«نترسیم وقتی که با هم هستیم» از مجموعه «کتابهای جولیا» درباره استرس و فشاری است که بعد از حادثه برای کودکان پیش میآید. «کوک» اینبار با داستانی درباره مورچهها و لانه خراب شده آنها، مدیریت استرس پس از حادثه را به کودکان نشان میدهد.
1- گفتوگو کنید.
پس از بلندخوانی کتاب با پرسشهایی مانند زیر، با کودک گفتوگو کنید:
- وقتی یک اتفاق بد و ناخوشایند میافتد، چه احساسی داری؟
- مورچه کوچولو چرا نمیخواست به مدرسه برود؟
- لانه مورچهها در کتاب چه شکلی است؟
- وقتی از چیزی میترسی به چه فکر میکنی، با خودت چه میگویی؟ چه رفتاری داری؟
- وقتی احساسی مانند ترس یا غم داری، دوست داری از چه کسی کمک بگیری؟
- قوی بودن یعنی چه؟
- مادر مورچه کوچک، درباره خاطره توفانی که دیده صحبت میکند، منظور او از کنار هم بودن چیست؟
- به چه چیزی فاجعه میگویند؟
- وقتی حالت خوب نیست، دوست داری دیگران به تو چه بگویند؟
- اگر کسی جای مورچه کوچولو باشد و نیاز به همدلی داشته باشد، چه چیزی به او میگویی؟
- درباره حسهای ترس، تقصیر و کلافگی چه میدانی؟
- چرا خانم معلم بچهها را بغل میکند؟ تو اگر جای بچهها باشی چه حسی داری؟
- داشتن احساس ترس، اندوه یا گریه کردن چیز بدی است؟
- تغییر کردن یعنی چه؟
- تغییر کردن چیز خوبی است یا بد؟
- وقتی شرایط تغییر میکند، باید چه کنیم؟
- اینکه مورچهها درباره کار کردن همه کنار هم حرف میزنند، یعنی چه؟
- اگر زمان خواب دچار استرس بشوی، چه چیزی به خودت میگویی؟
- خانم معلم به مورچهها میگوید بعضی اتفاقها دست آنها نیست، یعنی چی که بعضی چیزها دست ما نیست؟
- با چیزهایی که دست ما نیست باید چه کنیم؟ اتفاقی بوده که دست تو نباشد؟ چه کردهای؟
- بچهها برای مورچهها بیرون از مدرسه نقاشی میکشند تا حالشان بهتر شود، برای کمک به بهتر شدن حال دیگران، چه کارهایی میشود انجام داد؟
- اگر کسی بخواهد کاری کند تا ناراحتی تو کمتر شود، دوست داری برایت چه کند؟
- امید داشتن یعنی چه؟ وقتی امید داریم یعنی به چه فکر میکنیم و رفتارمان چهگونه است؟
2- برای مورچهها لانه بسازید.
به همراه کودک درباره مورچهها و سبک لانهسازی آنها پژوهش کنید. از کودک بخواهید یک لانه برای مورچهها بسازد. این لانه میتواند دربردارنده هر بخشی باشد. کودک را تشویق کنید از تخیلش هم کمک بگیرد.
3- داستان بگویید.
کودک ادامه داستان زندگی مورچهها را بگوید و تا هرجایی که دوست دارد آن را ادامه بدهد. مورچهها در زندگی چه میکنند؟ چه میخورند؟ کجا زندگی میکنند؟ اسمهایشان چیست؟ و ... . میتواند برای داستانش از تصویرهای کتاب کمک بگیرد.
4- مورچه بسازید.
به همراه کودک با کاغذ یا پارچه، خانواده مورچهها را بسازید. او میتواند برداشت خودش را از یک مورچه بسازد. نیازی نیست دقیقا مانند مورچه باشد.
5- همدلی کنید.
پس از گفتوگو درباره همدلی، به همراه کودک تعدادی کارت بسازید. بر روی کارت جملههای کتاب را درباره ناراحتی یا ترس بنویسید، مانند اینکه مورچه میترسد به مدرسه برود. میتوانید به دلخواه نیز جملههایی زیاد کنید. در پایان هرکس یک کارت بردارد. تصور کند با کسی روبهروست که دچار مشکل روی کارت است. حالا تلاش کند با او همدلی کند. چه جملههایی به ذهنش میرسد؟ خودش دوست دارد در این زمان چه چیزی بشنود؟ چه چیزی حال طرف دیگر را بهتر میکند؟
6- بیان احساس کنید.
به همراه کودک چند جمله از کتاب در بیاورید. از کودک بخواهید درباره هر جمله، هرچیزی که به ذهنش میرسد را بگوید. نیازی نیست جملههایش به هم ربط داشته باشد. نیازی نیست حتما معنی داشته باشد. از او بخواهید مانند مورچهها در کلاس حواسش به نفس کشیدنش باشد و سپس هر چه به ذهنش میآید را بدون هیچ مقاومتی بیان کند.
7- بازی کنید.
از کودک بخواهید به همراه دوستانش یا خودش روبهروی آینه این بازی را بکند. حسهای گوناگونی که در داستان هست را به همراه کودک دربیاورید، مانند ترس، اندوه، قوی بودن و ... . آنها را روی کارت بنویسید. هرکس به صورت اتفاقی یک کارت بردارد. سپس آن حس را هر جور که دوست دارد نشان بدهد. (کودک میتواند جلوی آینه این کار را بکند تا بتواند واکنشهای خودش را بشناسد.)