عملکرد گوش انسان چگونه است؟
گوش از سه بخش تشکیل شده است: بخش خارجی، میانی و داخلی
بخش خارجی گوش شامل بخش قابل مشاهده ( لاله گوش) و مجرای شنوایی میباشد، این بخش ارتعاشات ملکولهای هوا یعنی اصوات را از محیط به بخش میانی وداخلی گوش هدایت میکند. بخش میانی گوش شامل پرده صماخ (tympanic membrane) و محفظه هوا در پشت آن است که در این فضا (بخش میانی گوش) سه استخوانچه شنوایی وجود دارد، شامل؛ malleus (چکشی)، Incus (سندانی) و stapes (رکابی).
در گوش، پرده صماغ بوسیله امواج صدا به ارتعاش درمیآید و سه استخوانچه این امواج صدا را به بخش داخلی گوش انتقال میدهند. فضای میانی گوش با پشت بینی از طریق شیپور استاش ارتباط دارد که اجازه عبور هوا به بخش میانی گوش میدهد که فشار داخل با محیط بیرون برابر شود.بخش داخلی گوش شامل حلزون( بخش شنوایی)، سیستم وستیبولار ( بخش تعادلی) و اعصابی که پیام به مغز میرسانند، است.
حلزون امواج مکانیکی را به امواج الکتریکی تبدیل میکند، درون حلزون حدود شانزده هزار سلول هائ مویی ر روی غشاهای انعطاف پذیر قرار گرفته شدند.
هنگام ارتعاشات امواج صدا باعث میشود غشا حرکت کند و موهای میکروسکوپی که بروی سلولهای مویی قرار دارند، خم شوند که این خم شدن باعث سیگنالهای الکتریکی میشود که به سلولهای عصبی شنوایی ارسال میشود و سیگنالهای الکتریکی بوسیله اعصاب شنوایی در مغز پردازش میشود و در نهایت درک حاصل میشود.
افت شنوایی چیست؟
هرگونه اختلال در هر بخش سیستم شنوایی منجرب به افت شنوایی میشود.اکثر کسانی که شنواییشان را از دست میدهد، در بخش تبدیل به سیگنال های الکتریکی دچار اختلال میشوند که این نوع افت شنوایی ((افت شنوایی حسی-عصبی)) اطلاق میشود. علاوه بر این اصطلاح، آسیب معمولاً در بخش داخلی سیستم گوش (حلزون) رخ میدهد، نه در بخش اولیه سلولهای عصبی.
در اکثر موارد بخش میکروسکوپی سلولهای مویی در بخش داخلی گوش از بین رفتهاند، در نتیجه تبدیل ارتعاشات به امواج الکتریکی قطع میشود و حلزون هیچ سیگنال الکتریکی تولید نمیکند و سلولهای عصبی شنوایی هیچ اطلاعاتی را به مغز ارسال نمیکند. بخش اعظم افراد با کم شنوایی خففیف یا متوسط با سمعک خوب جواب میدهند که به سادگی با تغییر حجم صدا و ارتعاشات در بخش باقی مانده داخلی گوش (حلزون) همراه با افزایش صدا میتواند درک را بیشتر کند.
با این حال ممکن است افت شنوایی عمیق تا شدید باشد که تقویت صدا نمیتواند به تنهایی کمک کند، لذا چنین افراد با افت شنوایی عمیق تا متوسط کاندیدهای بالقوهای برای کاشت حلزون هستند.
کاشت حلزون چیست؟
کاشت حلزون ( cochlear implant) دستگاهی است که با تحریک مستقیم سلولهای عصبی شنوایی مانع غیر فعال بودن بخش داخلی گوش میشود. در این فرآیند کاشت حلزون میتواند بخش اعظمی از شنوایی فرد را بازگرداند و همچنین توانایی فرد برای ارتباط را افزایش دهد.کاشت حلزون از دو جز داخلی و خارجی ساخته شده است . بخش داخلی ( که receiver (گیرنده) و (stimulator محرک) شناخته شده است)که تحت جراحی، زیر پوست در پشت گوش قرار میگیرد و یک الکترود کوچک در بخش داخلی گوش(حلزون) قرار داده میشود که با بخش انتهایی اعصاب شنوایی در تماس است. بخش خارجی شامل headpiece (کویل) است که با اجزا داخلی ارتباط برقرار میکند و پردازشگر صوتی که اطلاعات اصوات را به بهترین نحو قابل درک برای فرد اصلاح میکند و همچنین مکانی برای باطری وجود دارد که انرژی لازم را تأمین میکند.
در ابتدا، بخش خارجی اصوات را دریافت میکند سپس توسط پردازشگر به سیگنالهای دیجیتالی تبدیل میشوند و سپس این سیگنال های دیجیتالی به headpiece (کویل) فرستاده میشود، کویل بوسیله مگنت(آهنربا) های قوی به پوست که زیر آن receiver (گیرنده) قرار دارد، متصل میشود. کویل اطلاعات صدا را به شکل اموج رادیویی به گیرنده هدایت میکند.
گیرنده سیگنالهای صوتی را به الکترود میفرستد. الکترود در واقع از شماری الکترودهای کوچکی به اسم contacts وجود دارد که هرکدام در بخشهای مختلف حلزون قرار دارند و بسته به نوع contact اعصاب مختلفی تحریک میشوند، که بوسیله این تحریکات در مسیر درست و معنا داری اطلاعت صوتی به مغز و سر ارسال میشود.
چه کسانی کاندید کاشت حلزون هستند؟
هرکسی که افت شنوایی شدید تا عمیق در بخش داخلی گوش دارد، برای کاندید کاشت حلزون درنظر گرفته میشود. بچههای زیر یکسال و بزرگسالان در هر سنی میتوانند از کاشت حلزون بهرمند شوند. تعیین اینکه کاشت حلزون چقدر میتواند برای فرد مفید باشد نیازمند ارزیابی پزشکی و شنوایی است.همه افراد با افت شنوایی کاندید عمل کاشت حلزون نیستند و لازم است این امر برای خود افراد کم شنوا و خانوادههایشان توضیح داده شود.
کاشت حلزون در چه صورت میتواند مفید باشد؟
کاشت حلزون میتواند اطلاعات صوتی مفید و سودمندی را به افراد کم شنوا بدهد. کیفیت ادراک صدا در افراد مختلف است و به عوامل مختلفی بستگی دارد و به عواملی چون زمان کاشت، مدت زمان افت شنوایی و توانایی ارتباط فرد قبل عمل بستگی دارد. همچنین این امکان وجود ندارد که به افراد گفته شود دقیقاً چقدر از دستگاهشان استفاده میبرند. همچنین لازم است که فردی که عمل کاشت حلزون میکند ،انگیزه لازم برای شنیدن داشته باشد.
یادگیری شنیدن با کاشت حلزون نیازمند صبر و تلاش است و این تلاشها قطعاً با ارزش و نتیجه بخش هستند. بسیاری از کودکان ناشنوای مادرزادی که کاشت حلزون را دریافت میکنند میتوانند گفتار داشته باشند.همچنین میتوانند در مدارس عادی و در مقطع متناسب با سنشان زبان و خواندنشان را پیشرفت کنند.
بسیاری از بزرگسالانی که درسن پس از یادگیری زبان و گفتار، شنوایی خود را از دست دادهاند، میتوانند با استفاده کاشت حلزون از تلفن استفاده کنند، همچنین درخوب شنیدن موسیقی موفقتراند و میتوانند تقریباً هرآنچه را میخواهندازطریق شنیدن، از محیط اطراف کسب کنند. بزرگسالانی که از بدو تولد ناشنوا متولد شدند نیز میتوانند به وسیله کاشت حلزون، ادراک جدیدی از صداها را کسب کنند.
کتابک خواندن مقالههای زیر را به شما توصیه میکند: