۱. مقدمه
کودکان دارای اختلالات یادگیری، به‌ویژه نارساخوانی (دیسلکسیا)، با چالش‌هایی در رمزگشایی واژه‌ها، پیوند صدا و حرف، و پیگیری متن روبه‌رو هستند. این دشواری‌ها ممکن است باعث شود کودک از کتاب‌خوانی فاصله بگیرد، اما با روش‌های مناسب، کتاب می‌تواند به ابزاری برای بازسازی اعتماد به‌نفس و انگیزه‌ی خواندن تبدیل شود.
۲. هدف از کتاب‌خوانی برای این گروه
در کتاب‌خوانی با این گروه هدف آن است که:
-
تجربه‌ای بدون استرس از خواندن ایجاد شود
-
علاقه به زبان، داستان و کتاب تقویت شود
-
تمرکز بر معنا و ارتباط، نه فقط رمزگشایی واژه‌ها باشد
-
کودک احساس توانمندی و موفقیت در خواندن داشته باشد
۳. انتخاب کتاب مناسب
ویژگی‌های کتاب مناسب برای کودکان نارساخوان:
|
نوع کتاب |
ویژگی پیشنهادی |
|---|---|
|
کتاب‌های صوتی همراه متن |
شنیدن همزمان با دیدن کلمات، تقویت درک شنیداری و دیداری |
|
کتاب با فونت ویژه دیسلکسیا |
فونت‌هایی با فاصله مناسب بین حروف، مانند OpenDyslexic |
|
متن ساده و کوتاه |
جمله‌های کوتاه، واژگان ساده، فضای سفید زیاد در صفحه |
|
داستان‌های جذاب و پرکشش |
کتاب‌هایی با ماجرای سرگرم‌کننده که انگیزه خواندن را بالا ببرد |
۴. آماده‌سازی محیط و ابزار
-
انتخاب زمان‌های کوتاه و آرام برای کتاب‌خوانی (مثلاً ۱۰ دقیقه در روز)
-
استفاده از نشانگر یا خط‌بر برای دنبال‌کردن متن
-
بهره‌گیری از اپلیکیشن‌های کتاب‌خوان با امکانات صوتی و تنظیم فونت
-
تهیه کتاب‌هایی با چاپ بزرگ و خط فاصله‌دار
۵. چطور کتاب‌خوانی را شروع کنیم؟
-
از داستان‌هایی شروع کنید که کودک پیش‌تر شنیده یا دوست دارد
-
متن را ابتدا خودتان بخوانید و کودک همراه گوش دهد
-
سپس جمله به جمله، همراه کودک بخوانید و واژه‌های سخت را با هم بررسی کنید
-
به جای تمرکز بر درست‌خوانی، روی فهم داستان و گفت‌وگو درباره آن تمرکز کنید
۶. همراهی در حین خواندن
-
به کودک فرصت دهید جمله‌ها را با سرعت خودش بخواند
-
واژه‌هایی را که با آن‌ها مشکل دارد، با تصویر، مثال، یا بازی تقویت کنید
-
از روش «خواندن دونفره» استفاده کنید: شما بخوانید، او تکرار کند
-
بر تشویق، نه اصلاح مکرر، تأکید داشته باشید: اعتماد کودک از یادگیری مهم‌تر است
۷. پس از خواندن چه کنیم؟
-
دربارهٔ داستان گفت‌وگو کنید، نه دربارهٔ غلط‌ها
-
فعالیت‌هایی مانند طراحی شخصیت‌ها یا بازگویی داستان با نقاشی مفید است
-
کودک می‌تواند بخش‌هایی از کتاب را ضبط کند و بعداً گوش دهد
-
داستان را با نمایش یا بازی مرور کنید
۸. منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر
-
تحلیل نقش ادبیات در رشد شناختی و زبانی کودکان با سبک‌های یادگیری متنوع
-
مجموعه کتاب‌های باران (با فونت دیسلکسیا)، نشر افق
-
کتاب‌های صوتی همراه با متن
-
ابزارهایی مانند اپلیکیشن‌های TTS (تبدیل متن به صدا) برای تمرین شخصی کودک
