تجربه‌ی مواد و مصالح ساختمانی با کودک

۳ – مواد و مصالح

هدف:
آشنایی کودک با انواع مواد و مصالح ساختمانی (چوب، آجر، سنگ، فلز، شیشه، کاغذ و پارچه) و درک کاربرد و ویژگی‌های هرکدام در معماری.

۱. آغاز با لمس و تجربه

• مجموعه‌ای کوچک از مواد مختلف آماده کنید:
  چوب، آجر سبک یا سفال، تکه سنگ، فلز (قوطی یا وسیله بی‌خطر)، شیشه ایمن یا طلق شفاف، پارچه، کاغذ و مقوا.

• اجازه دهید بچه‌ها هر ماده را لمس کنند و درباره حس آن بگویند: «سرد یا گرم؟ نرم یا سخت؟ سبک یا سنگین؟»

  

۲. گفت‌وگو درباره کاربردها

• به کمک عکس یا اسلاید، نشان دهید که هر ماده در کجا به کار می‌رود:

  • چوب → درب و پنجره، سقف‌های قدیمی، مبلمان

  • سنگ → دیوار قلعه‌ها یا خانه‌های روستایی

  • آجر → دیوارهای خانه‌ها

  • فلز → پل‌ها و ستون‌های بزرگ

  • شیشه → پنجره‌ها و ساختمان‌های مدرن

• پرسش هدایت‌کننده: «به نظر شما چرا برای پنجره از شیشه استفاده می‌کنیم و نه از سنگ؟»

۳. بازی مقایسه‌ای

• دو ظرف آب بیاورید. یکی را با سنگ پر کنید و دیگری را با قطعات سبک مثل مقوا.

• بچه‌ها تفاوت وزن و سختی مصالح را تجربه می‌کنند. این فعالیت به درک «کارکرد» هر ماده کمک می‌کند.

۴. فعالیت ساخت ساده

• گروه‌ها را تقسیم کنید و به هر گروه فقط یک نوع ماده (مثلاً فقط چوب بستنی، یا فقط مقوا) بدهید.

• از آن‌ها بخواهید یک «خانه کوچک» بسازند.

• بعد کار گروه‌ها را مقایسه کنید: کدام خانه محکم‌تر بود؟ کدام زیباتر شد؟

  

۵. پیوند با داستان

• قصه معروف سه خوک کوچولو را بازخوانی کنید. در این قصه هر خوک خانه‌اش را با ماده‌ای متفاوت می‌سازد (کاه، چوب، آجر).

• از بچه‌ها بپرسید: «اگر تو یکی از خوک‌ها بودی، خانه‌ات را با چه چیزی می‌ساختی؟ چرا؟»

۶. جمع‌بندی

• به زبان ساده توضیح دهید:
  «معمار باید بداند هر ماده چه ویژگی‌ای دارد. بعضی سبک‌اند، بعضی محکم. بعضی زیبا هستند، بعضی مقاوم. انتخاب درست مصالح، خانه را ایمن و زیبا می‌کند.»