راهنمای ترویج خواندن در خانه و خانواده
خواندن، از خانه آغاز می‌شود. پایه‌های عادت به مطالعه در نخستین سال‌های زندگی کودک و در محیط خانواده شکل می‌گیرد. اگر فضای خانه برای خواندن و گفت‌وگو پیرامون کتاب‌ها آماده و انگیزه‌بخش باشد، کتابخانه و مدرسه با زمینه‌ای تقویت‌شده روبه‌رو می‌شوند.
کودکی که از دو یا سه سالگی با کتاب تصویری آشناست و برایش کتاب خوانده‌اند و قصه گفته‌اند، در مسیر شکل‌گیری عادت پایدار مطالعه قرار دارد. وقتی فرزندتان شما را در حال خواندن کتاب، روزنامه یا مجله می‌بیند و در گفت‌وگوهای خانوادگی پیرامون مطالب جالب مشارکت می‌کند، مطالعه برای او به یک فعالیت لذت‌بخش و طبیعی تبدیل می‌شود.
نقش والدین در ساختن خانه‌ای کتاب‌محور
|
روش |
توضیح |
|---|---|
|
بلندخوانی منظم |
برای فرزندتان، حتی از نوزادی، کتاب بخوانید. |
|
کتاب به‌عنوان هدیه |
در مناسبت‌ها به‌جای اسباب‌بازی، کتاب هدیه بدهید. |
|
مطالعه خانوادگی |
لحظه‌هایی برای خواندن جمعی، و گفت‌وگو درباره کتاب‌ها ایجاد کنید. |
|
در دسترس بودن کتاب |
قفسه‌ای از کتاب‌های مناسب سن کودک در خانه داشته باشید. |
|
الگوی رفتاری |
خودتان نیز در برابر کودک مطالعه کنید. |
چرا ترویج مطالعه در خانه اهمیت دارد؟
-
رشد زبان و شناخت کودک را تسریع می‌کند.
-
تقویت پیوندهای عاطفی با والدین از طریق لحظات مشترک خواندن.
-
آمادگی برای مدرسه و یادگیری مستقل.
-
افزایش تخیل و خلاقیت.
راهنماهای سن‌محور برای ترویج خواندن
برای اثربخشی بیشتر، توصیه‌ها را بر اساس مراحل رشد کودک دسته‌بندی کرده‌ایم:
👶 کودک ۰ تا ۳ سال
-
استفاده از کتاب‌های مقوایی، پارچه‌ای و تصویری با رنگ‌های شاد.
-
همراهی کتاب‌خوانی با آهنگ، لحن نمایشی و اشاره.
-
انتخاب کتاب‌هایی با شعرهای کوتاه، حیوانات، بدن انسان.
🧒 کودک ۳ تا ۶ سال
-
قصه‌گویی خلاق با مشارکت کودک.
-
کتاب‌های تصویری با داستان‌های ساده و شخصیت‌های تکرارشونده.
-
ایجاد گفت‌وگو: «به نظرت بعدش چی می‌شه؟»
👧 کودک ۶ تا ۹ سال
-
تشویق به خواندن مستقل کتاب‌های ساده.
-
استفاده از کتاب‌های واقعگرا، طنز، و داستان‌های فانتزی سبک.
-
آغاز دفترچه‌ی خاطره‌نویسی از کتاب‌ها.
👦 کودک ۹ تا ۱۲ سال
-
انتخاب کتاب‌های بلند با شخصیت‌پردازی قوی.
-
گفت‌وگو درباره موضوعات اخلاقی، تصمیم‌گیری‌ها و پایان‌های داستان.
-
استفاده از فهرست‌های جایزه‌های کتاب کودک برای انتخاب.
🧑 نوجوان ۱۲ سال به بالا
-
آشنایی با ژانرهای متنوع: معمایی، علمی-تخیلی، زندگی‌نامه.
-
دعوت به نقد و تحلیل کتاب‌ها، نگارش مرور کتاب.
-
شرکت در باشگاه کتاب‌خوانی نوجوانان.
آیا نام مجید برای شما آشنا است؟ فکر می کنم خیلی از شما مجید را می شناسید! او شخصیت اصلی قصه های مجید است که در ۵ جلد توسط هوشنگ مرادی کرمانی نوشته شده است. مجید نوجوانی اهل کرمان است، او پدر و مادر خود را از دست داده و با بی بی، مادر بزرگش زندگی می کند.
چهارشنبه, ۲۰ مرداد
سیاوش شاهزاده ی صلح جوی ایرانی است که قربانی خودخواهی و عملکرد اشتباه پدر و توطئه های گوناگون می شود و به دست افراسیاب پادشاه کشور توران به ناحق کشته شد. در شاهنامه ی فردوسی او از دو همسر تورانی دو پسر دارد.
یکشنبه, ۱۷ مرداد
مجموعه ۳۵ داستان کوتاه که گاه در قالب خاطره و برخی در گونه داستان های واقعگرا و تخیلی بیان شده است. داستان ها بیشتر در شهرهای آذربایجان و برخی هم در شهرهای شمالی ایران رخ می دهد. ماجرای آن ها به رویدادهای پیش و پس از انقلاب و گاهی به دوران جنگ ایران و عراق مربوط می شود.
یکشنبه, ۱۰ مرداد
کارشناسان بر این باورند که بازی در رشد همه جانبه کودکان نقش مهمی دارد. در بیست و پنج سال گذشته کشورهای پیشرفته و به ویژه نهادها و مراکز آموزشی توجه ویژه ای به بازی های کودکان نشان داده اند.
یکشنبه, ۳ مرداد
آقا نبات، طوطی شیرین زبانی است در مغازه عمو بقال، که هم موجب خوشحالی مشتری های بزرگسال است و هم کودکان. در بقالی به آقا نبات هم خوش می گذرد زیرا همه او را دوست دارند. اما روزی به سبب بازیگوشی و بی توجهی آقا نبات، شیشه روغن می افتد و می شکند و دردسر ساز می شود و آن محیط شاد و خوش بقالی از بین می رود.
سه شنبه, ۲۹ تیر
«سرزمین سایه‌های دلتورا»، رمانی است بسیار پُرهیجان و خواندنی، برای دوستداران رمان های فانتزی-تخیلی. رمان‌های سه‌گانه، به دنبال همدیگر هستند و برای پی بردن به رمز و راز «افسانه‌ای دلتورا»، مطالعه‌ی هر سه جلد لازم است.
سه شنبه, ۲۲ تیر
معمولاً برای بچه‌ها دو سال طول می‌کشد تا خواندن را بیاموزند، بتوانند روان بخوانند و کل متن را بفهمند. البته این کوشش به زحمتش می‌ارزد. چون در هر صورت نمی‌توان از یادگیری خواندن چشم پوشید.راهنمایی‌های ما کمک می‌کند تا شما در این راه برای فرزندانتان مفید باشید.
پنجشنبه, ۱۷ تیر
کتاب «دختر ستاره‌ای» داستان ورود استار گرل، دختری که تا 16 سالگی در خانه درس خوانده، به دبیرستان مایکا در آریزونای آمریکا است. او با رفتار خود دبیرستان را دست‌خوش دگرگونی می‌کند. استارگرل متفاوت است؛ در لباس پوشیدن و رفتار. به همه کمک می‌کند، تیم رقیب را هم تشویق می‌کند، برای هم‌مدرسه‌ای‌های خود آهنگ تولد می‌خواند و عاشق یاری رساندن به افراد تنها و درمانده است. این همه تفاوت در مدرسه‌ای که «معمولی بودن» بزرگ‌ترین فضیلت است، استارگرل را در وضعیت دشواری قرار می‌دهد.
پنجشنبه, ۱۷ تیر
من به مقتضای شغل خود، اغلب پس از تعطیلات تابستان و نوروز از جوانان می‌خواهم که بنویسند: «از اینکه تعطیلات تمام شده وبه مدرسه می‌آیند، چه احساسی دارند؟» جالب است که نود درصد آن‌ها پاسخ می‌دهند احساس بدی دارند، چون یا تمام تعطیلات را مثل سال آموزشی در کلاس‌های فیزیک و ریاضی و ... گذرانده‌اند و اصلاً استراحت نکرده‌اند، یا چون دیگر نمی‌توانند تاساعت ۲ و ۳ نیمه شب، فیلم ببینند وصبح تا ساعت ۱۱- ۱۲ صبح بخوابند.
چهارشنبه, ۹ تیر
آقای گام پیرمردی بداخلاق با چشم های خون گرفته است که از بچه ها و حیوانات و بازی و بلال متنفر است. خانه ی او از کثیفی و به هم ریختگی می تواند جایزه ی "شلخته ترین" را ببرد و باغچه اش از زیبایی و پاکیزگی جایزه ی "زیباترین" را! او خیلی مراقب باغچه اش است چون در غیر این صورت پری کوچولویی با ماهی تابه خدمتش می رسد.
پنجشنبه, ۳ تیر
اوقات فراغت زمانی است که کودک باید آزادانه به انجام فعالیت‌های مورد علاقه خود بپردازد. تنظیم زمان و فراهم کردن اوقات فراغت برای کودکان به‌عهده بزرگسالان است.
چهارشنبه, ۲ تیر
کتاب «دانستنی‌های زیست‌محیطی برای آموزشگران – تنوع‌زیستی» ششمین جلد از مجموعه شش جلدی «دانستنی‌های زیست محیطی برای آموزشگران» است. این مجموعه با این هدف تهیه شده است که به مربیان کمک کند تا در نقش راهنما و تسهیل‌کننده، جوانان و نوجوانان را در شناخت و ترویج فرهنگ محیط‌زیستی یاری دهند. در این مجموعه هر کتاب شامل دو بخش است: منبع مربی و راهنمای آموزش.
یکشنبه, ۳۰ خرداد
تابستان در پیش است. با اینکه روزهای اول تعطیلات، همهٔ نوجوانان نیاز به استراحت دارند و می‌خواهند بدون دغدغهٔ خاطر، حسابی بخوابند وتنبلی کنند، اما تجربهٔ سالیان دراز نشان می‌دهد که سرانجام، روزی از روزهای تابستان، به خود خواهند گفت: خسته شدم از خوابیدن. حوصله‌ام سر رفته، چکار کنم؟
یکشنبه, ۳۰ خرداد
« کارا لندری » به روزنامه‌نگاری علاقه‌ی فراوانی دارد. والدینش یک سال پیش متارکه کرده‌اند و او به ناچار پس از طی روزهایی بحرانی به مدرسه جدیدی می‌آید. او در مدرسه‌ی جدید به روز نامه‌نگاری ادامه می‌دهد.
یکشنبه, ۳۰ خرداد
کسی که عاشق پنیر باشد حتما با موش ها دچار مشکل خواهد شد. شاه این قصه هم پنیر خیلی دوست دارد و بهترین پنیرسازان در خدمت او هستند. بوی پنیر سبب می شود که رقیب های کوچولو به سوی کاخ سرازیر شوند.
یکشنبه, ۲۳ خرداد
کودکان از الگوهای خود چیزهای زیادی می‌آموزند. پس الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید. مراقب باشید تا فرزندانتان به صورت منظم روزنامه بخوانند و از راه خواندن مطالب زیادی را بیاموزند.
پنجشنبه, ۲۰ خرداد
بنظر شما چه رابطه ای بین غول و دوچرخه می تواند باشد؟ نمی توانید حدس بزنید؟ اصلاٌ رابطه ای وجود دارد؟ نویسنده به کمک دخترش "درسا" داستان می نویسد و مادر هم نقاشی های آن را می کشد. اگر چه قهرمان اصلی داستان پسری است که می خواهد دوچرخه ای را بدزدد ولی درسا هم وارد داستان می شود و در روند داستان تأثیر می گذارد.
پنجشنبه, ۲۰ خرداد
کتاب «دانستنی‌های زیست‌محیطی برای آموزشگران – زباله» پنجمین جلد از مجموعه شش جلدی «دانستنی‌های زیست محیطی برای آموزشگران» است. این مجموعه با این هدف تهیه شده است که به مربیان کمک کند تا در نقش راهنما و تسهیل‌کننده، جوانان و نوجوانان را در شناخت و ترویج فرهنگ محیط‌زیستی یاری دهند. در این مجموعه هر کتاب شامل دو بخش است: منبع مربی و راهنمای آموزش.
دوشنبه, ۱۷ خرداد
"راب" دوازده ساله که به تازگی مادرش را از دست داده تمام دلتنگی هایش را در یک چمدان بزرگ پنهان کرده و هرگز در آن را نمی گشاید. او با پدرش در یک متل در فلوریدای امریکا کار می کند. راب به نوعی بیماری پوستی مبتلاست که در اثر ناراحتی تشدید می شود.
دوشنبه, ۱۷ خرداد
برای کودکان، احساس ترس از امتحانی بزرگ و سخت، عادی است ولی برخی از کودکان بیش از اندازه دچار اضطراب می‌شوند، که بر سلامتی، رفتار و نمرهٔ کودکان اثر می‌گذارد. اضطراب امتحان از زمانی که مدارس تاکید زیادی بر استاندارد کردن امتحانات کرده‌اند، شایع شده است. همهٔ شاگردان دچار این فشار می‌شوند، حتی شاگردانی که نمرات خوبی می‌گیرند گاهی این فشار را تجربه می‌کنند.
یکشنبه, ۱۶ خرداد
آرامش
حتماً به وجود یک فضای آرام برای مطالعه توجه کنید. کسی که مطالعه می‌کند به دنبال آرامش است تا بتواند به طور کامل روی داستان و تصاویر آن تمرکز کند. بعضی مکان‌ها می‌توانند: یک مبل راحتی دنج، کنار تخت کودک، روی صندلی‌های متحرک مناسب باشند. همچنین نباید صدای دیگران، صدای تلویزیون، موسیقی و برنامهٔ رادیویی در محیط شنیده شود.
چهارشنبه, ۱۲ خرداد
"یواکیم" ۹ ساله در خانواده ای در نروژ زندگی می کند که پدر در اثر بیماری روانی در بیمارستان بستری است. مادر ضمن آن که دلش برای او تنگ می شود تحمل کارهایش را ندارد. این موضوع سبب کشمکش یواکیم با خود می شود که کدام حق دارند.
سه شنبه, ۴ خرداد
خودباوری یعنی ارزش و احترامی که فرد برای خود و شخصیت خود قائل است.
گاه مشاهده می‌شود که واژه خودباوری و اعتماد به نفس به یک معنا به کار برده می‌شود، در حالی که اعتماد به نفس یعنی ایمان شخص به توانایی‌های ذاتی و استعدادهای بالقوه‌اش که شکوفا شدن این استعدادها، توانایی‌ها و خلاقیت‌ها از طریق برخورداری از احساس ارزشمندی و عزت‌نفس صورت می‌گیرد.
سه شنبه, ۴ خرداد
آیا تاکنون به نقش خود به عنوان پدر و مادر یا آموزگار در ایجاد اضطراب امتحان یا به طور کلی اضطراب کودکان اندیشیده ایم؟ اندیشیده ایم که اضطراب امتحان چه تاثیری بر آينده کودکانمان دارد؟ گاهی پیامدهای رفتار ما بسیار گسترده تر از چیزی است که تصور می کنیم. کتابک برای نگاهی دقیق تر به این مقوله با الهام اسدی کارشناس ارشد روان شناسی بالینی با تجربه کاری در زمینه ی روان شناسی کودک گفت و گویی انجام داده است که می خوانید:
از دیدگاه روان شناسی، اضطراب امتحان چیست و چه نشانه هایی دارد؟
سه شنبه, ۴ خرداد