راهنمای ترویج خواندن در خانه و خانواده
خواندن، از خانه آغاز می‌شود. پایه‌های عادت به مطالعه در نخستین سال‌های زندگی کودک و در محیط خانواده شکل می‌گیرد. اگر فضای خانه برای خواندن و گفت‌وگو پیرامون کتاب‌ها آماده و انگیزه‌بخش باشد، کتابخانه و مدرسه با زمینه‌ای تقویت‌شده روبه‌رو می‌شوند.
کودکی که از دو یا سه سالگی با کتاب تصویری آشناست و برایش کتاب خوانده‌اند و قصه گفته‌اند، در مسیر شکل‌گیری عادت پایدار مطالعه قرار دارد. وقتی فرزندتان شما را در حال خواندن کتاب، روزنامه یا مجله می‌بیند و در گفت‌وگوهای خانوادگی پیرامون مطالب جالب مشارکت می‌کند، مطالعه برای او به یک فعالیت لذت‌بخش و طبیعی تبدیل می‌شود.
نقش والدین در ساختن خانه‌ای کتاب‌محور
|
روش |
توضیح |
|---|---|
|
بلندخوانی منظم |
برای فرزندتان، حتی از نوزادی، کتاب بخوانید. |
|
کتاب به‌عنوان هدیه |
در مناسبت‌ها به‌جای اسباب‌بازی، کتاب هدیه بدهید. |
|
مطالعه خانوادگی |
لحظه‌هایی برای خواندن جمعی، و گفت‌وگو درباره کتاب‌ها ایجاد کنید. |
|
در دسترس بودن کتاب |
قفسه‌ای از کتاب‌های مناسب سن کودک در خانه داشته باشید. |
|
الگوی رفتاری |
خودتان نیز در برابر کودک مطالعه کنید. |
چرا ترویج مطالعه در خانه اهمیت دارد؟
-
رشد زبان و شناخت کودک را تسریع می‌کند.
-
تقویت پیوندهای عاطفی با والدین از طریق لحظات مشترک خواندن.
-
آمادگی برای مدرسه و یادگیری مستقل.
-
افزایش تخیل و خلاقیت.
راهنماهای سن‌محور برای ترویج خواندن
برای اثربخشی بیشتر، توصیه‌ها را بر اساس مراحل رشد کودک دسته‌بندی کرده‌ایم:
👶 کودک ۰ تا ۳ سال
-
استفاده از کتاب‌های مقوایی، پارچه‌ای و تصویری با رنگ‌های شاد.
-
همراهی کتاب‌خوانی با آهنگ، لحن نمایشی و اشاره.
-
انتخاب کتاب‌هایی با شعرهای کوتاه، حیوانات، بدن انسان.
🧒 کودک ۳ تا ۶ سال
-
قصه‌گویی خلاق با مشارکت کودک.
-
کتاب‌های تصویری با داستان‌های ساده و شخصیت‌های تکرارشونده.
-
ایجاد گفت‌وگو: «به نظرت بعدش چی می‌شه؟»
👧 کودک ۶ تا ۹ سال
-
تشویق به خواندن مستقل کتاب‌های ساده.
-
استفاده از کتاب‌های واقع‌گرا، طنز، و داستان‌های فانتزی سبک.
-
آغاز دفترچه‌ی خاطره‌نویسی از کتاب‌ها.
👦 کودک ۹ تا ۱۲ سال
-
انتخاب کتاب‌های بلند با شخصیت‌پردازی قوی.
-
گفت‌وگو درباره موضوعات اخلاقی، تصمیم‌گیری‌ها و پایان‌های داستان.
-
استفاده از فهرست‌های جایزه‌های کتاب کودک برای انتخاب.
🧑 نوجوان ۱۲ سال به بالا
-
آشنایی با ژانرهای متنوع: معمایی، علمی-تخیلی، زندگی‌نامه.
-
دعوت به نقد و تحلیل کتاب‌ها، نگارش مرور کتاب.
-
شرکت در باشگاه کتاب‌خوانی نوجوانان.
آبی کوچولو گم شده و پسری بنام ویل او را در جنگل پیدا می کند. آبی کوچولو در طول راه نشانه هایی از خانه اش می دهد. خانه او در کوهستان است با پلکانی چوبی و یک پل چوبی بر روی رودخانه ای که زیر درختان بید جریان دارد، و درختان سیب به اندازه یک توپ، یک باغ، یک قصر و پرندگان و پدر که همه به رنگ آبی توصیف می شوند.
دوشنبه, ۶ تیر
آیا می توان کودکان ٢ تا ٦ ساله را با دانش جغرافی آشنا کرد؟ چگونه؟
کتاب" کودک و جغرافی" مادران و پدران و مربیان را با راهکارهایی علمی، ساده و جذاب برای آموزش جغرافی به کودکان این گروه سنی آشنا می کند و روشن می سازد که این رشته از دانش، تنها "در حیطه ی آشنایی با نام کوه ها، دریاها یا پایتخت ها معنا نمی یابد، بلکه ... دانش آشنایی با محیط زندگی و انطباق بهتر با محیط و شیوه های تغییر آن برای یک زند گی بهتر است".
سه شنبه, ۳۱ خرداد
در این فعالیت، هنر و علم را در هم می آمیزید و در پایان یک شاهکار "چاپ خورشیدی" خواهید داشت. در این فعالیت افزون بر این که کودک شما با یک تکنیک قدیمی و جذاب آشنا می شود، در می یابد که اشیای گوناگون در برابر نور واکنش های گوناگونی نشان می دهند.
دوشنبه, ۳۰ خرداد
شناخت و درک رنگ‌های مکمل، می‌تواند کودکان را در هر سنی، هم مجذوب و هم دلزده کند. نویسنده ی هنرمند، اریک کارل، بهترین کسی است که می‌تواند این موضوع را به کودکان بیاموزد.
شنبه, ۲۸ خرداد
کتاب «گروفالو» که هفده سال پیش منتشر شد، هم اکنون یکی از آثار کلاسیک ادبیات مدرن کودکان به شمار میرود و در میان کودکان بسیار محبوب است.
چهارشنبه, ۲۵ خرداد
در یک بعد از ظهر تابستانی لاک پشت برای دیدن یک چیز قرمز قرمز قرمز با عجله در شهر به راه می افتد. گل های سرخ راکون، گیلاس های قرمز خرگوش، جوراب های قرمز بز، سقف خانه قرمز روباه و .... آن چیزی نیست که لاک پشت مشتاق دیدن است.
چهارشنبه, ۲۵ خرداد
قرقر از قرقره نامه ای دریافت می کند. در نامه قرقره نوشته که چقدر او را دوست دارد. قرقر برای دیدنش به راه می افتد. رسیدن به او خیلی آسان نیست ولی قرقر از راه طولانی و غول یک چشم و صدای وحشتناک طوفان نمی ترسد. از خوردن خوراکی های خوشمزه چشم می پوشد. از قطب شمال تا قطب جنوب را می پیماید.... تا به قرقره برسد.
سه شنبه, ۲۴ خرداد
آرون لال است. مادر در آستانه دوازده سالگی برای اولین بار او را در خانه تنها می گذارد و برای تهیه آذوقه و هدیه ای برای او به شهرمی رود. او پدر خود را در کودکی از دست داده است و با مادرش تنها زندگی می کند. او طی این سال ها خواندن و نوشتن را از مادر آموخته است.
سه شنبه, ۲۴ خرداد
عنوان کتاب افتضاح آباد است و همه چیز آن به حق افتضاح البته افتضاح خنده دار، از شخصیت های کج و کوله اش گرفته با آن اداهای عجیب و غریب شان تا ماجراهای عجیب تر از آن که برای این شخصیت ها می افتد.
سه شنبه, ۲۴ خرداد
همه می دانیم که تشویق کودکان به مطالعه در طول تابستان امر بسیارمهمی است. ولی آیا هرگز به تشویق آن ها برای نوشتن هم اندیشیده اید؟ گسترش مهارت های نوشتن به تمرین نیاز دارد اما می تواند سرگرم کننده باشد. در زیر چند ایده برای برانگیختن کودکتان برای نوشتن می توانید پیدا کنید که می تواند برای تابستان کودکتان نیز فعالیت های سرگرم کننده ای باشد.
ایده هایی برای تشویق کودکان به مطالعه در تابستان
یکشنبه, ۲۲ خرداد
روزی موش کوچولو یک چیز گرد سرخ و قشنگ پیدا می کند و تصمیم می گیرد آن را "راز" خود کند. آن چیز کوچولو و سرخ و قشنگ را زیر خاک پنهان می کند. پرنده، سنجاب و لاک پشت از او می پرسند زیر خاک چه چیزی پنهان کرده است، او تنها پاسخ می دهد که هرگز رازش را به کسی نخواهد گفت.
شنبه, ۲۱ خرداد
آیا شما پابلو پیکاسو نقاش اسپانیایی را می شناسید؟ چقدر؟ اگر می خواهید او را خوب بشناسید، با پسرک و سگش بالتازار همراه شوید و به خیابان گراند آگوستین پاریس، شماره ٧ بروید.
آن جا مجسمه ی "مرد با گوسفند" پیکاسو، مجسمه ها و تابلوهای نقاشی اش را به شما معرفی خواهد کرد و اطمینان خواهد داد که تمام چیزهایی که می گوید "راست است، بدون هیچ دروغی."
چهارشنبه, ۱۸ خرداد
کتاب «بوته زارکیت» اثر نویسنده انگلیسی دیوید آلموند برنده جایزه هانس کریستین آندرسن شده ۲۰۱۰ است.
پنجشنبه, ۱۲ خرداد
این کتاب بر پایه ی تجربه ی نویسنده از اجرای نمایشی قصه ی "شازده کدو و قلقله زن" به سرپرستی او از سوی دانش آموزان آلمانی کلاس سوم دبستان در سال ٢٠٠١ نوشته شده است. به باور کیقباد یزدانی "همه جا محل آموزش و کودک همیشه در حال آموختن است...
یکشنبه, ۸ خرداد
تک بال زمانی که از تخم بیرون آمد خبر نداشت که با پرنده های دیگر فرق می کند. او فقط با یک بال به دنیا آمده بود و با وجود آن که برادرانش به او می خندیدند و او را اذیت می کردند و حتی به او خوراکی نمی دادند، اما او نمی خواست باور کند که مانند آن ها نیست و نمی تواند پرواز کند.
یکشنبه, ۱ خرداد
"... بر دو شانه ی حاکم جدید دو مار روییده بود که غذای روزانه شان از مغز جوانان بی گناه تهیه می شد. او سال ها با جور و ستم بر کشور فرمانروایی کرد. در ایام پادشاهی اش خرمی و شادی از ایران زمین رخت بربست.... تا این که جوانی به نام فریدون که از نوادگان جمشید بود، به کمک کاوه که آهنگری قوی هیکل و غیور بود...
چهارشنبه, ۲۸ اردیبهشت
«هملت» پسر هشت ساله ی پادشاه دانمارک از توطئه به قتل رساندن پدرش توسط عمویش کلادیوس و مشاور او پولونیوس آگاه می شود. هملت و افلیا دوست هملت تصمیم می گیرند پرده از این توطئه هولناک بردارند. و پادشاه را با خبر سازند. آن ها به کمک عروسک های خود این توطئه را به نمایش می گذارند ,و پدرـ پادشاه دانمارک دستور قتل برادر خود کلادیوس ومشاورش پولونیوس را می دهد ولی هملت و افلیا مانع قتل آن دو می شوند.
یکشنبه, ۲۵ اردیبهشت
پیشنهادهای یک کارشناس برای ایجاد عادت به مطالعه در دانش آموزان کلاس های چهارم و پنجم دبستان و دوره ی راهنمایی
شنبه, ۲۴ اردیبهشت
در داستان پسر جوان و درخت در "درخت بخشنده"ی "شل سیلور استاین"، موضوع ارتباط مناسبی که انسان باید با طبیعت داشته باشد، مطرح شده است.
شنبه, ۲۴ اردیبهشت
چند فعالیت به همراه پرسش های فلسفی درباره داستان های کتاب قوباغه و وزغ تمام سال، نوشته آرنولد لوبل و با ترجمه فرمهر منجزی. پرسش ها را با کودکان مطرح کنید و با درباره آن ها با هم گفت و گو کنید.
شنبه, ۲۴ اردیبهشت
پرسش هایی برای گفت و گو درباره کتاب بخشنده، نوشته لویس لوری:
پنجشنبه, ۲۲ اردیبهشت
برای نوجوانان معمولاً زندگی نامه ها هیجان انگیزند. این کتاب ها، به نوجوانان در درکزندگی انسان ها و شیوه ها ی متفاوت زندگی در موقعیت های مختلف و كنار آمدن با دشواری ها یاری می رسانند.
چهارشنبه, ۲۱ اردیبهشت
پرسش های فلسفی برای گفت و گو درباره کتاب چشم بهشتی، نوشته دیوید آلموند
چهارشنبه, ۲۱ اردیبهشت