راهنمای ترویج خواندن در خانه و خانواده
خواندن، از خانه آغاز می‌شود. پایه‌های عادت به مطالعه در نخستین سال‌های زندگی کودک و در محیط خانواده شکل می‌گیرد. اگر فضای خانه برای خواندن و گفت‌وگو پیرامون کتاب‌ها آماده و انگیزه‌بخش باشد، کتابخانه و مدرسه با زمینه‌ای تقویت‌شده روبه‌رو می‌شوند.
کودکی که از دو یا سه سالگی با کتاب تصویری آشناست و برایش کتاب خوانده‌اند و قصه گفته‌اند، در مسیر شکل‌گیری عادت پایدار مطالعه قرار دارد. وقتی فرزندتان شما را در حال خواندن کتاب، روزنامه یا مجله می‌بیند و در گفت‌وگوهای خانوادگی پیرامون مطالب جالب مشارکت می‌کند، مطالعه برای او به یک فعالیت لذت‌بخش و طبیعی تبدیل می‌شود.
نقش والدین در ساختن خانه‌ای کتاب‌محور
|
روش |
توضیح |
|---|---|
|
بلندخوانی منظم |
برای فرزندتان، حتی از نوزادی، کتاب بخوانید. |
|
کتاب به‌عنوان هدیه |
در مناسبت‌ها به‌جای اسباب‌بازی، کتاب هدیه بدهید. |
|
مطالعه خانوادگی |
لحظه‌هایی برای خواندن جمعی، و گفت‌وگو درباره کتاب‌ها ایجاد کنید. |
|
در دسترس بودن کتاب |
قفسه‌ای از کتاب‌های مناسب سن کودک در خانه داشته باشید. |
|
الگوی رفتاری |
خودتان نیز در برابر کودک مطالعه کنید. |
چرا ترویج مطالعه در خانه اهمیت دارد؟
-
رشد زبان و شناخت کودک را تسریع می‌کند.
-
تقویت پیوندهای عاطفی با والدین از طریق لحظات مشترک خواندن.
-
آمادگی برای مدرسه و یادگیری مستقل.
-
افزایش تخیل و خلاقیت.
راهنماهای سن‌محور برای ترویج خواندن
برای اثربخشی بیشتر، توصیه‌ها را بر اساس مراحل رشد کودک دسته‌بندی کرده‌ایم:
👶 کودک ۰ تا ۳ سال
-
استفاده از کتاب‌های مقوایی، پارچه‌ای و تصویری با رنگ‌های شاد.
-
همراهی کتاب‌خوانی با آهنگ، لحن نمایشی و اشاره.
-
انتخاب کتاب‌هایی با شعرهای کوتاه، حیوانات، بدن انسان.
🧒 کودک ۳ تا ۶ سال
-
قصه‌گویی خلاق با مشارکت کودک.
-
کتاب‌های تصویری با داستان‌های ساده و شخصیت‌های تکرارشونده.
-
ایجاد گفت‌وگو: «به نظرت بعدش چی می‌شه؟»
👧 کودک ۶ تا ۹ سال
-
تشویق به خواندن مستقل کتاب‌های ساده.
-
استفاده از کتاب‌های واقع‌گرا، طنز، و داستان‌های فانتزی سبک.
-
آغاز دفترچه‌ی خاطره‌نویسی از کتاب‌ها.
👦 کودک ۹ تا ۱۲ سال
-
انتخاب کتاب‌های بلند با شخصیت‌پردازی قوی.
-
گفت‌وگو درباره موضوعات اخلاقی، تصمیم‌گیری‌ها و پایان‌های داستان.
-
استفاده از فهرست‌های جایزه‌های کتاب کودک برای انتخاب.
🧑 نوجوان ۱۲ سال به بالا
-
آشنایی با ژانرهای متنوع: معمایی، علمی-تخیلی، زندگی‌نامه.
-
دعوت به نقد و تحلیل کتاب‌ها، نگارش مرور کتاب.
-
شرکت در باشگاه کتاب‌خوانی نوجوانان.
دو دختر در یک صبح زیبا و در جنگلی که بوی باران و گیاه می داد با هم آشنا و دوستی بین آن دو پدید آمد. آن ها با یکدیگر به تماشای موریانه ها ی چوب خوار، کنه و مورچه های بالدار که بر سر دانه ای با هم می جنگیدند پرداختند.
چهارشنبه, ۲۱ مهر
اگر گفتید دارکوب ها چه قصه ای را بلدند؟ آن ها یک قصه بیشتر بلد نیستند و آن هم "قصه ی سارا، مربای سیب و رودخانه" است. آن ها شاید هزار بار و هر بار هم روی هر درختی آن را یک جور می نویسند که با هم فرق می کند.
سه شنبه, ۱۳ مهر
کتاب «لالایی‌ها و ترانه‌های نوازشی، از تولد تا سه سالگی» بر پایه‌ی این اندیشه شکل گرفته است که ادبیات گزینه‌ی برتر برای پرورش ذهنی و عاطفی و روانی کودک است و «بر آن است تا نقشی را که ادبیات کودکان می‌تواند در سه سال اول زندگی، از نوزادی تا سه سالگی داشته باشد به پدران و مادران جوان یادآور شود، بخشی از مسئولیت آن‌ها که اصل است و اغلب از دیده پنهان می‌ماند.»
یکشنبه, ۱۱ مهر
پرومتئوس یک ایزد یونانی است که جرمی مرتکب شده است؛ او از زئوس آتش را دزدیده و به انسان ها بخشیده است. زئوس مجازات سختی برایش درنظر می گیرد؛ هر روز صبح پرنده ای (عقاب) غول آسا مامور می شود که او را بکشد و جگرش را بیرون بکشد و بعد دوباره زنده شود.
چهارشنبه, ۷ مهر
غاز کوچولو و بز کوچولو در همسایگی هم زندگی می کنند و با هم دوست هستند. آن ها با هم به مهد کودک می روند و با هم بازی می کنند و البته گاهی هم دعوا. امروز غاز کوچولو از دست بز کوچولو خیلی عصبانی است چون بز کوچولو پشت سر هم وسط حرفش پریده است و به او گفته: "منقار تق تقو". به نقاشی اش خندیده، قلعه ی شنی اش را خراب کرده و به او شاخ زده است. اما این یک روی ماجراست و بز کوچولو هم حرف هایی برای گفتن دارد.
یکشنبه, ۴ مهر
یوسف و فتاح از اهالی روستای ایران "دره سی"روستایی دور افتاده در حوالی سرعین از توابع اردبیل هستند. سارا خواهر فتاح قرار است بعد از عید عروسی کند و از ده برود و فتاح هم امیدوار است پس از او خود را از این روستای دور افتاده نجات دهد.
سه شنبه, ۳۰ شهریور
تصور عموم بر این است که خواندن و یادگیری خواندن در سن هفت سالگی با آغاز آموزش رسمی کودکان آغاز می شود. حال آن که کارشناسان بر این باورند که یادگیری خواندن تقریبا از زمان تولد شروع می شود و نخستین کتاب بچه را نقش روی لباس مادرش می دانند.
دوشنبه, ۲۹ شهریور
کتاب «روشنگران تاریکی» در برگیرنده زندگی باغچه بان و همسر و یاورش صفیه میربابایی و یادداشت های ثمین و ثمینه باغچه بان درباره زندگی پدر و مادرشان و مجموعه عکس‌هایی از آلبوم خانوادگی آن ها است.
دوشنبه, ۲۹ شهریور
در این کارگاه نه تنها با ورز و شکل دادن خمیر، ماهیچه های حرکتی ظریف کودک تقویت می شود بلکه مجسمه های خوردنی برای خود و خانواده اش درست می کند.
پنجشنبه, ۲۵ شهریور
صفر گوسفندار است و قصد دارد گوسفندهایش را بفروشد تا درآمد فروش آن ها را خرج درمان پای دختر فلجش کند، اما گرگ گوسفندها را می کشد. صفر بجای اینکه گرگ را بکشد زنگوله گردن بزش را به گردن گرگ می اندازد که صدای آن هشداری باشد برای مردم روستا و این سزای خیانت گرگ است.
پنجشنبه, ۲۵ شهریور
شنوایی سالم برای پیشرفت زبان و گفتار، برقراری ارتباط، یادگیری و رشد اجتماعی یک کودک بسیار مهم است. کودکانی که به خوبی نمی شنوند، احتمال بیشتری دارد که در مدرسه در زمینه خواندن مشکل داشته باشند.
برآورد شده است که ۱۰ تا ۱۵ درصد کودکان در سن مدرسه به انواعی از کاهش شنوایی مبتلا هستند. برخی از این کودکان با مشکلات شنوایی زاده می شوند(که می تواند به صورت پیش رونده ای بدتر شود)، اما کودکان سالم ممکن است در هر زمانی به کاهش شنوایی مبتلا شوند در نتیجه عواملی مانند:
سه شنبه, ۲۳ شهریور
بررسی ها نشان می دهد که وقتی پدران در یادگیری مشارکت می کنند، کودکان نمره های بهتری کسب می کنند، از مدرسه بیشتر لذت می برند و احتمال کمتری دارد که یک پایه تحصیلی را تکرار کنند (مردود شوند). زمان های خواندن یک نوع پیوند میان شما و کودک تان ایجاد می کند که برای همیشه با هر دو شما باقی خواهد ماند.
سه شنبه, ۲۳ شهریور
اشوزدنگهه مغ جوانی است که نزد کوارسمن، مغ بزرگ علوم دینی می آموزد. شاماش رقیب مغ بزرگ او را می کشد تا به معجون جاودانی دست یابد. اشوزدنگهه ناخواسته معجون را می نوشد و عمر جاودانی پیدا می کند، او در طی سفر به تاریخ مأمور مبارزه با شاماش که مظهر پلیدی است می شود.
چهارشنبه, ۱۷ شهریور
خردسالان از راه خیال‌پردازی و عمل کردن یاد می‌گیرند. آیا تا کنون دیده‌اید که فرزندتان یک سنگ را بردارد و با آن همانند یک ماشین بازی کند، یا با جنباندن لگویی، آن را یک آدم یا خرگوش فرض کند؟
چهارشنبه, ۱۷ شهریور
با ساختن کلاژ خانه ای افسانه ای همراه با کودک تان به دنیای پریان گام بگذارید. این روش بسیار خوبی برای پرورش خلاقیت و تخیل کودکان است. بریدن و چسباندن تکه کاغذها هم روش بسیار مفیدی برای تقویت مهارت های حرکتی ظریف در کودکان است.
سه شنبه, ۱۶ شهریور
شمابه عنوان پدریا مادر یک کودک پیش دبستانی، نقش مهمی در رشد و پرورش کودک دارید. بچه های کودکستانی همواره در حال آموختن دانستنی ها ومهارت های ارزشمندی هستند در خواندن، نوشتن و موفقیت در مدرسه، زمانی که بزرگتر می شوند، به آن ها کمک می کند. مهم است که شما کودک تان را به دقت زیر نظر داشته باشید پیوسته نتیجه ی مشاهدات خود را با مربیان، مددکاران کودک و مراقبان بهداشت در میان بگذارید.
سه شنبه, ۱۶ شهریور
نشست والدین و آموزگاران همواره در برقراری یک ارتباط خوب بین خانه و مدرسه اهمیت دارد. مطرح کردن نظرات وپرسش های شما به عنوان پدر یا مادر، در این نشست ها بسیار مهم است. برای استفاده بهتر از فرصت گفت و گو با آموزگار فرزند تان می توانید از این پرسش ها استفاده کنید.
دوشنبه, ۱۵ شهریور
با برپا کردن کتابخانه ای برای کودک در خانه، اهمیت کتاب در ذهن او نقش می بندد و اشتیاق او به خواندن را بیشتر و بیشتر می کند. می توانید از این رهنمود ها برای برپا کردن کتابخانه ویژه ای برای کودک تان در خانه بهره ببرید.
دوشنبه, ۱۵ شهریور
رهنمودهایی برای مادران و پدرانی که فرزندان‌شان به مدرسه می‌روند
یک ماه تا یک هفته پیش از آغاز کار مدرسه‌ها
زمانی را به حرف زدن با کودکتان در بارهٔ مدرسه اختصاص دهید.
چند ساعتی، جدایی از هم را تجربه کنید.
داستان‌هایی در زمینهٔ نخستین روز مدرسه، برای کودکتان بخوانید. می‌توانید در بخش کتاب درمانی کتابک، کتاب‌هایی با این موضوع پیدا کنید.
دوشنبه, ۱۵ شهریور
شما به عنوان پدر و مادر یا مربی، نقش بسیار مهمی در علاقه‌مند کردن کودکتان به خواندن دارید. تشویق کودکان به دوست داشتن کتاب و احترام به زبان نوشتاری، پایه‌ای استوار برای یادگیری خواندن است.
یکشنبه, ۱۴ شهریور
امیرعلی ۱۴ ساله برای پرستاری از یک نویسنده پیر و بیمار استخدام می شود. او که شاهد زندگی یکنواخت و کسل کننده پیرمرد است، سعی می کند فضاهای هیجان انگیز و شادی را که پیرمرد دوست دارد ، برایش فراهم کند، پرده های اتاق تاریک را کنار می زند تا نور و روشنایی به داخل اتاق بیاید، یا بدور از چشم بستگان پیرمرد او را تا پارکینگ می برد و با هم در سرازیری خیابان دوچرخه سواری می کنند. سرانجام زندگی پیرمرد پس از گذراندن یک روز لذت بخش به پایان می رسد.
یکشنبه, ۷ شهریور
اعتماد به نفس پایین یکی از معضلات فرهنگی است که از نیمهٔ دههٔ هشتاد میلادی گسترش یافته ولی باوجود اهمیت آن، تا کنون راهکارهای مناسبی برای حل این معضل ارائه نشده است. پایین بودن میزان اعتماد به نفس، یکی از مسائل جدی نوجوانان امروز به شمار می‌رود. داشتن فرزند نوجوانی با اعتماد به نفس پایین به این معنا نیست که شما والدین شایسته‌ای نیستید یا در دوران کودکی در مورد آن‌ها کوتاهی کرده‌اید. همهٔ والدین اشتباه می‌کنند و همهٔ کودکان ممکن است برداشت درستی از رفتارهای آن‌ها نداشته باشند. اعتماد به نفس پایین می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که بعضی از آن‌ها به محیط خارج از خانه مربوط‌اند.
یکشنبه, ۷ شهریور
یک روز یک کانگورو با بچه ای که در کیسه داشت، از باغ وحش فرار کرد و رفت توی حیاط خانه ی خرس. پرنده کوچولو گفت: «تو هم چیزی را که من می بینم، می بینی؟» خرس جواب داد: «البته اما باورم نمی شود، مثل یک رؤیاست.»
یکشنبه, ۳۱ مرداد
در میان برهوتی بادگیر، پر از خرت و پرت های فلزی دور ریخته شده، پیرمردی غمگین و تنها زندگی میک ند، او با وجود فضای غمبار دور و برش هر شب خواب جنگلی زنده و پرنشاط را می بیند، سرشار از پرندگان و جانوران.
یکشنبه, ۲۴ مرداد