قصهگویی تنها سرگرمی نیست؛ ابزاری نیرومند برای پرورش زبان، خلاقیت، اعتماد به نفس و تفکر انتقادی در کودکان است. اما چگونه میتوان این مهارت را در آنها شکوفا کرد؟
قصهگویی، ادامه طبیعی شنیدن قصه است
کودکان در ابتدا با گوش دادن یاد میگیرند. هر بار که قصهای را از پدر، مادر، معلم یا مربی میشنوند، ساختار و جذابیت روایت در ذهنشان ثبت میشود. در واقع، آنها به تدریج با الگوبرداری از بزرگسالان، خود به قصهگو تبدیل میشوند.
فواید قصهگویی برای کودکان
مهارت |
چطور تقویت میشود؟ |
---|---|
اعتماد به نفس |
صحبت کردن در جمع و ابراز خود |
گسترش واژگان |
استفاده از زبان در موقعیتهای متنوع |
خلاقیت ذهنی |
تصور شخصیتها، فضاها و اتفاقات |
عشق به زبان و ادبیات |
لذت بردن از بازی با واژهها و داستانها |
چگونه به کودکان کمک کنیم قصهگو شوند؟
۱. فراهم کردن گنجینهای از قصهها
-
مجموعهای متنوع از قصههای قومی، افسانهای، طنز، حیوانات و قصههای محلی در دسترس کودک قرار دهید.
-
اجازه دهید خود کودک قصهی مورد علاقهاش را انتخاب کند. انتخاب، احساس مالکیت و انگیزه ایجاد میکند.
۲. آموزش غیرمستقیم از طریق تکرار و الگوسازی
-
از کودکان بخواهید قصه را چندین بار بخوانند یا گوش دهند.
-
پیشنهاد دهید که صحنههای داستان را نقاشی یا طراحی کنند تا حافظه تصویری فعال شود.
-
استفاده از نقشهی داستانی (آغاز، میانه، پایان) به آنها کمک میکند روایت را بهتر درک و بازگو کنند.
۳. فرصت تمرین مستقل به آنها بدهید
-
پیشنهاد دهید قصه را اول برای خودشان بگویند؛ مثلاً روبهروی آینه یا با ضبط صدا.
-
بعد، برای یک دوست یا عروسک تعریف کنند.
-
در گام بعدی، قصه را برای جمع خانواده یا کلاس اجرا کنند.
۴. ابزارهای کمکآموزشی
ابزار |
کاربرد |
---|---|
عروسک و اشیای نمادین |
کمک به درک نقشها و اجرای شخصیتها |
تصویرساز (Storyboard) |
رسم ترتیب رویدادها به صورت تصویری |
ضبط صدا |
شنیدن صدای خود برای اصلاح لحن و بیان |
فلشکارت شخصیتها و مکانها |
یادآوری سریع عناصر قصه |
۵. تشویق، نه اصلاح
-
هنگام بازگو کردن قصه توسط کودک، بیشتر گوش دهید تا مداخله کنید.
-
اشتباهات جزئی را نادیده بگیرید؛ تمرکز روی جریان کلی روایت باشد.
-
با گفتن جملههایی مثل:
«چقدر خوب صدای گرگ رو درآوردی!»
«چه پایان جالبی ساختی!»
آنها را دلگرم کنید.
فعالیت پیشنهادی
کارگاه قصهگویی کوچک:
-
هر کودک یک قصه کوتاه انتخاب میکند.
-
آن را با نقاشی یا طراحی ساده صحنهها آماده میکند.
-
برای دوستانش، در گروه کوچک اجرا میکند.
-
بقیه اعضا یک «سؤال» یا «توصیف شخصیت مورد علاقه» از قصه مطرح میکنند.
یادمان باشد:
کودکان برای قصهگویی، به فضای امن، منابع غنی، فرصت تجربه، و تشویق بیقید و شرط نیاز دارند. هر کودکی میتواند قصهگو باشد، اگر باور کنیم صدای او ارزش شنیدن دارد.