بازی‌های معماری برای کودک

هدف:
کودک از طریق بازی‌های ساده و گروهی با مفاهیم معماری مثل ساخت، تعادل، همکاری و خلاقیت آشنا می‌شود. این بازی‌ها نه‌تنها سرگرم‌کننده‌اند بلکه مهارت‌های حل مسئله، تمرکز و کار گروهی را در کودک تقویت می‌کنند.


۱. بازی با بلوک‌ها و لگو

  • از کودک بخواهید با بلوک‌ها یا لگوها یک سازه بسازد (خانه، برج، پل).

  • چالش: «کدام گروه می‌تواند برجی بلندتر بسازد که فرو نریزد؟»

  • نتیجه: کودک مفهوم تعادل و استحکام را تجربه می‌کند.

    بازی با بلوک و لگو با کودکان


۲. پازل معماری

  • تصاویر ساختمان‌ها یا نقشه‌های ساده را به چند تکه ببرید.

  • کودک باید با کنار هم گذاشتن تکه‌ها تصویر را کامل کند.

  • این کار باعث تقویت دقت، تمرکز و شناخت جزئیات می‌شود.

    ساخت پازل معماری با کودکان


۳. بازی نقش‌آفرینی «معمار و کارگر»

  • یک کودک نقش معمار را بازی می‌کند و نقشه ساده‌ای روی کاغذ می‌کشد.

  • کودک دیگر نقش کارگر دارد و باید طبق نقشه با بلوک‌ها ماکت را بسازد.

  • این بازی مفهوم «نقشه به ساخت» را به شکل عینی آموزش می‌دهد.

    بازی نقش آفرینی معمار و کارگر با کودکان


۴. مسیرسازی در فضا

  • با نوار چسب روی زمین خیابان، میدان یا مسیر طراحی کنید.

  • کودک با ماشین اسباب‌بازی یا حتی با راه رفتن باید در مسیر حرکت کند.

  • می‌توان موانع اضافه کرد (پل، تونل مقوایی) تا کودک بفهمد معماری یعنی ساخت مسیرهای کاربردی.


۵. بازی گروهی «شهرک‌سازی»

  • گروهی از کودکان با جعبه‌ها و بلوک‌ها کنار هم «یک محله کوچک» می‌سازند (خانه، پارک، خیابان).

  • بعد از ساخت، با هم گفت‌وگو می‌کنند که هر بخش چه کاربردی دارد.

  • این بازی حس «کار جمعی» و «شهرسازی ابتدایی» را در کودک تقویت می‌کند.

    بازی گروهی شهرک سازی با کودکان


۶. جمع‌بندی

  • به زبان ساده بگویید: «بازی هم نوعی معماری است. وقتی تو با لگو یا مقوا چیزی می‌سازی، داری مثل یک معمار کوچک عمل می‌کنی.»

  • کودک یاد می‌گیرد که معماری فقط درس و نقشه نیست، بلکه از دل بازی و خلاقیت شکل می‌گیرد.


اینجا یک فهرست از بازی‌ها و منابع آماده‌ی معماری برای کودکان آمده که می‌توانند در «بازی‌های معماری» استفاده شوند. این فهرست شامل اسباب‌بازی‌ها، بسته‌های آموزشی و کتاب‌های بازی‌محور است:


🎲 بازی‌ها و بسته‌های آموزشی

نام

گروه سنی

توضیح / ارتباط با معماری

منبع پیشنهادی

لگو (LEGO Classic / LEGO Architecture)

۵–۹ سال

ساخت خانه، برج و حتی بناهای معروف دنیا؛ تقویت خلاقیت و تفکر فضایی

موجود در فروشگاه‌های اسباب‌بازی و لاک‌پشت پرنده (معرفی)

کاپلا (Kapla Blocks)

۵–۱۲ سال

قطعات چوبی برای ساخت برج‌ها و سازه‌های تعادلی

معرفی شده در کتاب‌هدهد

بازی برج جِنگا (Jenga)

۶–۹ سال

بازی گروهی برای درک تعادل و استحکام

موجود در کتاوک

مگنت‌ بلاکس (Magnetic Building Blocks)

۴–۸ سال

ساخت سازه‌های سه‌بعدی با قطعات مغناطیسی

فروشگاه‌های آموزشی کودک

بازی "معمار کوچک"

۶–۹ سال

بسته آموزشی ایرانی شامل بلوک‌های ساده برای ساخت خانه و پل

معرفی شده در کتاوک

بلوک‌های سازه‌ای فومی

۴–۷ سال

قطعات بزرگ نرم، مناسب بازی گروهی در کلاس

موجود در مراکز بازی و مهدکودک‌ها


📚 کتاب‌های بازی‌محور معماری

عنوان کتاب

نویسنده / تصویرگر

گروه سنی

موضوع / کاربرد

منبع پیشنهادی

بازی‌های ساختمانی برای بچه‌ها

مجموعه‌ی آموزشی

۶–۹ سال

مجموعه فعالیت عملی با مواد ساده (مقوا، نی، چوب بستنی)

معرفی در کتاوک

ساخت‌وساز با دست‌های کوچک

ماریلا ریچی

۵–۸ سال

آموزش ساخت اشیاء و خانه‌های کوچک با وسایل بازیافتی

معرفی شده در کتاب‌هدهد

معمار شو!

ترجمه مجموعه بین‌المللی

۶–۱۰ سال

بازی‌ها و چالش‌های ساده معماری برای کودکان

معرفی در لاک‌پشت پرنده

بازی با شکل‌ها و ساختمان‌ها

ماریا کونیگ

۴–۷ سال

ترکیب اشکال هندسی در قالب بازی برای خلق بناهای کوچک

معرفی در کتاوک


🔹 پیشنهاد کارگاهی:

  • کارگاه را با یک بازی آماده (مثل لگو یا جِنگا) آغاز کنید.

  • سپس با یک کتاب فعالیت (مثل معمار شو!) ادامه دهید تا بچه‌ها بازی را به یک «چالش معماری» تبدیل کنند.


اینجا یک برنامه‌ی ترکیبی ۳ بازی در ۴۵ دقیقه برای مرحله (بازی‌های معماری با کودک) طراحی شده است. هر بخش کوتاه، سرگرم‌کننده و آموزشی است:


🎲 برنامه پیشنهادی – «بازی‌های معماری با کودک»

گروه سنی: ۶ تا ۹ سال
مدت کل: ۴۵ دقیقه
هدف‌ها:

  • آشنایی کودک با مفهوم تعادل، فضا و همکاری

  • تقویت خلاقیت و تخیل از طریق بازی

  • تجربه‌ی لذت‌بخش «ساختن» به سبک یک معمار کوچک


🔹 بازی ۱: برج تعادلی (۱۰ دقیقه)

ابزار: جِنگا یا بلوک‌های ساده

  1. بچه‌ها به گروه‌های کوچک تقسیم شوند.

  2. هر گروه باید برجی بسازد که تا حد امکان بلندتر باشد و فرو نریزد.

  3. در پایان مقایسه کنید: کدام برج بلندتر شد؟ کدام محکم‌تر بود؟

👉 یادگیری: مفهوم «تعادل و استحکام» در معماری.

ساخت برج تعادلی یا جنگا با کودکان


🔹 بازی ۲: شهرک‌سازی گروهی (۲۰ دقیقه)

ابزار: جعبه‌های مقوایی کوچک، رول دستمال، مقوا، چسب و ماژیک

  1. هر کودک یک «خانه کوچک» بسازد (با مقوا یا جعبه).

  2. همه خانه‌ها کنار هم گذاشته شوند و تبدیل به یک «محله کوچک» شوند.

  3. گروه تصمیم بگیرد کجا خیابان باشد، کجا پارک و کجا مدرسه.

👉 یادگیری: کار گروهی، مفهوم «شهر» و ارتباط بین فضاها.


🔹 بازی ۳: نقشه گنج معماری (۱۵ دقیقه)

ابزار: نوار چسب کاغذی برای کف زمین + چند کارت یا جعبه به‌عنوان «گنج»

  1. مربی روی زمین مسیرهایی با نوار چسب بکشد (خیابان، میدان، پل).

  2. در نقاط مختلف «گنج» قرار دهد.

  3. بچه‌ها با پیروی از نقشه یا دستور مربی، باید گنج‌ها را پیدا کنند.

👉 یادگیری: مفهوم «نقشه و مسیر» در فضا و معماری.

بازی نقشه گنج معماری با کودکان


✨ جمع‌بندی (۵ دقیقه)

  • مربی از بچه‌ها بپرسد: «کدام بازی بیشتر شبیه کار معمار بود؟ چرا؟»

  • تأکید کند که معماری فقط ساخت دیوار و سقف نیست؛ معماری یعنی بازی با فضا، تعادل و داستان زندگی مردم در مکان‌ها.

ویراستار:
گروه ویراستاران کتابک
Submitted by admin2 on