«آبانگان» یکی ازجشنهای ایرانی است که در ستایش و نیایش آناهیتا (ایزدبانوی آبهای روان)، برگزار میشده است. زمان برگزاری این جشن در روز دهم آبان بوده است. در اینجا چند فعالیت برای برپایی هرچه بهتر این جشن و استفاده از ظرفیت آن برای آشنایی کودکان با فرهنگ ایرانی ارائه داده شده است:
کتاب خواندن را فراموش نکنید
با توجه به اینکه محوریت اصلی این جشن پیرامون موضوع «آب» میچرخد، لذا کتابهای «آروزهای قطرهها» نوشته مجید درخشانی، «آبی بسازیم، آبستان» نوشته زهرا شاهی، «سفر بهخیر قطره کوچولو» نوشته آن کروزا و «آبچال» نوشته گریک بیس پیشنهاد میشود.
آناهیتا کیست؟
آناهیتا، یکی از ایزدبانوان ایرانی است که در اسطورههای ایرانی به عنوان فرشته آب شناخته میشود. آناهیتا هدایت و نگهبانی تمام آبهای جهان را به عهده دارد. آناهیتا با گردونه خود که از چهار اسب باران، ابر، تگرگ و باد تشکیل شده به نبرد با دشمنان میرود و آنها را شکست میدهد. شما میتوانید با معرفی اجمالی آناهیتا از بچهها بخواهید تصویر آن را نقاشی کنند. با توجه به نوع نگاه بچهها آثار خلقشده جالب خواهند بود.
علاوه بر این در سنگنگاره «آناهیتا و نرسی» واقع در محوطه تاریخی «نقش رستم» و سنگنگاره «مجلس تاج ستانی خسرو پرویز» واقع در محوطه تاریخی «طاق بستان» نقوشی وجود دارند که در آنها تصویر آناهیتا به خوبی نشان داده شده است. شما میتوانید این تصاویر را به بچهها نشان دهید و در مورد آنها با کودکان صحبت کنید.
آشنایی با معابد آناهیتا در ایران
در ایران مکانهایی وجود دارد که به عنوان محلی برای ستایش ایزدبانوی آب یعنی «آناهیتا» بودهاند. که ما در اینجا به دو مورد از مهمترین آنها اشاره میکنیم. یکی از این معابد در شهر بیشاپور استان فارس و دیگری در شهر کنگاور استان کرمانشاه قرار دارد. با توجه به اینکه اصل و اساس این جشن برای پاسداشت مقام آناهیتا بوده است لذا فرصتی برای معرفی و آشنایی کودکان با این آثار، خالی از لطف نخواهد بود.
داستان پیروزی زَو و پایان خشکسالی
در اسطورههای ایرانی آمده است که «افراسیاب» به کمک جادو از بارش باران جلوگیری کرد تا خشکی و خشکسالی به وجود آمد. اما بالاخره در چنین روزی «زَو» (پسر طهماسب و از پادشاهان عادل ایرانی)، توانست جادوگران را به وحشت بیاندازد و به این ترتیب طلسم جادو باطل شد و بعد از مدتها باران بارید.
این هم یکی از دلایلی است که ایرانیان این روز را گرامی میداشتند. این یکی از داستانهای اسطورهای ایرانی است که برای قصهگویی در این روز پیشنهاد میشود. شما میتوانید برای این کار از کتاب «شاهنامه کودک و نوجوان - دفتر دوم - پیشدادیان ۲» نوشته محمدناصر مودودی استفاده کنید.
شعر بخوانید
ایرانیان کهن آب را پاک (مقدس) میشمردند و هیچگاه آن را آلوده نمیکردند. پیشنهاد ما این است که به مناسبت این روز شعر «آب را گل نکنیم» سروده سهراب سپهری را با بچهها تمرین و همخوانی کنید. چرا که این شعر از لحاظ معنایی تطابق خوبی با مفهوم ذکر شده دارد.
برپایی مراسم در کنار آب
یکی از مراسمی که در روز جشن آبانگان برگزار میشده این بوده است که ایرانیان (خصوصاً خانمها) به کنار دریا یا رودخانه میرفتند، از خداوند درخواست فراوانی آب و نگهداری میکردند و پس از آن به شادی میپرداختند. برای همین منظور پیشنهاد میکنیم اگر برایتان امکان داشت با توجه به موقعیت مکانی محل زندگی خودتان و شرایطی که دارید، گشتوگذار کوتاهی را ترتیب دهید تا این جشن در کنار آب برگزار شود.
نیلوفر آبی
هر کدام از ماههای ایرانی گلی مخصوص دارند، گل ماه آبان هم نیلوفر آبی است. یکی از فعالیتهای پیشنهادی این روز میتواند ساخت کاردستی گل نیلوفر باشد. لینک آپارات نحوه ساخت کاردستی گل کاغذی نیلوفر آبی در زیر مطلب قرار داده شده است.