کارگاه محیط زیست برای کودکان ۰ تا ۶ سال

۱. هدف کلی کارگاه

• ایجاد علاقه و ارتباط عاطفی کودک با طبیعت از طریق تجربه‌های حسی و بازی.

• آموزش غیرمستقیم مفاهیم ساده محیط‌زیستی مثل مراقبت از گیاهان، حیوانات و منابع طبیعی.

• تقویت مهارت‌های حسی-حرکتی، اجتماعی و زبانی از راه تعامل با عناصر طبیعی.

۲. اصول برگزاری کارگاه

1. یادگیری از راه تجربه: کودکان این سن با لمس، بو کردن، شنیدن و دیدن بهتر یاد می‌گیرند.

2. سادگی و کوتاهی فعالیت‌ها: هر فعالیت بین ۵ تا ۱۰ دقیقه باشد تا توجه کودک حفظ شود.

3. استفاده از فضای باز در صورت امکان: باغچه، حیاط یا پارک بهترین مکان برای این کارگاه است.

4. زبان کودکانه و داستان‌گویی: مفاهیم محیط‌زیستی از طریق قصه و شعر منتقل شود.

5. همراهی والدین یا مربی: برای حمایت و هدایت کودک و اطمینان از ایمنی.

۳. بخش‌های پیشنهادی کارگاه

الف) فعالیت‌های حسی و کشف طبیعت

• لمس خاک، شن، برگ، گلبرگ، و سنگ‌ها.

• شنیدن صدای پرندگان یا صدای آب (با پخش صوت یا در فضای طبیعی).

• بوییدن گل‌ها یا گیاهان معطر مثل نعناع و ریحان.

ب) بازی و تعامل با عناصر طبیعی

• کاشت بذر یا نشاء کوچک در گلدان شخصی هر کودک.

• جمع‌آوری برگ‌های رنگی و دسته‌بندی آن‌ها بر اساس رنگ یا اندازه.

• آب دادن به گیاهان با بطری کوچک یا آبپاش دستی.

ج) هنر و خلاقیت با مواد طبیعی

• ساخت کلاژ با برگ‌ها، گلبرگ‌ها، یا شاخه‌های خشک.

• نقاشی با رنگ‌های طبیعی (مثلاً آب چغندر، زردچوبه، یا پودر کاکائو).

• چاپ برگ روی کاغذ با استفاده از رنگ و مهره‌های طبیعی.

د) قصه و شعر محیط‌زیستی

• قصه‌گویی کوتاه درباره یک حیوان یا گیاه و نقش آن در طبیعت.

• شعرخوانی همراه با حرکت و بازی (مثل شعرهای «بیا بکاریم گل»).

هـ) فعالیت گروهی پایانی

• قدم زدن کوتاه در فضای باز و پیدا کردن «گنج‌های طبیعی» مثل سنگ کوچک، پر پرنده، یا میوه خشک‌شده.

• جمع کردن زباله‌های کوچک در محیط (با دستکش کودکانه) برای آموزش پاکیزگی طبیعت.

۴. نکات ایمنی

• استفاده از مواد غیرسمی و بی‌خطر.

• جلوگیری از قرار گرفتن اشیای کوچک در دهان یا بینی.

• شستن دست‌ها بعد از فعالیت.

• نظارت مداوم مربی یا والدین.

۵. جمله‌های تشویقی پیشنهادی برای مربی

• «تو امروز به طبیعت خیلی کمک کردی!»

• «چه خوب از گلدانت مراقبت کردی، مثل یک باغبان کوچولو.»

• «برگ‌هایی که پیدا کردی خیلی قشنگ و خاص هستند.»

• «چه رنگ‌های زیبایی درست کردی، طبیعت هم خوشحال شد.»

چک‌لیست اجرایی کارگاه محیط‌زیست (۰ تا ۶ سال)