ویل به دختر ۸ ماهه خود، مایا غذا میدهد. او برای لحظهای مکث میکند و مایا با اشاره میگوید: «بیشتر».
ویل میخندد. «بیشتر میخوای؟ باشه، بفرما!»
وقتی کاسه خالی میشود، ویل با اشاره میگوید: «همش رفت. مایا غذاشو خورد. همش تموم شد.» مایا به ویل نگاه میکند و میخندد.
کودکان، مفاهیم و مهارتهای ریاضی را در اوایل زندگی خود پرورش میدهند. نوزادان از لحظهای که متولد میشوند، شروع میکنند به شکل دادن ایدههای مربوط به ریاضی از طریق تجربیات روزمره و از همه مهمتر از طریق تعامل با بزرگسالان قابل اعتماد. زبان -چگونه ما با نوزادان و کودکان نوپا درباره ایدههای ریاضی مانند بیشتر، خالی و پر بودن چیزی صحبت میکنیم.
ریاضی همه جا هست!
ما بیشتر اوقات بدون آنکه متوجه شویم، تمام وقت از زبان ریاضی پایه استفاده میکنیم. به عنوان مثال، هنگامی که لباسها را بر اساس رنگ از یکدیگر جدا میکنیم، از مفاهیم طبقهبندی و مرتبسازی ریاضی استفاده میکنیم. هنگامی که ما در حین بازی، امتیاز را حفظ میکنیم و تعیین میکنیم که تیم ما چقدر جلوتر یا عقبتر است (تعداد و عملیات) یا هنگامی که به کسی آدرس میدهید تا از نقطهای به نقطه دیگر برود (روابط فضایی)، اینها همه ریاضی هستند.
کتابهای آموزش مفاهیم ریاضی برای نوزاد و نوپا:
- معرفی کتاب «چه و چه و چه، یک بچه!» - خرید کتاب «چه و چه و چه، یک بچه!»
- معرفی کتاب «شمارورزی لولوپی + ۰ (ریاضی آموز ادبی)» - خرید کتاب «شمارورزی لولوپی + ۰ (ریاضی آموز ادبی)»
- خرید بسته کتاب با موضوع آموزش ریاضی برای کودکان – تولد تا یکسالگی
ما دائماً از کلمات مقایسهای (اندازهگیری) مانند بزرگ و کوچک استفاده میکنیم و الگوهایی را برای توضیح دادن ترتیب فعالیتها و امورات روزمره بهکار میبریم (بعد از صبحانه دندانهایمان را مسواک میزنیم). ما با کودکانمان بازی میکنیم و آوازهایی میخوانیم که از اعداد و شمارش استفاده میکنند (یک, دو سگک کفشمو ببند one,two, Buckle my shoe).
حتی بدون حمایت ما نیز نوزادان و کودکان نوپا برای درک دنیای پیرامون خود از مفاهیم ریاضی استفاده میکنند. به عنوان مثال نوزادان مانند مایا زمانی که غذای بیشتری میخواهند با ایما و اشاره نشان میدهند. «بیشتر» یکی از اولین مفاهیم ریاضی است که توسط کودکان درک میشود. بچهها اغلب اوقات به خوبی به ما میگویند که آنها تفاوت بین بزرگسال آشنا و غیرآشنا را میدانند (مرتبسازی و طبقهبندی). کودکان نوپا تلاش میکنند تا از جعبههایی به اندازههای مختلف (روابط فضایی) بالا بروند و سعی میکنند کلمات و عبارات داستانها و شعرهای آشنایی را بگویند که از تکرار (الگوها) استفاده میکنند. ما میتوانیم ریاضیاتی که در زندگی روزمره برای کودکان نمایان هستند را از طریق گفتوگو ریاضی ایجاد کنیم.
هر روز فرصتهای بیشماری برای ما فراهم میشود تا به کودکان کمک کنیم که درک خود را از مفاهیم ریاضی تقویت کنند. هرچه ما بیشتر در مورد ریاضیات صحبت کنیم، نوزادان و کودکان نوپا فرصت بهتری برای ایجاد نگرش مثبت نسبت به یادگیری ریاضی و بهطور کلی یادگیری پیدا خواهند کرد.
مفاهیم ریاضیات پایه
هنگامیکه ما از مفاهیم اولیه ریاضی آگاهی داشته باشیم، میتوانیم در تعاملات روزانه با نوزادان و کودکان نوپا، اندیشمندانهتر رفتار کنیم. در اینجا ۵ مورد از مفاهیم ریاضیات پایه وجود دارد که میتوانند در مکالمات روزمره ما با نوزادان و کودکان نوپا بهکار برده شوند.
۱. تعداد و عملیات - درک مفاهیم تعداد، کمیت، ترتیب، روشهای نمایش دادن اعداد، تطابق یک به یک (که یکشی به یک عدد مربوط میشود) و شمارش.
«تو دو تا چشم داری و خرست هم همینطور. بیا بشماریم: ۱-۲.»
«شیرینیهای من از تو بیشتره. ببین، من ۱، ۲ و ۳ تا دارم و تو ۱ و ۲ تا داری. من میخوام یکی از شیرینیهامو بخورم. حالا تعداد شیرینیهای من و تو یکی شده!»
«این سومینباره که میشنوم میگی مامان. تو ۳ بار گفتی مامان!»
۲. اشکال و روابط فضایی (هندسه)- تشخیص و نامگذاری اشکال، درک روابط فیزیکی بین خود و دیگر اشیاء و روابط بین اشیاء.
«ببین! جیسون رفت زیر پیچک و آلیا روی پیچکه!»
«تو کنار برادرت نشستی.»
«بعضی از شیرینیهایی که امروز داریم مربعه و بعضی دیگه دایره.»
۳. اندازهگیری- سایز، وزن، مقدار، حجم و زمان
«تکون دادنه اون صندلی سخته، آخه سنگینه.»
«امروز خیلی زیاد خوابیدی!»
«بیا با هم بشمریم چند قدم مونده تا به صندوق پست برسیم.»
۴. الگوها، روابط و تغییر- شناخت (دیدن روابطی که الگویی را تشکیل میدهند) و یا خلق تکرار اشیاء، وقایع، رنگها، خطوط، بافتها و صداها;
درک این موضوع که همه چیز با گذشت زمان تغییر میکند و آن تغییر را میتوان با کلمات ریاضی توصیف کرد. اینها بلوکهای اصلی ساختمان جبر هستند!
«پیراهن بابا راهراه سفید، آبی، سفید، آبی، سفید، آبی دارد.»
«بیا با ریتم این آهنگ دست بزنیم.»
«من بلوکها رو توی سطل میذارم، تو خالی میکنی. من بلوکها رو توی سطل میذارم، تو خالی میکنی!»
«گیاه ما امروز بلندتر به نظر میرسه. فکر کنم یه شبه رشد کرده.»
۵. جمعآوری و سازماندهی اطلاعات - جمع کردن، مرتبسازی، طبقهبندی کردن و تجزیه و تحلیل اطلاعات (دادهها) برای کمک به درک آنچه در محیط پیرامون اتفاق میافتد.
«بیا درپوش بزرگ رو روی ظرف بزرگ و درپوش کوچیک رو روی ظرف کوچیک بذاریم.»
«وقتی مامان برای تو میخونه تو همیشه میخندی!»
«بیا عروسکها رو تو سبد و توپها رو تو جعبه بذاریم.»
امتحان کنید
با فرزندتان به صورت عادتی روزمره گفت و گوی ریاضی داشته باشید. به عنوان مثال در حین پوشک گرفتن، زمان غذا و حمام، پیادهروی در محله و خرید کردن، زمانهای ایدهآلی برای شمارش، اشاره کردن به اشکال و اندازهها، صحبت کردن در مورد الگوها و توصیف تشابه و تفاوت اشیاء هستند.
لیستی از عبارات و کلمات مربوط به گفتوگو ریاضی تهیه کنید. آن را روی یخچال یا هرجای دمدستی دیگر بگذارید تا به شما یادآوری کند که از فرصتهای گفت و گوی ریاضی استفاده کنید.
گفت و گوی ریاضی، تجارب یادگیری روزانه برای نوزادان و کودکان نوپا را غنی میسازد. اگر بدانید که آنها چقدر میدانند و میتوانند یاد بگیرند، شگفتزده خواهید شد. گفت و گوی ریاضی امروز شما میتواند به فرزندانتان کمک کند وقتی که بزرگتر میشوند، در ریاضیات موفق باشند.