پیشنهادهای یک کارشناس برای ایجاد عادت به مطالعه در دانش آموزان کلاس های چهارم و پنجم دبستان و دوره ی راهنمایی
پرسش: چطور می‌توانم دختر ۱۱ ساله ام را به خواندن علاقه مند کنم؟ حتی اگرکتاب‌هایش را خودش انتخاب کند، به نظرش خسته کننده می آیند.
پاسخ: حق دارید از کمبود اشتیاق دخترتان به خواندن نگران باشید. به گفته ی کارشناسان، کودکانی که بیشترمی خوانند کارایی بالاتری در مدرسه دارند. می توانید این راهکار ها را آزمایش کنید:
- برایش کتاب بخوانید یا هنگام خواندن همراهی‌اش کنید. با این که ١١ سال سن دارد هنوز هم خوب است که برایش بلند کتاب بخوانید. می‌توانید کتاب‌هایی را که خواندن آن ها برای خودش آسان نیست، بلند خوانی کنید یا درباره ی کتاب‌هایی که با هم می خوانید، به گفت و گو بپردازید.
- به یک باشگاه کتاب بپیوندید یا خودتان آن را راه اندازی کنید. همچنین می‌توانید با آموزشگر دخترتان برای انتخاب کتاب همکاری کنید. به این شکل که همه ی دانش آموزان کلاس همراه والدین‌شان آن رابخوانند. می‌توانید کتاب‌های تعیین شده را همراه دخترتان بخوانید. بحث و گفت وگو درباره ی کتاب‌های خوانده شده، به شما کمک می‌کند بفهمید که دخترتان تا چه اندازه مفاهیم کتاب را درک کرده است. از طرح های جالبی که خسته کننده نیستند هم استفاده کنید. می‌توانید درباره ی امکان تبدیل داستان کتاب به فیلم با او حرف بزنید. این کار را با بیان پرسش‌هایی انجام دهید مانند: "فکر می کنی کدام هنرپیشه می‌تواند نقش شخصیت اصلی داستان را بازی کند؟"، "از نظر تو کدام بخش های داستان باید در فیلم به تصویر کشیده شوند؟" یا "اگر نویسنده بودی در داستان چه تغییرهایی می‌دادی؟"
- به یاد داشته باشید که خواندن شامل همه ی متن های خواندنی می‌شود و روزنامه‌ها، نشریه ها و حتی کتاب‌های آشپزی را هم می‌توانید با هم بخوانید.
- همچنین می‌توانید این مشکل را با آموزگار مدرسه ی دخترتان در میان بگذارید. مطمئن شوید که این مسئله مربوط به نداشتن انگیزه است و مشکل در توانایی خواندن او نیست. اگر دخترتان احساس پیشرفت در مهارت خواندن نداشته باشد، به خواندن ادامه نمی‌دهد.
پرسش: چطور می‌توانیم به پسر ۱۲ ساله مان کمک کنیم که کتاب های جدید بخواند؟ او در خواندن مشکل دارد، اما در حال حاضر برای سرگرمی می خواند. یک کتاب را بارها و بارها می‌خواند. (حالا در حال خواندن کتاب هری پاتر برای بار چهارم است).
پاسخ: خوشحال باشید که پسرتان اهل خواندن است. چون همه ی کودکان این‌طور نیستند. خواندن، سبب افزایش دایره ی واژگان و روان خوانی می‌شود. کودکان همسن و سال پسر شما باید سالی یک میلیون واژه یاد بگیرند، و دوباره خوانی به این یادگیری کمک می‌کند. با این حال، تمایل شما برای این‌که پسرتان کتاب‌های بیشتری بخواند و دنیای جذاب ادبیات را تجربه کند، درک شدنی است. برای این کار می توانید این پیشنهادها را اجرا کنید:
- برنامه‌ای برعکس برنامه ی خودش به او پیشنهاد کنید: درست مانند مدیران اجرایی تلویزیون که یک فیلم رمانتیک را برای رقابت با یک مسابقه ی ورزشی مهم در شبکه ی دیگری، همزمان با آن مسابقه پخش می‌کنند. پسرتان را تشویق کنید کتابی با موضوعی به تمامی متفاوت از کتاب‌های دیگرش بخواند. کتاب‌هایی در سبک واقعگرا به او معرفی کنید، از جمله کتاب‌های "آخرین گودال"،" آتش دزد"، "پلی به سوی ترابیتیا". این کتاب‌ها دروازه های دنیایی تازه را پیش رویش می‌گشایند و او را به زمان و مکان دیگری می‌برند.
- آنچه را پسرتان علاقه دارد، دنبال کنید: اگر او کتاب های "هری پاتر" را می پسندد، ممکن است از خواندن کتاب‌های دیگری هم که دنیای جدیدی را برای او می آفرینند، یا به زمان و مکان از دیدگاه جدید و جالبی نگاه می‌کنند، لذت ببرد. برای نمونه ،کتاب های"شاه دزد" اثر کورنلیا فونکه یا "بخشنده" نوشته ی لویس لوری یا "سیاه دل" از کورنلیا فونکه. می‌توانید از آموزشگر یا از مسئول کتابخانه یا یک کتاب فروش بخواهید کتاب‌های دیگری که تخیل خواننده را بر می‌انگیزند، به شما معرفی کنند. درسایت کتابک هم می‌توانید خلاصه ی کتاب‌ها را بخوانید و از میان آن‌ها بر پایه ی گروه سنی کودک خود کتابی برگزینید.
- سراغ کلاسیک های ادبیات بروید. ممکن است برای پسرتان جالب باشد کتاب‌هایی را که شما در زمان کودکی خوانده اید بخواند، از جمله" دیوید کاپرفیلد"، "باغ مخفی"، "سفرهای گالیور"، "آلیس در سرزمین عجایب"، "ماجراهای هاکلبری فین"، "هابیت" و ... . می‌توانید فصل اول کتاب را برای جلب توجه فرزندتان با صدای بلند بخوانید و به او اجازه دهید بقیه‌اش را خودش بخواند.
پرسش: کمک! چطور می توانم فرزندم را به بیشتر خواندن وادارم؟
پاسخ: برای کودکان امروزی جاذبه‌های بسیاری برای سرگرم شدن وجود دارد . سرشان هم شلوغ است. کلی کار دارند و باید در مدت زمان کوتاهی آن‌ها را انجام دهند، مانند کارهای مدرسه، رفتن به کلاس‌های مختلف و ... . با این حال درست مانند نواختن یک ساز، یا انجام یک ورزش، خواندن هم نیاز به تمرین و تمرین و باز هم تمرین دارد تا بتوان کتابخوان خوبی شد. در این‌جا سه طرح برای تشویق کودکان به خواندن پیشنهاد می‌کنیم:
- همه چیز بخوانید: کودکان را وارد فعالیت‌هایی کنید که خواندن بخشی از آن است. کارهایی مانند آشپزی، با خواندن دستورهای آشپزی و برچسب ها، یا خواندن نقشه ها، نشانه ها و راهنما ها هنگامی که به مسافرت می‌روید و پیگیری اخبار روزانه با خواندن نشریه ها و روزنامه ها.
- با هم بخوانید: برنامه‌ای برای خواندن روزانه در خانه ترتیب دهید. زمانی که همه اعضای خانواده بتوانند به خواندن بپردازند. چنین برنامه‌ای به شما کمک می‌کند تا هم به خواندن روزانه ی خود برسید، هم سرمشقی برای دیگران باشید و هم کودک‌تان درکنار شما به مطالعات درسی اش برسد.
- خوانده های خود را ثبت کنید: به فرزندتان کمک کنید تا فهرستی از کتاب‌هایی که خوانده است تهیه کند. این کار می‌تواند با نوشتن عنوان کتاب، نام نویسنده و نگارش متن کوتاهی درباره ی کتاب انجام شود.
