‌های فرهنگی تربیتی وابسته به آموزش و پرورش و نیز شوراهای محلی) تاسیس شده‌اند و در سالن‌های مختلفی در همان محل به اجرا می‌پردازند.
چهارشنبه, ۲۸ خرداد
آن چه در این کتاب می‌خوانید، مجموعه بازی‌های نمایشی ابتکاری «مت بوچانان»، نویسنده و مدرس امریکایی ِتئاتر کودک و نوجوانان است. این کتاب به کار همه کسانی که با کودک سرو کار دارند می‌خورد. از پدر و مادران گرفته تا معلمان مهد کودک و دبستان و بالاتر. از مربیان نمایش در فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ گرفته تا کارگردانان حرفه‌ای تئاتر کودک و روانشناسان کودکان. از برنامه سازان برنامه‌های کودک و نوجوان تلویزیون گرفته تا مجریان این برنامه‌ها.
چهارشنبه, ۲۸ خرداد
چند اندیشمند برجسته مانند ماریا مونتسوری، جروم برونر و نوآم چامسکی بر این باورند که دوره حساس یا زرین زبان آموزی به کودکان از ۲ سالگی آغاز و در ۶ سالگی پایان مییابد.
چهارشنبه, ۲۸ خرداد
آموزش الفبا، پایهٔ آموزش زبان خواندن و نوشتن است. در جامعهٔ ما این اندیشه جا افتاده است که آموزش الفبا ویژه سال نخست دبستان است.
در حالی که آواشناسی و واک شناسی و در پی آن نویسه شناسی و در گامی بالاتر نشانه شناسی آمیختی پیش نیازهای خواندن و نوشتن درست و سنجیده است. این گام‌ها نیاز به سال‌ها فراگیری پیوسته از سوی کودکان پیش دبستان دارد.
چهارشنبه, ۲۸ خرداد
گرچه همه هنرها و از جمله هنر نمایش به دور از خلاقیت هنری قابل تصور نیستند، اصطلاح نمایش خلاق (Creative drama) به نوعی نمایش تربیتی فرآیند محور می گویند که از تئاتر و نمایش رسمی متفاوت است.
یکشنبه, ۱۱ خرداد
مرغ سرخ پاکوتاه سروده پروین دولت آبادی است. مرغ سرخ پا کوتاه یک افسانه منظوم است.
دوشنبه, ۵ خرداد
براساس بند ۳ و ۴ اساسنامه ایکوم - شورای بین‌المللی موزه‌ها (International Coucil Of Museum) جامع ترین تعریف موزه چنین است:
موزه مؤسسه ای است دائمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان گشوده است و در خدمت جامعه و برای پیشرفت آن فعالیت می کند.
همچنین اهداف موزه ها عبارتند از:
یکشنبه, ۲۸ اردیبهشت
طراحی- بازی‌ها راهی بسیار مناسب‌اند تا کودکان را وادار کنیم که مدادی به دست گیرند و روی صفحه حرکت دهند. با این کار، آن‌ها ایجاد نقش روی کاغذ را تمرین می‌کنند، مغزهای کوچک‌شان را به کار می‌گیرند تا به چیزی فراتر از صرف طراحی بیندیشند و نیز سرگرم می‌شوند.
شنبه, ۲۰ اردیبهشت
در پژوهشی در سازمان ملی سوادآموزی انگلستان، از دانش آموزان دبستانی، راهنمایی و دبیرستانی دربارهٔ ویژگی‌های شخصیت‌هایی که می‌توانند شوق به خواندن را درآن ها برانگیزانند، پرسیده شده است.
یکشنبه, ۱۴ اردیبهشت
نان ابری پرواز تخیلی کودکانه است؛ بیان شیوه ای از زندگی است، همان طور که دوست داریم باشد؛ نوعی رهایی از واقعیت های کسل کننده و غیر قابل تحمل دور و بر است.
شنبه, ۳۰ فروردین