بلندخوانی به معنای بلند خواندن است! زمانی که برای دانش آموزان مطلبی را می‌خوانیم، از این واقعیت به خوبی آگاهی داریم که "سطح شنیداری" کودکان تا مقطع راهنمایی، به شکل چشمگیری از سطح خواندن آن‌ها پیشی می‌گیرد. وقتی مطلبی را برای دانش آموزان بلند می‌خوانیم، آن‌ها را با متن‌هایی درگیر می‌کنیم که احتمالاً خودشان نمی‌توانند بخوانند.
در هنگام این کار، تصوراتشان را گسترش می‌بخشیم، آن‌ها را بادانش جدیدی آشنا می‌کنیم، فراگیری زبانشان را گسترش می‌دهیم، واژه می‌سازیم، و مطالعه و خواندن را به عنوان یک فعالیت لذت بخش و سودبخش ترویج می‌کنیم. همهٔ دانش آموزان، از پیش دبستانی تا دبیرستانی، از این که مطلبی را با صدای بلند برایشان بخوانیم، بهره خواهند برد. گوش کردن به خواننده‌ای خوش زبان، گویا و سرزنده، می‌تواند به دانش آموزان کمک کند تا میان زبان نوشتاری و گفتاری پیوند برقرار کنند.
چرا بلندخوانی کتاب اهمیت دارد؟
مهم‌ترین فعالیتی که برای ایجاد آگاهی در دانش آموزان و موفقیت در خواندن لازم است، این است که با صدای بلند برایشان بخوانیم. دانش آموزان می‌توانند به سطحی بالاتر از آنچه قادر به خواندن آن هستند، گوش دهند. بنابراین، بلند خواندن، درک نظریه‌های پیچیده را برایشان دست یافتنی‌تر می‌کند و الگوهایی زبانی و واژگانی به آن‌ها ارائه می‌دهد که جزئی از گفتار روزمره‌شان نیستند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا هنگامی که به شکل مستقل از دیگران کتاب می‌خوانند، ساختار کتاب‌ها را درک کنند.
بلند خواندن، پایه‌ای برای گسترش سواد به شمار می‌آید و یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها برای موفقیت در خواندن است. مکث‌ها و تأکیدهای خواننده، به دانش آموزان امکان می‌دهد تا عبارت‌ها و روانیِ زبان را بهتر درک کنند و واژگان تازه و چگونگی استفاده از آن‌ها را بشنوند. گوش دادن به خواندن دیگران به دانش آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های اصلی خود را پرورش دهند. برای نمونه، فهم این که یک داستان چگونه نوشته می‌شود و همچنین آشنا شدن با عبارت‌های قراردادی کتاب‌ها مثل "یکی بود، یکی نبود" و "به خوبی و خوشی زندگی کردند".
همهٔ دانش‌آموزان
برای تبدیل شدن به خواننده همیشگی، دانش آموزان همهٔ گروه‌های سنی به الگوهایی هایی نیاز دارند که خواننده باشند. با هیجان زده شدن هنگام خواندن کتاب، اختصاص دادن زمان به خواندن برای دانش آموزان و به اشتراک گذاشتن علاقه‌هایتان دربارهٔ کتاب‌ها، و با نشان دادن تأثیر مثبت خواندن، الهام بخش دانش آموزان شوید. گفت وگو، خاطرات و زمانی که با دانش آموزان می‌گذرانید، می‌تواند به آن‌ها در دست یابی به حسی ناب در خواندن کمک کند.
دانش‌آموزان دبستانی
بلند خواندن برای دانش آموزان، بدون در نظر گرفتن توانایی خواندن آن‌ها، این درک را برایشان به ارمغان می‌آورد که نوشته‌ها، معنا دارند و می‌توانند داستانی را روایت کنند. دانش آموزان کوچک می‌توانند به یاری داستان‌ها و متن‌هایی که برایشان بلند خوانی می‌شوند، با نظم واژگان، عبارت‌ها و روند جمله‌ها آشنا شوند. سطح شنیداری دانش آموز تا مقطع راهنمایی، فاصله زیادی از سطح خواندن او دارد. زمانی که دانش آموزان به متنی گوش می‌دهند که بالاتر از سطح خواندنشان است، چیزهای جالب و دشوارتری را درک می‌کنند و دامنه واژگانی آن‌ها گسترش می‌یابد. دانش آموزان کلاس چهارم می‌توانند متن‌هایی را که برای دوره راهنمایی نوشته شده‌اند، درک کنند که بیش‌تر آن‌ها جالب‌تر و پیچیده‌تر از متن‌هایی هستند که خودشان می‌توانند بخوانند.
دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستانی
بلند خواندن برای دانش آموزان راهنمایی و دبیرستانی می‌تواند آن‌ها را به خواندن بر انگیزد. با داستان سرایی خوب می‌توان علاقه آن‌ها را جلب کرد و الگویی عالی از خواندن، واژه بندی، عبارت‌ها و تلفظ برایشان فراهم کرد. بلند خواندن برای دانش آموزانی که زبان دوم آن‌ها انگلیسی است، می‌تواند به آن‌ها در برقراری پیوند میان زبان گفتاری و نوشتاری کمک کند. اگر دانش آموزان هم چنان که برایشان بلند می‌خوانید، کار شما را دنبال کنند، می‌توانند مکث‌های گفتاری را با نقطه گذاری‌ها و ساختار جمله‌های نوشتاری تطبیق دهند. این ارتباط همچنین با بلند خواندن نوشته‌های دانش آموزان تقویت می‌شود. این عمل باید در وضعیت اطمینان بخش و با اجازهٔ دانش آموزان انجام شود. دانش آموزان باید در بلند خوانی متن‌های خود تشویق شوند تا اگر متن‌هایشان نیاز به بازبینی و بررسی داشته باشند، مشخص شود. برای دانش آموزان، در گوش دادن به گوینده‌ای خوش زبان، گویا و سرزنده، امکان تجربه کردن فراهم کنید. بلند خوانی، همچنین موقعیت مناسبی برای گفت و گو و تفسیر ایجاد می‌کند. متن‌های بسیاری همچون شعرها، سخنرانی‌ها و نمایشنامه‌ها وجود دارند که هنگامی که به مرحلهٔ اجرا در آیند، می‌توانند بلند خوانده شوند و معنای جدید بیابند. دانش آموزان را تشویق کنید وقتی نمایشنامه‌ای از شکسپیر برایشان می‌خوانید، شخصیت خاصی را انتخاب کنند. با آن‌ها بحث و گفت وگو کنید که چگونه یک متن، وقتی با صدای بلند خوانده می‌شود، می‌تواند معنادارتر و سرگرم کننده تر از زمانی باشد که در سکوت خوانده می‌شود.
چگونه می‌توانید این کار را عملی کنید؟
بلند خواندن را می‌توان برای دانش آموزان دبستانی تا دبیرستانی انجام داد. زمانی که دانش آموزان در یک کلاس، در سطح‌های متفاوتی از خواندن هستند و بنابراین متن‌های متفاوتی می‌خوانند، بلند خواندن یک کتاب مشترک می‌تواند کمک کند تا همهٔ آن‌ها تجربه‌های مشترک پیدا کنند. متنی که بلند خوانده می‌شود، پایه‌ای فراهم می‌کند که به کمک آن، درون مایه‌های ایده‌ها مورد بحث و گفت وگو قرار می‌گیرند یا راهبردهای فکر کردن و خواندن، الگوسازی می‌شوند.
راهبردهای انتخاب متن برای بلند خوانی
- هر متنی برای بلند خواندن مناسب است: کتاب، شعر، روزنامه یا مقاله‌های نشریه‌ها و هر چیز دیگرکه سرگرم کننده و درگیرکننده است.
- متن‌هایی را انتخاب کنید که با هدف‌های بنیادین شما سازگار باشند.
- به پسندها و درجه بلوغ و سطح خواندن دانش آموزان توجه داشته باشید و متن‌هایی را انتخاب کنید که بیش‌ترین شمار دانش آموزان کلاس به آن‌ها علاقه داشته باشد.
- از همه موضوع‌ها بخوانید: مقاله‌های علمی، ریاضی، حکایت‌های تاریخی، زندگی نامه‌ها، ادبیات و موارد دیگر.
- هم چنان که سطح تحصیلی بالاتر می‌رود، شما هم برای بلندخوانی، متن‌های دشوارتر و پیچیده‌تر انتخاب کنید.
راهبردهایی برای بلندخوانی داستان
- بزرگ‌ترهایی که می‌خواهند متن را بلند بخوانند، بایدی آن را به طور کامل بررسی و مرور کنند تا با معناها و عبارت‌ها آشنا شوند.
- بلندخوانی را با روزی ۱۰ دقیقه و با متن‌های ساده شروع کنید و گام به گام به سوی متن‌های سخت‌تر و پیچیده‌تر حرکت کنید. در همان حال که گستره توجه دانش آموزان رشد می‌یابد، شما هم، زمان بلند خواندن را طولانی‌تر کنید.
- باید هدف‌های شما از بلند خواندن برای دانش آموزان روشن و شفاف باشند. اگر هدفتان این است که سطح روان خوانی دانش آموزان را بالاتر ببرید، زمینه را برای تمرین آن‌ها فراهم کنید.
- نسبت به متنی که می‌خوانید، اشتیاق نشان دهید و احساساتتان را ابراز کنید. متن را همچون اجرای نمایش بخوانید: از صداهای متفاوت برای شخصیت‌های متفاوت استفاده کنید، قسمت‌های ترسناک را زمزمه کنید، در بخش‌های هیجان انگیز داستان را با صدای بلند و با شتاب بخوانید.
- دربارهٔ زبان و رویدادهای متن و واکنش‌های دانش آموزان بحث و گفت وگو کنید. با انتخاب دقیق زمان‌های استراحت، می‌توانید موقعیت‌هایی برای پرسش‌ها و اظهار نظرها فراهم آورید. به این شیوه، دانش آموزان می‌توانند با دوستان کناری خود، افکارشان را به اشتراک بگذارند یا با همهٔ هم کلاسی‌هایشان بحث و گفت و گو کنند
- برای کمک به پرورش تفکر انتقادی، پرسش‌هایی را پیش، در طولِ، پس از خواندن مطرح کنید. مانند پرسش‌های زیر:
-
مشکل چیست؟
فکر می‌کنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اگر شما در این موقعیت بودید، چه می‌کردید؟
چرا این پایان را دوست دارید یا دوست ندارید؟
مهم‌ترین بخش متن چیست؟
چگونه این بخش را خلاصه می‌کنید؟
- پرورش دانش آموزانی که با هدف ارزیابی مهارت‌های خواندن و نظارت بر راهبردهای خواندن، بلند خوانی می‌کنند، باید در محیطی انجام شود که اطمینان بخش است و عزت نفس آن‌ها را افزایش می‌دهد. بلند خواندن بندهای پشت سرهم، برای نخستین تجربه بلند خواندن، راه مناسبی در پیشرفت درک دانش آموزان نیست.
- بلندخوانی تنها یکی از شاخص‌های یک برنامه درسیِ متعادل است و نباید جایگزین زمانی شود که دانش آموزان در سکوت می‌خوانند.
-
چگونه می‌توان تفکر دانش آموزان را گسترش داد؟
ممکن است آموزشگران، بلند خواندن را با یک تکنیک همراه، از جمله راهبرد بلند فکر کردن بیامیزند.
دانش آموران بزرگ‌تر می‌توانند برای دانش آموزان کوچک‌تر، البته پس از تمرین کردن متن، بخوانند تا اعتماد به نفس لازم در این زمینه پیدا کنند. موقعیتی اطمینان بخش برای دانش آموزان فراهم آورید و آن‌ها را وادار نکنید که اگر مایل به بلندخوانی نیستند، بلند بخوانند. از کافی بودن تمرین‌ها و این که دانش آموزان بتوانند به متن‌هایی فراتر از سطحی که می‌توانند بخوانند، گوش دهند، مطمئن شوید. در این صورت، خواندن بسیار روان و موفق خواهد بود. شنیدن متن به آن‌ها امکان می‌دهد که اطلاعات را با استفاده از شیوه یادگیری متفاوتی پردازش کنند. این کار همچنین برای واژه سازی ها و تلفظ‌ها الگوی مناسب فراهم می‌کند.
در چه مواردی می‌توان از آن استفاده کرد؟
خواندن
از بلند خواندن می‌توان برای گسترش ساختار داستان و افزایش دامنه واژگان بهره گرفت و دانش آموزان را برای بحث‌های سطح بالاتر آماده‌تر کرد. می‌توان چندین نسخه از یک داستان مانند سیندرلا را برای بررسی مقایسه‌ای بلندخوانی کرد یا چند داستان یک نویسنده را.
نوشتن
دانش آموزان می‌توانند دربارهٔ متن‌هایی که برایشان خوانده شده ، بنویسند و بین دانش پیشین خود و دیگر متن‌ها پیوند برقرار کنند. همچنین می‌توان نوشته‌های دانش آموزان را بلند خواند تا در صورت نیاز به تجدید نظر، بررسی شوند.
ریاضی
واژگان دشوار و پیچیده را بلند بخوانید تا دانش آموزان بتوانند بر معناهای مشکل، پیش از آن که تلاش کنند پاسخ را بیابند، تمرکز کنند. زندگی نامه‌های ریاضیدانان یا داستان‌هایی درباره نظریه‌های جدید ریاضی را می‌توان برای دانش آموزان بلند خواند تا برای رسیدن به درک بهتری از جریان‌هایی که از سوی ریاضیدانان استفاده شده است، به آن‌ها کمک شود. برای نمونه، در طول مطالعات پیشرفت هذلولی، مخروط و بیضی، آموزشگر یا دانش آموز ممکن است مقاله‌ای درباره هوپاتیا یکی از نخستین زنان ریاضیدان بخواند.
علمی
اخبار یا مقاله‌های روزنامه‌های علمی را بلند بخوانید. دانش آموزان می‌توانند خواندن شما را دنبال کنند و سپس واژگان یا محتوای مقاله را مورد بحث و بررسی قرار دهید.
مقالاتی در پیوند با بلندخوانی:
کتابخوانی برای کودکان نوپا و نوزادان چگونه است؟
بلندخوانی برای دانش آموزان چگونه است
ساختن تصویر ذهنی هنگام بلندخوانی منجر به افزایش درک کودکان از داستان می‌شود
هنگام بلندخوانی از روش تعاملی استفاده کنید
اهمیت طراحی سوال‌های درست در نشست کتابخوانی
