راهنمای ترویج خواندن نوجوان ۱۲ سال به بالا
در آغاز نوجوانی، بسیاری از فرزندان - حتی آنها که در کودکی کتاب‌خوان بوده‌اند - به‌طور ناگهانی علاقه خود به خواندن را از دست می‌دهند. سرگرمی‌هایی چون تلویزیون، بازی‌های دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و سینما برای‌شان جذاب‌ترند. افزون بر این، نوسانات روحی و روانی دوران بلوغ نیز تمرکز بر کتاب خواندن را دشوارتر می‌سازد.
با این حال، خانواده‌ها می‌توانند با شناخت بهتر علایق نوجوانان و استفاده از روش‌هایی خلاقانه، مطالعه را به تجربه‌ای لذت‌بخش و هویت‌ساز تبدیل کنند.
📘 بلندخوانی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا: چرا هنوز مهم است؟
نوجوانان در این سن همچنان از بلندخوانی‌های تعاملی لذت می‌برند، اگر:
-
به استقلال فکری آنها احترام بگذاریم
-
اجبار را کنار بگذاریم و گفتگو را جایگزین کنیم
-
از متن‌هایی بهره بگیریم که به آنها احساس درک و اهمیت می‌دهند
بلندخوانی در این سن می‌تواند به نوجوان کمک کند تا:
-
با سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شود
-
درباره‌ی مسائل اخلاقی، اجتماعی و روانی تفکر و گفت‌وگو کند
-
به خواننده‌ای منتقد و مستقل تبدیل شود
-
به کمک ادبیات، جایگاه خود را در جهان جست‌وجو کند
✨ روش‌های بلندخوانی و تعامل با نوجوانان ۱۲ سال به بالا
|
شگرد |
چرا کارآمد است |
|---|---|
|
خواندن در زمان‌های مناسب و خودخواسته |
نه به اجبار، بلکه در لحظاتی آرام و دلخواه نوجوان. |
|
پرسش‌های جذاب و کنجکاوی‌برانگیز |
مثل: «یه مقاله جالب دیدم، بخوام برات تعریف کنم؟» |
|
احترام به فضای خصوصی |
اجازه دهید همیشه مجبور به گفتن نظر نباشد. |
|
گفت‌وگوهای باز و عمیق |
«اگه جای اون شخصیت بودی چه می‌کردی؟» یا «نظرت درباره این موضوع چیه؟» |
|
گزینش کتاب‌های متنوع و تفکر‌برانگیز |
از متن‌های کوتاه و گیرا تا آثار بلند و پیچیده. |
📚 چه کتاب‌هایی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
دلیل انتخاب |
|---|---|
|
رمان‌های واقع‌گرا یا فانتزی بلند |
به نوجوانان کمک می‌کنند خود و دنیای اطراف را بهتر بشناسند. |
|
داستان‌های تاریخی یا اساطیری |
تجربه‌ی زندگی در زمان‌ها و فرهنگ‌های دیگر. |
|
ادبیات علمی-تخیلی و ماجراجویی |
تقویت تخیل و امکان گفت‌وگو درباره موضوعات فلسفی و فناوری. |
|
شعر معاصر |
ارتباط با احساسات، هویت و زبان. |
|
کتاب‌های غیرداستانی (علمی، اجتماعی، زیست‌محیطی...) |
پاسخ‌گویی به کنجکاوی‌ها و علایق تخصصی‌تر نوجوان. |
|
زندگینامه‌ها |
آشنایی با مسیر زندگی افراد الهام‌بخش و واقعی. |
💡 چند راهکار برای ترویج کتابخوانی نوجوانان ۱۲ سال به بالا
-
با روحیات و علایق خاص فرزندتان آشنا شوید.
-
سخت‌گیری در انتخاب موضوع نداشته باشید؛ هدف، عادت به مطالعه است، نه فقط محتوای خاص.
-
نوجوانان به نشریات علاقه دارند. مجله‌ها و مقالات کوتاه را به چرخه‌ی مطالعه‌ی آنها اضافه کنید.
-
اگر به اینترنت علاقه‌مندند، با هم جست‌وجوی موضوعات مورد علاقه‌شان را انجام دهید و سپس درباره‌ی مقاله‌ها گفت‌وگو کنید.
-
برخی مقالات یا داستان‌ها را پرینت بگیرید و با هم بخوانید.
-
کتاب‌هایی را که خودتان دوست دارید برای‌شان بخوانید و بگویید چرا دوستشان دارید.
-
با انتخاب کتاب‌هایی که گفت‌وگوی مشترک ایجاد می‌کنند، رابطه‌ی خانوادگی را تقویت کنید.
"ورت" ١١ ساله در خانواده ای به دنیا آمده که جادوگری از مادربزرگ به مادرش و او به ارث رسیده است. اما ورت دوست ندارد جادوگر شود. او از کودکی پدرش را ندیده و هر بار از مادر سراغ او را می گیرد مادر از پاسخ دادن خودداری می کند.
شنبه, ۲ دی
جید و ویکی دو دوست صمیمی و جدانشدنی هستند. یک روز که با هم بر سر اینکه در گروه دو باشند یا نمایش با هم بگو مگو می کنند و جید هم تصمیم می گیرد از شرکت در هر دو گروه انصراف دهد. ویکی با عصبانیت از جید جدا می شود و بلافاصله با ماشین تصادف می کند.
شنبه, ۲ دی
کودکان و نوجوانان پرسش های زیادی را، بارها و بارها از خود، خانواده، مربیان و کتابداران می کنند. پرسش هایی چون "آیا جهان دور و بر ما واقعاً وجود دارد؟"، "عدد چیست؟"، "شناخت یعنی چه و هیچ وقت کامل می شود؟" و اصلاً "چنین چیزی (کامل شدن) امکان پذیر است؟" و گاهی ما آن ها را برای آزمودن مورد پرسش قرارمی دهیم!
شنبه, ۲ دی
پیتر هاچر کلاس پنجم است. پدر و مادر به او خبر می دهند که به زودی صاحب فرزند خواهند شد. او غافلگیر می شود و ماتم می گیرد، چون به اندازه کافی فاج برادر چهارساله اش مایه دردسر و گرفتاری اوست.
شنبه, ۲ دی
کودکان از آسیب پذیرترین گروه های جامعه به شمار می آیند و همواره در معرض خطرات بی شمار از بیماری و رویدادهای قابل پیشگیری تا انواع بد رفتاری ها و برخوردهای غیراخلاقی قراردارند.
دوشنبه, ۲۷ آذر
مجموعه ی ٩ داستان کوتاه مصور با درونمایه ی اجتماعی، روانشناسی و که همگی پیرامون حماقت و کارهای ابلهانه ی مردم شهر شیلدا شهری در آلمان دور می زند. زمانی که هنوز باروت اختراع نشده بود یعنی در قرون وسطی مردم این شهر که بسیار هوشمند و زیرک و عاقل بودند و مورد توجه پادشاهان و امپراتور های دیگر کشورها برای وزارت و یا قضاوت، تصمیم گرفتند خودشان را به حماقت بزنند و این راز این شهر شد.
سه شنبه, ۳۰ آبان
لالابای دختر نوجوانی است که مادرش بر اثر تصادف دچارمشکل شده و در خانه است و پدر هم در مأموریتی در ایران بسر می برد. او تنهاست و مدرسه هم او را راضی نمی کند، برای پدر نامه می نویسد و اظهار دلتنگی می کند.
سه شنبه, ۳۰ آبان
"از آن لنگ درازت خجالت نمی کشی هره و کره می کنی؟ از آن لنگ درازت خجالت نمی کشی از صبح تا شب ول می گردی...؟" در خیابان یک شتر ایستاده است. می گویم پدر نگاه کن این شتر چه قدر لنگ دراز است. پدر می گوید شتر حیوان صبوری است.
سه شنبه, ۳۰ آبان
تیستو اسم عجیبی است که در هیچ جا، هیچ کشوری و هیچ کتابی نمی توان پیدا کرد. او پسر کوچولویی است که هنگام تولد بزرگتر از یک نان در سبد یک نانوا نبود. یک مادر خوانده با لباس آستین بلند و یک پدرخوانده با کلاه سیاه در کلیسا برای او اسم می گذارند، ولی هیچ کس نمی تواند نام او را به زبان بیاورد و بدین ترتیب او را تیستو صدا می کنند. او انگشتان جادویی دارد که به هر چیزی دست می زند به گل و گیاه تبدیل می شود.
سه شنبه, ۳۰ آبان
راستی چرا باید مواظب الماس ها بود؟ داستان زیر را بخوانید تا به راز آن پی ببرید. در موزه توپکاپی در استانبول الماسی در یک محفظه با شیشه های ضد گلوله محافظت می شود که یکی از گران بها ترین جواهرات دنیا در آن قرار دارد و ده ها نگهبان مراقب این الماس درخشان هستند.
یکشنبه, ۳۰ مهر
این مجموعه شامل ۵ عنوان مدیریت پول: روش های به دست آوردن، پس انداز و خرج کردن پول"، "تصمیم گیری سریع: چگونه از پس مشکلات برآییم"، "حفظ دوستی"، "شروع مدرسه ی راهنمایی: آنچه لازم است درباره ی معلم ها، تکالیف مدرسه و دوستان بدانید" و "رفتار مناسب" است.
یکشنبه, ۳۰ مهر
در روزی که "جو" منتظر به دنیا امدن برادر کوچکش است و پدر به علت بردن مادر به بیمارستان او را در خانه تنها گذاشته "میکا" پسر کوچکی از سیاره ای ناشناخته از سفینه ی فضایی اش به طرف زمین و روی یک درخت سیب در باغ خانه ی آن ها پرتاب می شود.
شنبه, ۲۹ مهر
اولین کلاسی که فرزند شما در اولین روز مدرسه به آن قدم می گذارد پر از گفت و گوهای پرهیجان است. آن هایی که با هم دوست هستند درباره کارهایی که انجام داده‌اند گپ می‌زنند، درباره جایی که به مسافرت رفته‌اند و همکلاسی‌هایی که در تعطیلات با آنها وقت گذرانده اند.
یکشنبه, ۲۶ شهریور
مت دوازده ساله باید تا زمان بازگشت خانواده اش به خانه در محیط بکر و وحشی منطقه "مین" گلیم خودش را از آب بیرون بکشد. در نبود خانواده مت با دو سرخپوست به نام های "ساکنیس" رئیس قبیله سمور و نوه اش "اته آن" آشنا می شود. رئیس قبیله از مت می خواهد تا به نوه اش خواندن و نوشتن به زبان انگلیسی را یاد بدهد و در ازای آن او هم برایش شکار و خوراک بیاورد.
شنبه, ۲۵ شهریور
نولان برد پسری ریزه – میزه، باهوش و نابغه در ریاضی ولی دست و پا چلفتی است به طوری که نمی تواند بند کفشش را ببندد. در مقابل او یک همکلاسی دارد که قلدر و زورگوست و تا می تواند تقلب و دزدی می کند، بی نوبت توی صف می ایستد و بچه های کوچک را می ترساند.
سه شنبه, ۷ شهریور
سرزمین مومین با خانه ای استوانه ای به شکل بخاری های قدیمی اسکاندیناوی در دره ای سبز قرار دارد و موجودات تخیلی شاد و پر جنب جوشی در آن زندگی می کنند. خانواده مومین ها شامل مامان مومین و بابا مومین و مومین ترول در خانه ای بزرگ در دره ی مومین زندگی می کنند.
سه شنبه, ۳ مرداد
نارمر، امیرزاده ای از حوالی نیل و در زمانی حدود پنج هزار سال پیش است. امیرزاده ای محبوب مردم که او را «مرد طلایی» می نامند. نارمر قرار است جانشین پدر شود. برادر بزرگتر او هانوگ، که به او حسادت می کند، تصمیم می گیرد او را از میان بردارد. هانوگ او را به بخش خطرناکی از رودخانه می برد.
سه شنبه, ۳ مرداد
شوخ طبعی می تواند زندگی خانوادگی را شیرین و جذاب کند. شما می توانید روی شکم نوزادتان فوت کنید، یک کلاه مسخره بپوشید و کودک سه ساله تان را تعقیب کنید، یا تظاهر کنید که در توده ای از برگ ها افتاده اید، تا یک کودک کلاس اولی را سرگرم کنید.
شنبه, ۱۰ تیر
ما هم روزی روزگاری مجموعه ١٧ خاطره– داستان نوشته چند نویسنده، شاعر، مترجم، پژوهشگر است که بیشتر در زمینه ادبیات کودک فعالیت می کنند و خاطره ای را از دوران کودکی یا نوجوانی خود نقل می کنند.
شنبه, ۳ تیر
مجموعه سه داستان پیوسته به نام های تولد، عروسی و مرگ است. در داستان تولد خیال، راوی را نیمه شب بیدار می کند تا بر بالین کیف که در حال زایمان است ببرد و سرانجام کیف سه قلو می زاید.
شنبه, ۱۳ خرداد
به نظر شما همه ی نامادری ها مثل نامادری سیندرلا بدجنس اند؟ آیا همه ی آنها زشت و بداخلاق اند؟ همه می خواهند کاری کنند که فرزند ناتنی آنها فراری شود؟... .
سه شنبه, ۹ خرداد
شگفت زده یا سینما رمان (۲) مشابه رمان اختراع هوگوکابره از همین نویسنده است اما متن و تصاویر آن هر یک داستان دو فرد را به تصویر می کشند که در صفحه های پایانی کتاب، هر دو داستان یکی می شوند. این کتاب داستان دو شخص را روایت می کند؛ داستان رز، دختری از اهالی نیوجرزی در سال ۱۹۲۷ که به صورت کاملاً تصویری روایت می شود و داستان بن، پسری از اهالی گانکلینک لیک در سال ۱۹۷۷ که کاملاً به صورت متن به مخاطب ارائه می شود. اما در پایان هر دو داستان با هم تلاقی می کنند و بن و رز درمی یابند که چگونه داستان زندگی هر یک به دیگری ارتباط دارد.
دوشنبه, ۱ خرداد
"تا حدود ١١ هزار سال قبل، انسان ها به شیوه ساده ای می زیستند که طی میلیون ها سال به تدریج پیشرفته تر شد. مردم در گروه های کوچک خانوادگی زندگی می کردند و با جمع آوری گیاهان خودرو و شکار حیوانات وحشی روزگار می گذراندند... مدام در پی یافتن منابع خوراکی جدید یا گله های حیوانات درحرکت بودند...."
شنبه, ۲۳ اردیبهشت
داستان آرش از داستان های اساطیری ایران باستان که در اوستا نیز آمده است. داستان در دوره پیشدادیان رخ می دهد. زمانی که پس از جنگ های بسیار، بین ایران و توران، ایرانیان شکست خورده و دشمن پیشروی می کند.
شنبه, ۹ اردیبهشت