هفتم مهرماه روز ملی آتشنشان نامیده شده است. «با من بخوان» به این مناسبت از کتابداران و ترویجگران خود در مناطق مختلف درخواست کرد تا در این روز فعالیت‌ها و برنامه‌هایی را ترتیب دهند و کودکان را با شغل آتشنشانی و ارزش‌هایی چون دیگردوستی آشنا کنند. مراکز و ترویجگران بسیاری از مناطق گوناگون ایران، از روستاهایی در دامنه‌ی البرز گرفته تا کتابخانه‌هایی در حاشیه‌ی ساحل نیلگون جزیره‌ی قشم، به این پیشنهاد جامه عمل پوشاندند. به این ترتیب، در این روز کودکان و نوجوانانی در استان‌های کرمانشاه، قزوین، تهران، هرمزگان و لرستان با دشواری‌های کار آتشنشانی و فداکاری‌های آتش‌نشانان آشنا شدند و نکاتی را درباره‌ی مواجهه با آتش، ایمنی و راه‌های پیشگیری از خطر آموختند. بازدید از ایستگاه‌های آتشنشانی، بلندخوانی کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» و تقدیر از آتش‌نشانان از جمله فعالیت‌های مراکز «با من بخوان» برای آشنایی کودکان با این روز و تلاش‌های آتش‌نشانان بود.
گزارش مفصلی از این روز را در ادامه می‌خوانید. شما هم می‌توانید به مناسبت‌های گوناگون در کتابخانه یا کلاس درس فعالیت‌هایی از این دست ترتیب دهید و فرایند یادگیری را برای کودکان گیراتر سازید.
استان تهران – محمودآباد- انجمن پویش
روز آتشنشان فرصتی فراهم کرد تا تعدادی از کودکان منطقه‌ی محمودآباد در حاشیه‌ی جنوب شرقی پایتخت با وظایف آتش‌نشانان آشنا شوند. این کودکان که عضو کتابخانه‌ی انجمن پویش هستند، به همراه دو تن از کتابداران و مربیان خود، خانم‌ها فقیری و آقایی، به دیدار آتش‌نشانان خاورشهر رفتند. آتش‌نشانان که از این دیدار خوشحال شده بودند با اهدای گل به کودکان به استقبال آنان آمدند. در آغاز، یکی از آتش‌نشان‌ها درباره‌ی این روز و علت نام‌گذاری آن برای کودکان سخن گفت. او همچنین اطلاعاتی را درباره‌ی وظایف آتشنشان، شماره تماس آتشنشانی و ... با بازدیدکنندگان در میان گذاشت. در ادامه‌ی این بازدید، یکی از کتابداران کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» نوشته‌ی محمدهادی محمدی و تصویرگری محمد باباکوهی را در جمع آتش‌نشانان و کودکان بلندخوانی کرد. این کتابِ تصویری روایت از جان گذشتن یک آتشنشان قهرمان است که برای نجات دخترکی از جان خود می‌گذرد. در پایان، کودکان به پاس قدردانی از زحمات آتش‌نشانان و به نمایندگی از موسسه‌ی پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، به هریک از این عزیزان یک نسخه از کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را هدیه دادند. به علاوه به کودکان اجازه داده شد سوار ماشین‌های آتشنشانی شوند و عکس یادگاری بگیرند. این بازدید در فضایی سرشار از شادی و قدرشناسی به پایان رسید.
استان قزوین – منطقه‌ی الموت
روز آتشنشان در کتابخانه‌ی یحیی مافی واقع در شهر کوهستانی معلم‌کلایه با حضور آتش‌نشانان گرامی داشته شد. سید محدثه حسینی، آموزگار و کتابدار این کتابخانه، در این روز از دو تن از آتش‌نشانان دعوت کرد تا به کتابخانه بیایند. کودکان و نوجوانان عضو کتابخانه‌ی یحیی مافی به استقبال آتش‌نشانان رفتند و ضمن خوش‌آمدگویی روز آتشنشان را به آن‌ها تبریک گفتند. در ادامه آتش‌نشانان برخی نکات ایمنی و چگونگی استفاده از کپسول آتشنشانی را برای کودکان توضیح دادند. کودکان نیز کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را برای آتش‌نشانان بلندخوانی کردند.
در روستای سفیددر، یکی از روستاهای منطقه‌ی الموت، نیز روز آتشنشان با فعالیت‌هایی جشن گرفته شد. کودکان در این روز در کتابخانه‌ی دبستان شهید مصطفی رسولی این روستا جمع شدند، کلاه آتشنشانی درست کردند و روز آتشنشان را به آتش‌نشانان تبریک گفتند. آموزگار هم کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را برای کودکان بلندخوانی کرد.
کتابخانه‌های کرمانشاه
در استان کرمانشاه، در کتابخانه‌های ریجاب، سرپل‌ذهاب، ثلاث باباجانی، و روستای زلان هم روز آتشنشان با فعالیت‌های متنوعی گرامی داشته شد. بلندخوانی کتاب و گفت‌وگو با آتش‌نشانان و قدردانی از آن‌ها در کتابخانه‌های «با من بخوان» کرمانشاه، هفتم مهر متفاوتی را برای کودکان رقم زد.
هدا خاطری و فریبا زارعی، کتابداران کتابخانه‌ی «با من بخوان» ریجاب، از آتش‌نشانان شهرشان دعوت کردند تا به جمع کودکان بیایند. کتابداران این کتابخانه از حضور آتش‌نشانان در این کتابخانه این طور نوشته‌اند: «امروز دو نفر از آتش‌نشانان شهر ریجاب با ماشین آتشنشانی به دم در کتابخانه آمدند. بچه‌ها از نزدیک ماشین آتشنشانی را دیدند و این روز را به آتش‌نشانان تبریک گفتند.»
حضور کارکنان آتشنشانی فرصتی شد تا آن‌ها انواع کپسول آتشنشانی و روش کار با آن را به کودکان نشان دهند. در ادامه آتش‌نشانان انیمیشن «حریق در خانه» را برای کودکان پخش کردند و درباره‌ی نکات ایمنی در منزل با کودکان گفت‌وگو کردند. در پایان برنامه نیز کودکان کتابخانه به آتش‌نشانان هدیه‌ای دادند. این هدیه کتاب «هزار پرنده‌ی رنگی و آهوی سرخ» به یاد آتشنشان فداکار امیر عباسی بود.
در کتابخانه‌ی روستای زلان نیز روز آتشنشان به بلندخوانی کتاب و گفت‌وگو درباره‌ی آتش‌نشانان گذشت.
بلندخوانی، گفت‌وگوهایی را درباره‌ی علی لندی، نوجوان ایذه‌ای که جانش را برای نجات دیگران از آتش از دست داد، فروپاشی ساختمان پلاسکو، آتش‌سوزی سال گذشته در کو‌های زاگرس در منطقه‌ی مرخیل پاوه، گروه‌های داوطلب دوستدار محیط زیست که اقدام به خاموش کردن آتش جنگل‌های بلوط کردند و... شکل داد و کودکان این کتابخانه درباره‌ی شجاعت و ازخودگذشتگی آتش‌نشانان حرف زدند. کتابداران کتابخانه، نسرین صدیقی و آمینه امیری، در بخشی از گزارش این روز نوشته‌اند: «بلندخوانی کتاب هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ را شروع کردیم. به بچه‌ها نگفتیم که این کتاب به چه کسی تقدیم شده و بر اساس ماجرایی واقعی است. بچه‌ها نظرهای جالبی داشتند. یکی از پسرها گفت پرنده نماد آزادی است و اگر راه پرواز را پیدا کند نمی‌سوزد. در آخر داستان هم کودکان گفتند بی‌شک این آتشنشان در آتش سوخته است. در پایان بلندخوانی، متن آغازین کتاب را خواندیم و کودکان متوجه شدند کتاب به شهید امید عباسی تقدیم شده است. بغض و ناراحتی در صورت یک‌یک بچه‌ها دیده می‌شد. اما یک‌باره همگی با هم دست زدند و این آتشنشان قهرمان شجاع کشورمان را تشویق کردند.»
مهمان این روز کتابخانه یکی از آتش‌نشانان روستای زلان بود. آقای کیومرث امامی با حضور در جمع بچه‌ها درباره‌ی سختی‌های کار آتش‌نشانان مانند لباس‌ها و وسایل سنگین، رفتارهای نامناسب با آتش‌نشانان در محل حادثه، مزاحمت‌های تلفنی و ... گفت.
کودکان کتابخانه‌ی «با من بخوان» ثلاث باباجانی هم در هفتمین روز پاییز کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را بلندخوانی کردند. آن‌ها همچنین به همراه شهردار ثلاث‌باباجانی، معاون شهردار، چند نفر از کارکنان شهرداری، و کتابداران کتابخانه، هدی حسینی، رقیه امیری‌فر، شیوا تیموری، به دیدار آتش‌نشانان رفتند. کودکان عضو کتابخانه‌ی «با من بخوان» با حضور در ایستگاه آتشنشانی با نکات ایمنی آشنا شدند. در پایان نیز با اهدای کتاب از تلاش‌های آتش‌نشانان تشکر و قدردانی کردند.
کودکان کتابخانه‌ی «با من بخوان» هیوا در سرپل ذهاب این روز را با گفت‌وگو درباره‌ی آتش‌نشانان سپری کردند. شکوفه امیریان، کتابدار کتابخانه‌ی هیوا پیش از ورود کودکان چند نقاشی را بر تابلوی کتابخانه نصب کرد. این نقاشی‌ها را کودکان پیش‌تر درباره‌ی آتش‌نشانان کشیده بودند. کتابدار از کودکان خواست با دیدن نقاشی‌ها حدس بزنند امروز چه روزی است. بچه‌ها درست حدس زدند و این موضوع مقدمه‌ی گفت‌وگویی درباره‌ی روز آتشنشان شد. کتابدار با کودکان کتابخانه از علت نام‌گذاری روز آتشنشان، وظایف آتش‌نشانان و... سخن گفت. در ادامه کودکان عضو کتابخانه به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه کتاب «گرما و آتش» را خواندند و گروه دیگر ایستگاه و ماشین آتشنشانی را نقاشی کردند.
استان هرمزگان
هفتمین روز ماه مهر امسال، روزی به یادماندنی برای کودکان مراکز و کتابخانه‌های «با من بخوان» در استان هرمزگان بود. کتابداران و ترویجگران کتاب در روز آتشنشان با همراهی آتش‌نشانان شادی و شور را به کودکان هدیه دادند.
روز آتشنشان در كتابخانه‌ی «با من بخوان» روجا در روستای کووه‌ای جزیره قشم با بلندخوانی کتاب و حضور آتش‌نشان‌ها گذشت. آتش‌نشانان درباره‌ی ابزار و وسایل خود توضیحاتی را به کودکان دادند. آن‌ها همچنین از نکات ایمنی برای پیشگیری از خطر، بازی نکردن با کلید برق و ابزار نوک‌تیز برای کودکان گفتند. در ادامه مانور آتشنشانی اجرا شد. ترویجگران این کتابخانه، ريحانه شرف، فهيمه تريان و بهناز صالحی، از این حال و هوای کودکان هنگام برگزاری این مانور این گونه می‌گویند: «آتش‌نشان‌ها ابتدا آتش را روشن کردند و از بچه‌ها خواستند تصور کنند این‌جا آتش گرفته، با ما تماس بگيرند و بعد با روشن كردن آژير و خاموش كردن آتش، کودکان را با وظایف آتش‌نشانى و سختى كار خود آشنا كردند. بچه‌ها همگی بسیار هیاجان‌زده شده بودند.» در پایان نیز کودکان نقاشی‌های خود را به آتش‌نشان‌ها هدیه دادند.
کودکان کتابخانه‌ی آفتاب سیریک با هم به ایستگاه آتشنشانی رفتند و با کارکنان آن‌جا هم‌کلام شدند. در این دیدار فاطمه آتش‌برگ، کتابدار کتابخانه، کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را بلندخوانی کرد. سپس کودکان نقاشی‌هایی را با موضوع روز آتشنشان کشیدند. در پایان نیز کودکان کلاه آتشنشانی بر سر گذاشتند و با ماشین آتشنشانی عکس یادگاری گرفتند.
مراسم روز آتشنشان در روستای رمكان قشم نیز برگزار شد. حسنی عقيلی، از ترویجگران «با من بخوان» در منطقه، از ذوق و شوق کودکان این گونه می‌گوید: «بچه‌ها خیلی مشتاق بودند آقای آتشنشان هرچه زودتر بيايد! بچه‌ها پیش از آمدن ايشان كاردستی زيبايی درست كردند و همچنين شاخه گلی آماده كردند تا همراه كتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» به آقای آتشنشان هدیه بدهند.»
روز آتشنشان در دبستان رسالت روستای نقاشه در جزیره قشم با بلندخوانی کتاب و گفت‌وگو درباره‌ی این مناسبت سپری شد. ترویجگران این دبستان، مریم تشه و عیسی میهن‌پرست، از تاثیر کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» بر کودکان این گونه نوشته‌اند: «بچه‌ها خیلی تحت تاثیر قرار گرفتند و گفتند آتش‌نشان‌ها هم بچه دارند، خانواده دارند. بچه‌های‌شان منتظرشان هستند، ولی آن‌ها می‌روند در دل آتش و این کار خیلی شهامت می‌خواهد... کودک دیگری گفت مثل وقتی که ساختمان پلاسکو آتش گرفت و تعداد زیادی از آتش‌نشان‌ها جان‌شان را از دست دادند.»
در ادامه‌ی فعالیت‌های این روز، کودکان با شماره‌ی 125 برای تماس با آتشنشانی در زمان‌های خطر و آتش‌سوزی آشنا شدند. در پایان نیز کودکان این کتابخانه نقاشی‌های زیبایی با موضوع آتشنشانی کشیدند.
فرشته تورنگ کتابدار کتابخانه‌ی کودک‌محور نوید وحی درگهان هم از برگزاری مانور روز آتشنشان در این کتابخانه نوشته است. پس از مانور، کودکان با آتش‌نشانان عکس یادگاری گرفتند و کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را به آنان هدیه دادند. از دیگر فعالیت‌های این کتابخانه در این روز، بلندخوانی کتاب و رنگ‌آمیزی بود.
مانور آتشنشانی در موسسه فرهنگی هنری آتیه‌سازان مهرپرور قشم هم برگزار شد. زینب نادری، ترویجگر «با من بخوان» در منطقه، از شور وصف‌نشدنی کودکان نوشته است که از جای‌جای جزیره برای دیدن مانور آتش‌نشان‌ها آمده بودند. ترویجگران این منطقه برای این روز بلندخوانی و نمایش هم تدارک دیده بودند. این برنامه با قدردانی از کادر آتشنشانی ادامه یافت. کودکان با اهدای کتاب، شاخه‌ی گل و نقاشی‌های زیباشان از آتش‌نشانان فداکار تشکر کردند. با تاریک شدن هوا انیمیشن‌های آموزشی با موضوع آتشنشانی بر روی دیوار مرکز برای کودکان نمایش داده شد. گویی سینمای کوچکی در فضای باز برپا شده بود که لذت فراوانی برای کودکان به همراه داشت.
بلندخوانی کتاب، درست کردن کلاه آتشنشانی و کشیدن نقاشی از فعالیت‌های کتابخانه «با من بخوان» ژئوپارک جهانی قشم در منطقه‌ی دولاب بود. کتابدار این کتابخانه، طاهره مرداسنگی، یکی از داستانک‌های کتاب فارسی‌آموز نخودی را برای کودکان بلندخوانی کرد. او از فعالیت‌هایش در هنگام بلندخوانی می‌گوید: «از بچه‌ها پرسیدم چرا رنگ لباس، کلاه و ماشین آتشنشانی قرمز است؟ یک از کودکان گفت چون رنگ آتش است. بقیه‌ی کودکان نیز تایید کردند و گفتند رنگ قرمز علامت خطر است.» پس از بلندخوانی نیز کودکان با مقوا کلاه و ماشین آتشنشانی را ساختند.
در مهدکودک و پیش‌دبستانی آفتاب در روستای طبل جزیره قشم نیز روز آتشنشان با یاد امید عباسی برگزار شد. گفت‌وگو درباره‌ی امید عباسی، مانور خامو کردن آتش و کشیدن نقاشی از فعالیت‌های این مرکز در هفتم مهر 1400 بود. در پایان در این مرکز نیز کودکان به همراه مربی خود، زهریه تشیخ، نسخه‌هایی از کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» را به آتش‌نشانان مهمان هدیه دادند.
کودکان پیش‌دبستانی ایمان درگهان در روز آتشنشان با وظایف آتش‌نشانان آشنا شدند. شیما بدری، مربی این مرکز، از دیگر فعالیت‌های این روز می‌گوید: «باهم شماره‌ی آتشنشانی را تمرین کردیم تا در مواقع ضروری از آن استفاده کنند. سپس بلندخوانی کتاب هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ را آغاز کردم. در پایان کودکان با تکنیک کلاژ ماشین آتشنشانی را ساختند.»
نوآموزان آموزشگاه جیکو در جزیره‌ی قشم هم در روز آتشنشان در دو نوبت صبح و بعد از ظهر با حضور در پایگاه آتشنشانی شهر با کار آتش‌نشانان آشنا شدند و با اهدای کتاب «هزار پرنده رنگی و آهوی سرخ» به آنان این روز را تبریک گفتند. تعدادی از نوآموزان نیز به صورت آنلاین در این بازدید شرکت کردند.
زهرا هیبتی، ترویجگر «با من بخوان» در بندر کوهستک نیز با کمک چند تن از همیاران خود روز آتشنشان را با کودکان جشن گرفت و کودکان را به بلندخوانی کتاب «هزار پرنده‌ی رنگی و آهوی سرخ» مهمان کرد. آتش‌نشانان هم با ماشین آتشنشانی در جمع کودکان حاضر شدند و درباره‌ی شغل آتشنشانی با کودکان سخن گفتند و از خاطرات‌شان تعریف کردند. کودکان هم به رسم یادبود هدایایی به آتش‌نشانان مهربان هدیه دادند.
لرستان – دورود – منطقه‌ی ناصرالدین
روز آتشنشان در یکی از مراکز «با من بخوان» در استان لرستان هم با بلندخوانی کتاب برگزار شد. خانم مهرزاده، کتابدار کتابخانه‌ی «با من بخوان» مهرآفاق دورود کتاب «هزارپرنده‌ی رنگی و آهوی سرخ» را برای کودکان بلندخوانی کرد. همچنین در این روز کودکان با شیوه‌ی استفاده از کپسول آتشنشانی آشنا شدند.
برای مناسبت‌های آینده برنامه‌ریزی کنیم!
مناسبت‌های زیادی در تقویم وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای غنی ساختن نشست‌های کتابخوانی و جهت‌دهی به فعالیت‌های فرهنگی در پیوند با ادبیات و کتابخوانی سود برد. برای بسیاری از مناسبت‌ها می‌توان کتاب‌هایی با درون‌مایه‌های مرتبط برگزید، خواندن را به فرایندی لذت‌بخش برای کودکان تبدیل کرد، و با طراحی فعالیت‌هایی هم‌سو با ارزش‌های زندگی به پرورش مهارت‌های فردی، اجتماعی و عاطفی کودکان یاری رساند. در بخش روزشمار ترویج خواندن سایت کتابک می‌توانید فهرستی از مناسبت‌های هر ماه را، به همراه کتاب‌ها و فعالیت‌های مناسب برای هر کدام، بیابید. همچنین گروه «با من بخوان» هر ماه فهرست به‌روز شده‌ی مناسبت‌ها و کتاب‌های در پیوند با آن‌ها را در اختیار کتابداران و ترویجگران خواندن قرار می‌دهد.
