خلاصه
در کتاب انتظار عروسکی اثر کوین هنکس، پنج اسباببازی روی لبه پنجرهای مینشینند و انتظار الگوهای آبوهوایی را میکشند که آنها را خوشحال میکند.
خرس منتظر باد است، جغد منتظر ماه، خوک منتظر باران، هاپو منتظر برف و خرگوش همین که منتظر میماند و تماشا میکند، خوشحال است. در حالی که آنها انتظار میکشند، خیلی چیزها اتفاق میافتد.
بعضی از آنها گاهی از روی لبه پنجره ناپدید میشوند، اما همیشه برمیگردند. آنها میخوابند، دوست جدیدی را ملاقات میکنند و بعد، از دست میدهند. آتشبازی، رنگینکمان، برف و بوران، توفان و رعد و برق میبینند. اما همیشه از دیدن باد، باران، ماه و برف خوشحال هستند. یک روز، دوست جدیدی سر میرسد: یک گربه وصله پینهای، که به نظر نمیرسد منتظر چیزی باشد – اما هست! او چهار توله کوچولو به دنیا میآورد. در پایان، ده حیوان با هم خوشحال هستند، «در انتظار اینکه ببینند بعد چه اتفاقی خواهد افتاد.»
راهنمای گفتوگو فلسفی کتاب انتظار عروسکی
انتظار عروسکی نوشته کوین هنکس، داستانی است بدون طرح و در نتیجه نیازمند مداخله زیاد به نظر میرسد. در این داستان همانطور که خوانندگان، زندگی پنج اسباببازی را روی لبه پنجرهای دنبال میکنند، میتوانند به تفکر انتقادی درباره طبیعت شادی و ارتباط آن با معنا بپردازند. راوی میگوید که هر یک از اسباببازیها از وقوع شرایط آبوهوایی متفاوتی در آن سوی پنجره شاد میشود، اما خود شادی تعریف نشده است و فرصتی عالی را برای گفتوگو با کودکان درباره تفاوت در رویکردهای مطالعه شادی در فلسفه فراهم میکند.
دو مجموعه سؤال اول به تعریفی از شادی میپردازند و هردو گونه اصلی تفکر را درباره شادی، دربرمیگیرند. اولی حاکی از آن است که شادی میتواند به صورت یک حالت روانی از ذهن درک شود و دومی به صورت «نوعی از زندگی که برای کسی که آن را میپیماید، خوب پیش میرود». یک راه شروع این بحث، داشتن دانشآموزانی است که به سؤال «شادی» چیست - در داستان چهطور نشان داده میشود و آنها خودشان فکر میکنند شاد بودن چه معنایی دارد – فکر میکنند. این موضوع به بحثی منتهی میشود که دو گونه شادی را از هم باز میشناسد و محتمل بودن آنها را میآزماید. با این گفتوگو شروع میشود که آیا شادی یک حالت ذهنی است که بر پایه لذت و رضایتمندی قرار دارد یا تعریفی از سعادت است.
برای شروع این بحث نکته جالبی که باید در رابطه با دانشآموزان در نظر داشته باشیم این سؤال است که آیا احساس شادی کردن همان شاد بودن است یا به دنبال یک زندگی شاد رفتن؟ در اینجا، شاید کمککننده باشد که یک شخصیت جدید تخیلی را در نظر بگیریم. یک مار اسباببازی زورگو که ادعا میکند کشیدن پردهها او را خوشحال میکند، به این ترتیب هیچ یک از اسباببازیهای دیگر نمیتوانند از پنجره بیرون را تماشا کنند تا چیزهایی را ببینند که آنها را شاد میکند. از دانشآموزان بخواهید که درباره این موضوع فکر کنند و بپرسید که آیا فکر میکنند مار زندگی شادی دارد؟ این موضوع ما را با این پرسش مهم روبهرو میکند که آیا نیکسرشتی برای شاد بودن الزامی است؟
پرسش درباره شادی به طور طبیعی به تعریف سعادت میانجامد و این سؤال که چه چیزی برای یک فرد خوب است، که بعد میتواند به سؤالات انتزاعی دیگری درباره سعادت و ارتباط آن با معنا منتهی شود. فیلسوفان بر این نظر هستند که شادی لزوماً ارتباطی با معنا ندارد. این دو میتوانند ظرف چند ثانیه طوری از هم جدا شوند که گویی نیازها و شادی فرد در ازای به دست آوردن نیکی بزرگتری فدا میشود. اما اگر تعریف معنا، آنچه هر روز فرد را خوشحال میکند نباشد، چطور میتوان معنا را تعریف کرد؟ یک پاسخ این است که معنا باید هدفدار و در پیوند با یک زندگی به کار گرفته شود. برای صحبت کردن درباره این موضوع با بچهها یک روش عالی این است که از کلمه مهم استفاده کنیم و وارد مکالمه ملموستری درباره چیزهایی که در زندگی مهم و ارزشمند هستند و چرایی آن شویم. چنین مکالمهای احتمالاً باید به بحثبرانگیزترین سؤال بیانجامد: حتی اگر اسباببازیها شاد هستند، آیا آنطور که محصور در قفسهای مینشینند زندگیشان معنایی دارد؟
سوالاتی برای گفتگوی فلسفی کتاب انتظار عروسکی
طبیعت شادی
۱. چه چیزی سبب شادی خرس میشود؟
۲. آیا خرس احساس شادی میکند؟
۳. آیا شادی یک احساس است؟
۴. آیا زندگی خرس، زندگی شادی است؟
۵. چه چیزی شما را خوشحال میکند؟ از کجا میفهمید که شاد هستید؟
۶. آیا حیوانات فقط زمانی شاد میشوند که چیزهایی را میبینند که میدانند دوست دارند؟ آیا میشود همیشه شاد بود؟ آیا میشود همیشه احساس شادی کرد؟
احساس شادی کردن، شاد بودن، خوب بودن
«بیایید فرض کنیم که یک مار اسباببازی زورگو داریم، که ادعا میکند کشیدن پردهها او را خوشحال میکند، به این ترتیب هیچیک از اسباببازیهای دیگر نمیتوانند از پنجره بیرون را تماشا کنند تا چیزهایی را ببینند که آنها را شاد میکند.»
۱. آیا مار احساس شادی میکند؟
۲. آیا مار خوشحال است؟
۳. آیا میشود با وجود ناراحت کردن دیگران احساس شادی کرد؟
۴. آیا میشود از ناراحت کردن دیگران احساس شادی کرد؟
۵. آیا میتوان فکر کرد که خوشحال هستید در حالی که در واقع ناراحت هستید؟
۶. آیا کسی که بد است میتواند زندگی شادی داشته باشد؟
معنا
۱. آیا فکر میکنید که حیوانات فقط زمانی شاد هستند که خورشید، ماه، باد و باران (چیزهایی که منتظر دیدنشان هستند) را میبینند؟
۲. آیا شادی مهمترین چیز در زندگی است؟
۳. اگر چیزهای دیگر از شادی مهمتر است، چرا آنها مهمتر هستند؟
۴. در آخرین صفحه کتاب، آنها دیگر منتظر ماه، باران، باد و برف نیستند. در عوض، فقط «منتظر هستند که ببینند بعد چه اتفاقی میافتد». در انتهای کتاب، آیا فکر میکنید آنها تغییر کردهاند؟ منتظر چه چیزی هستند؟ بعد چه اتفاقی خواهد افتاد؟
۵. آیا دوست دارید تماموقت روی لبه یک پنجره بنشینید و بیرون را تماشا کنید؟ چرا بله و چرا خیر؟ آیا این کار میتواند شما را خوشحال کند؟ آیا دوست دارید که کار معناداری انجام دهید؟
نویسنده کتاب انتظار عروسکی: کوین هنکس
نویسنده راهنمای کتاب انتظار عروسکی: کریستین پرنل و لیه ملترز