راهنمای ترویج خواندن نوجوان ۱۲ سال به بالا
در آغاز نوجوانی، بسیاری از فرزندان - حتی آن‌ها که در کودکی کتاب‌خوان بوده‌اند - به‌طور ناگهانی علاقه خود به خواندن را از دست می‌دهند. سرگرمی‌هایی چون تلویزیون، بازی‌های دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و سینما برای‌شان جذاب‌ترند. افزون بر این، نوسانات روحی و روانی دوران بلوغ نیز تمرکز بر کتاب خواندن را دشوارتر می‌سازد.
با این حال، خانواده‌ها می‌توانند با شناخت بهتر علایق نوجوانان و استفاده از روش‌هایی خلاقانه، مطالعه را به تجربه‌ای لذت‌بخش و هویت‌ساز تبدیل کنند.
📘 بلندخوانی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا: چرا هنوز مهم است؟
نوجوانان در این سن همچنان از بلندخوانی‌های تعاملی لذت می‌برند، اگر:
-
به استقلال فکری آن‌ها احترام بگذاریم
-
اجبار را کنار بگذاریم و گفتگو را جایگزین کنیم
-
از متن‌هایی بهره بگیریم که به آن‌ها احساس درک و اهمیت می‌دهند
بلندخوانی در این سن می‌تواند به نوجوان کمک کند تا:
-
با سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شود
-
درباره‌ی مسائل اخلاقی، اجتماعی و روانی تفکر و گفت‌وگو کند
-
به خواننده‌ای منتقد و مستقل تبدیل شود
-
به کمک ادبیات، جایگاه خود را در جهان جست‌وجو کند
✨ روش‌های بلندخوانی و تعامل با نوجوانان ۱۲ سال به بالا
|
شگرد |
چرا کارآمد است |
|---|---|
|
خواندن در زمان‌های مناسب و خودخواسته |
نه به اجبار، بلکه در لحظاتی آرام و دلخواه نوجوان. |
|
پرسش‌های جذاب و کنجکاوی‌برانگیز |
مثل: «یه مقاله جالب دیدم، بخوام برات تعریف کنم؟» |
|
احترام به فضای خصوصی |
اجازه دهید همیشه مجبور به گفتن نظر نباشد. |
|
گفت‌وگوهای باز و عمیق |
«اگه جای اون شخصیت بودی چه می‌کردی؟» یا «نظرت درباره این موضوع چیه؟» |
|
گزینش کتاب‌های متنوع و تفکر‌برانگیز |
از متن‌های کوتاه و گیرا تا آثار بلند و پیچیده. |
📚 چه کتاب‌هایی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
دلیل انتخاب |
|---|---|
|
رمان‌های واقع‌گرا یا فانتزی بلند |
به نوجوانان کمک می‌کنند خود و دنیای اطراف را بهتر بشناسند. |
|
داستان‌های تاریخی یا اساطیری |
تجربه‌ی زندگی در زمان‌ها و فرهنگ‌های دیگر. |
|
ادبیات علمی-تخیلی و ماجراجویی |
تقویت تخیل و امکان گفت‌وگو درباره موضوعات فلسفی و فناوری. |
|
شعر معاصر |
ارتباط با احساسات، هویت و زبان. |
|
کتاب‌های غیرداستانی (علمی، اجتماعی، زیست‌محیطی...) |
پاسخ‌گویی به کنجکاوی‌ها و علایق تخصصی‌تر نوجوان. |
|
زندگینامه‌ها |
آشنایی با مسیر زندگی افراد الهام‌بخش و واقعی. |
💡 چند راهکار برای ترویج کتابخوانی نوجوانان ۱۲ سال به بالا
-
با روحیات و علایق خاص فرزندتان آشنا شوید.
-
سخت‌گیری در انتخاب موضوع نداشته باشید؛ هدف، عادت به مطالعه است، نه فقط محتوای خاص.
-
نوجوانان به نشریات علاقه دارند. مجله‌ها و مقالات کوتاه را به چرخه‌ی مطالعه‌ی آن‌ها اضافه کنید.
-
اگر به اینترنت علاقه‌مندند، با هم جست‌وجوی موضوعات مورد علاقه‌شان را انجام دهید و سپس درباره‌ی مقاله‌ها گفت‌وگو کنید.
-
برخی مقالات یا داستان‌ها را پرینت بگیرید و با هم بخوانید.
-
کتاب‌هایی را که خودتان دوست دارید برای‌شان بخوانید و بگویید چرا دوستشان دارید.
-
با انتخاب کتاب‌هایی که گفت‌وگوی مشترک ایجاد می‌کنند، رابطه‌ی خانوادگی را تقویت کنید.
ممکن است بیابان را سرزمینی سخت، داغ و بی آب و علف بدانید که کسی به زندگی در آن علاقمند نیست. اما دوباره فکر کنید! در بیابان‌ها انسان‌ها و جانورانی زندگی می‌کنند که هر دو گروه به آن عشق می‌ورزند.
سه شنبه, ۸ مهر
وقتی الا به دنیا می‌آید پری‌ای به نام لوسیندا به او هدیه عجیبی می دهد: «موهبت مطیع بودن.» اما این موهبت برای او بدل به نفرین وحشتناکی می‌شود. الا باید از هر دستوری که به او می‌دهند اطاعت کند. اما الای بااراده دوست ندارد مانند برده ای سرنوشتش را بپذیرد.
چهارشنبه, ۲ مهر
جوردی سییررا ای فابرا، نویسنده سرشناس ادبیات کودک اسپانیا و بنیانگزار بنیاد ترویج خواندن در اسپانیا و کلمبیاست. این بنیاد به سبب ترویج خواندن در مناطق آسیب پذیر مدلین در کلمبیا جایزه ترویج خواندن آساهی ۲۰۱۰ را از آن خود کرد. از او تاکنون دو کتاب لایه های ذهن با ترجمه شهلا شمسایی فر و کافکا و عروسک مسافر با ترجمه ی رامین مولایی در ایران منتشر شده است.
سه شنبه, ۱ مهر
بلندخوانی به معنای بلند خواندن است! زمانی که برای دانش آموزان مطلبی را می‌خوانیم، از این واقعیت به خوبی آگاهی داریم که "سطح شنیداری" کودکان تا مقطع راهنمایی، به شکل چشمگیری از سطح خواندن آن‌ها پیشی می‌گیرد. وقتی مطلبی را برای دانش آموزان بلند می‌خوانیم، آن‌ها را با متن‌هایی درگیر می‌کنیم که احتمالاً خودشان نمی‌توانند بخوانند.
چهارشنبه, ۱۹ شهریور
اختراعات علمی بزرگ زاییده ی رویاهای ما هستند و فرهنگ پیرامون آن ها شکل می گیرد. آن ها کاربردی وسیع دارند و در محور توجه و حیات بشر قرار می گیرند، ابزاری هستند که بر مبنای دانستنی هایی از شاخه ای از یک علم ساخته می شود و تاریخ بشر را به نحوی مؤثر و نیرومند تغییر می دهند و بشریت را به سوی تکامل سوق می دهد. اختراعات اصول علمی و خلاقیت را به خواننده می آموزد و دیدگاهی وسیع از تاریخچه ی علم را پیش روی آن ها می گذارد.
یکشنبه, ۲ شهریور
هر کس آرزوی کشف چیزی را دارد، کشف هر چیزی به معنای پیدا کردن یا مشاهده چیزی جدید و ناشناخته است که همیشه وجود داشته ولی تا پیش از آن کسی توجهی به آن نداشته است. اکتشاف ها سبب پیشرفت تمدن بشری می شوند و دانش بشر را گسترش می دهند و معمولا به شکلی ناگهانی اتفاق می افتد. این اثر اکتشاف های بزرگ جهان را که بر رشد علوم انسانی در طول تاریخ مدون بشر تأثیر داشته، بطور خلاصه شرح می دهد، و تصویر جامعی از پیشرفت علوم شامل را به خوانننده ارائه می دهد. این کشف ها شامل کشف ارشمیدس درباره ی دو مفهوم بنیادی فیزیک مربوط به اهرم ها و اجسام شناور تا کالبدشناسی بدن انسان و کشف قمرهای مشتری و الکترون ها و سیاهچاله ها را به خواننده ارائه می دهد.
یکشنبه, ۲ شهریور
مردم دهکده بر این باورند که در شب عید آمرزش ارواح اهریمن شکار، زامیل، برای شکار بیرون می آید برای همین مردم آن شب هرگز از خانه هایشان بیرون نمی آیند. کنت کارل اشتاین شرور با اهریمن شکار پیمان بسته است تا به ثروت هنگفتی برسد. شرط معامله این است که به مدت ده سال در شب عید آمرزش روح یک انسان را برای او قربانی کند.
یکشنبه, ۲ شهریور
کتاب چگونه نابغه شویم و... از سری کتاب هایی است که به شیوه ای خلاقانه و با استفاده از بازی و سرگرمی درباره ی مغز، ساختمان، چگونگی رشد و کارکرد آن به مخاطب اطلاعاتی می دهد.
سه شنبه, ۳۱ تیر
کتاب پرواز پروانه خیال به دو بخش عمده تقسیم مى‌شود؛ بخش اول شامل ۲۵ مقاله از دست‌اندرکاران تئاتر کودک و نوجوان و بخش دوم شامل ۲عنوان پژوهش است. در بخش اول مى‌توان نام گروهى از فعالان تئاتر کودک و نوجوان و موضوع های قابل تاملى را مشاهده کرد:
رحمت امینی، نغمه ثمینی، منصور خلج، حسن دولت‌آبادی، داوود کیانیان، اردشیر صالح‌پور، محمدرضا شمس، محمود فرهنگ، امیر مشهدى‌عباس، چیستا یثربى ،عباس جهانگیریان، منوچهر اکبرلو، آناهیتا غنى‌زاده، یدالله وفاداری، عباس شادروان ،... و امیرکیکاووس بالازاده دیده مى‌شود.
سه شنبه, ۱۰ تیر
این کتاب، مجموعه مقاله های سال های دور و نزدیک داوود کیانیان را در بر می گیرد.
ابتدا اشاره‌ای به گذشته تئاتر کودک و نوجوان و بعضی از علل عدم رشد آن شده است و درباره جشنواره‌ها و تئاتر کودکان سخن به میان آمده است.
سه شنبه, ۱۰ تیر
پدر گلنیس به جرم اختلاس و کلاهبرداری به زندان افتاده و مادر هم به سبب شوک این حادثه دچار اختلال روحی شده است. خانواده از هم متلاشی شده و ناچار هر یک از بچه ها برای زندگی نزد یکی از خویشاوندان می رود.
شنبه, ۷ تیر
مجموعه کتاب های سبز "بازیافت، بازکاهی، بازاندیشی، بازمصرف" است مجموعه ای ۶ جلدی است درباره ی حفظ محیط زیست که اطلاعاتی را درباره ی مواد زاید، بازیافت و تولید موادی همچون فولاد، پلاستیک، کاغذ، شیشه، آلومینیوم و پسماندهای خانگی به مخاطب می دهد.
چهارشنبه, ۴ تیر
مجموعه دو جلدی الهام از طبیعت اطلاعاتی درباره ی ویژگی های برخی از جانداران و گیاهان که الهام بخش برخی از فناوری ها هستند، به مخاطب می دهد.
چهارشنبه, ۴ تیر
کتاب جام زرین ترجمه کتاب «قیزیل آیاق» اثر قیّوم تانگری قولیف است. قیوم تانگری قولیف در کنار بِردی کِربابایف از پیشگامان ادبیات کودک و نوجوان ترکمن به شمار می روند.
چهارشنبه, ۴ تیر
لی لی دوست دارد گاهی تنها باشد اما باید از دو برادر ۶ ساله و خواهری سه ساله نگهداری کند.
سه شنبه, ۳ تیر
تنوع عملکرد تئاتر غیر حرفه‌ای به تعداد گونه‌های مختلف موجود از تئاتر غیر حرفه‌ای بستگی دارد. گونه‌های موجود تئاتر غیر حرفه‌ای می‌تواند یکی از این موارد باشد:
گروه‌های تئاتری که توسط مراکز محلی (مانند فرهنگسراها، خانه‌های فرهنگ، کانون‌های فرهنگی تربیتی وابسته به آموزش و پرورش و نیز شوراهای محلی) تاسیس شده‌اند و در سالن‌های مختلفی در همان محل به اجرا می‌پردازند.
چهارشنبه, ۲۸ خرداد
آن چه در این کتاب می‌خوانید، مجموعه بازی‌های نمایشی ابتکاری «مت بوچانان»، نویسنده و مدرس امریکایی ِتئاتر کودک و نوجوانان است. این کتاب به کار همه کسانی که با کودک سرو کار دارند می‌خورد. از پدر و مادران گرفته تا معلمان مهد کودک و دبستان و بالاتر. از مربیان نمایش در فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ گرفته تا کارگردانان حرفه‌ای تئاتر کودک و روانشناسان کودکان. از برنامه سازان برنامه‌های کودک و نوجوان تلویزیون گرفته تا مجریان این برنامه‌ها.
چهارشنبه, ۲۸ خرداد
گرچه همه هنرها و از جمله هنر نمایش به دور از خلاقیت هنری قابل تصور نیستند، اصطلاح نمایش خلاق (Creative drama) به نوعی نمایش تربیتی فرآیند محور می گویند که از تئاتر و نمایش رسمی متفاوت است.
یکشنبه, ۱۱ خرداد
کتاب «سیاسیا در شهر مارمولک‌ها» داستان زندگی پسربچه‌ای ده‌ساله است که از فقر، خشونت پدر و نبود مادر رنج می‌برد و با ورود به دنیایی خیالی و گذر از آن می‌تواند بر سختی‌های زندگی روزمره‌ی خود چیره شود. داستان بر محور بازی فوتبال روایت می‌شود و نویسنده با انتخاب فوتبال، به عنوان نمادی از همدلی و کوشش برای رسیدن به هدف، به خوبی داستان را پیش می‌برد و از این طریق، مفاهیم عمیق انسانی را طرح می‌کند؛ مفاهیمی چون امید، دوستی، همکاری، همدلی، اتحاد، کوشش، مبارزه علیه خشونت و ... .
دوشنبه, ۵ خرداد
هوپاتیا، بانوی فیلسوف و ریاضیدان، فرزند تئون، آخرین مدیر کتابخانه اسکندریه بود. حدود۳۵۰ تا ۳۷۰ م. در اسکندریه در امپراتوری روم (مصر امروز) زاده شد.
دوشنبه, ۵ خرداد
براساس بند ۳ و ۴ اساسنامه ایکوم - شورای بین‌المللی موزه‌ها (International Coucil Of Museum) جامع ترین تعریف موزه چنین است:
موزه مؤسسه ای است دائمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان گشوده است و در خدمت جامعه و برای پیشرفت آن فعالیت می کند.
همچنین اهداف موزه ها عبارتند از:
یکشنبه, ۲۸ اردیبهشت
در پژوهشی در سازمان ملی سوادآموزی انگلستان، از دانش آموزان دبستانی، راهنمایی و دبیرستانی دربارهٔ ویژگی‌های شخصیت‌هایی که می‌توانند شوق به خواندن را درآن ها برانگیزانند، پرسیده شده است.
یکشنبه, ۱۴ اردیبهشت
این کتاب اطلاعاتی درباره ی فضا، ماه و سفر به ماه، منظومه شمسی، شاتل ها و ماهواره های فضایی، موشک ها و انواع آن و فضاپیماهای گوناگون به مخاطب می دهد. اطلاعات به صورت مستقیم و عنوان بندی شده اراِیه شده است و مربی می تواند از آن به شکل پرسش و پاسخ استفاده کند.
شنبه, ۳۰ فروردین
لی لی پس از مرگ پدر با شنیدن زمزمه های مادر برای ازدواج مجددش،از خانه فرار می کند. او پس از بازگشت بیمار می شود و از رفتن به اردو بازمی ماند. مادر ناچارمی شود او را بطور موقت نزد خاله دنیز و عمو ژو ببرد. آنان تونسی و جزو مهاجرین عرب هستند.
سه شنبه, ۱۹ فروردین