شورای کتاب کودک و سومین نشست گزارش های سالانه

سومین نشست از نشست های گزارش سالانه ی شورای کتاب کودک، در روز پنج شنبه ۲ مهر، در کتابخانه ی تخصصی شورای کتاب کودک برگزار شد. در این روز شش گروه  آثار بازنویسی و بازآفرینی ازادبیات کهن، دین، دانش اجتماعی، فلسفه، شعر و گروه بررسی داستان- ترجمه گزارش کاری خود در سال ۸۸-۸۷ را ارائه دادند. کمبود آثار برای گروه سنی الف به ویژه ۰ تا ۳ سال، به عنوان مهم ترین ویژگی مشترک در میان گزارش گروه ها به چشم می خورد.

در نخستین گزارش، گروه بازنویسی و بازآفرینی عنوان کرد که در سال گذشته، ۷۳ عنوان کتاب را بررسی کرده که ۸۰ درصد آن ها در فهرست شورای کتاب کودک قرار گرفتند. مجموعه مرزپرگهر که گردآوری ۸ قصه ی قومی از ۸ استان مختلف ایران است و مجموعه ی نیستان مولوی از انتشارات کانون پرورشی به عنوان  کارهای مطرح معرفی شدند. کارشناسان این گروه، عمده مشکلات موجود در بخش آثار بازآفرینی و بازنویسی از ادبیات کهن را ساختار ضعیف، سرقت ادبی و گزینش آثار نامناسب برای کودکان و ضعف در تصویرگری عنوان کردند. اما، کتاب های "راز" نوشته ی زهره پریرخ، "طوطی و بازرگان" نوشته ی آتوسا صالحی و "گرگ آوازه خوان" به روایت عبدالصالح پاک هر سه از انتشارات کانون پرورش فکری از سوی گروه، به عنوان آثار ویژه به کمیته ی جوایز شورا پیشنهاد شدند.
پس از گروه بازنویسی و بازآفرینی، گروه دین گزارش دادند. کارشناسان این گروه،‌ در سال کاری گذشته شورا، ۹۹ عنوان کتاب را بررسی وارزیابی کردند. درستی اطلاعات و ارائه ی منبع مورد استفاده و داشتن بار ادبی از معیارهای اصلی گروه دین برای ارزیابی کتاب ها است و بر این اساس شمار اندکی کتاب توانستند به فهرست شورا راه یابند. گروه، ناآشنایی نویسندگان با مخاطب و پرداختن به لایه های بیرونی احکام و اصول دین به جای محتوای آن ها، استفاده از توجیه به جای ارائه دلیل را از کاستی های موجود در کتاب های دینی برای کودکان دانست. مجوعه گل های آسمان از سید محمد مهاجرانی، در شمار اندک آثاری بود که از زبان کودکان و نثری آهنگین در انتقال مفهوم های دینی بهره برده بود و به فهرست شورای کتاب کودک راه برد. نویسنده این مجموعه منظوم، در این روز میهمان شورا بود. در پایان گزارش گروه،‌ توران میرهادی کارشناس برجسته ادبیات کودکان، بیشتر کتاب های منتشر شده در زمینه دین برای کودکان را دارای بارادبی ناچیز ارزیابی کرد. او هم چنین از عرفان نظر آهاری به عنوان یکی از نویسندگان موفق در این بخش نام برد.شهرام اقبال زاده منتقد ادبیات کودک و نوجوان هم آثار کاترین پاترسون را که در بر دارنده ی نقاط مشترک همه  ادیان است از نمونه های موفق در بخش ادبیات دینی برای کودکان دانست.
 سومین گروهی که در این روز از کارهای سالانه خود گزارش داد،‌ گروه دانش اجتماعی و زندگی نامه بود.  این گروه،‌ امسال گزارش خود را بر اساس ناشرانی که در این زمینه فعال بودند، ارائه داد و از انتشارات مدرسه به عنوان ناشری که در سال های اخیر بیشترین زندگی نامه را برای کودکان ونوجوانان منتشر کرده است نام برد. گروه دانش اجتماعی معرفی گستره ای از بزرگان به نوجوانان را  ویژگی مثبت و کلیشه ای و باورناپذیر بدون شخصیت ها را از ایرادهای  این زندگی نامه ها دانست. گروه، مجموعه تاریخ جهان از انتشارات ققنوس را از مجموعه های قابل پیشنهاد دانست و "چرا من بابامو دوست دارم" نوشته ی "دانیل هوارث" از نشر مرکز  نیز به عنوان اثر ویژه از سوی گروه به کمیته ی جوایز شورای کتاب کودک معرفی شد.

پس از گروه دانش اجتماعی نوبت به گزارش دهی گروه فلسفه رسید. گروه فلسفه، گروه تازه بنیاد شورای کتاب کودک است که از آذر ماه ۱۳۸۷ کار خود را آغاز کرده است. این گروه در آغاز گزارش یادآور شد به سبب نداشتن برنامه ریزی برای خرید کتاب، گزارش گروه بیانگر وضعیت ادبیات کودک در این حوزه نیست و تنها ۲۱ اثر به صورت موردی بررسی شده است. گروه فلسفه  کتاب های کار فلسفه برای کودک ، داستان هایی با درون مایه فلسفی و کتاب هایی که درباره ی مفاهیم فلسفی و یا تاریخ فلسفه برای کودکان ونوجوانان نوشته شده بود را بررسی کرده است. از دیگر فعالیت های این گروه در سالی که گذشت، تنظیم معیارهای ارزیابی کتاب ها، شرکت در نشست آموزش تفکر سیستمی به کودکان از طریق داستان و بازی که از سوی دانشکده مدیریت دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد و برگزاری کارگاه فلسفه برای کودکان( P4C)  برای مدرسه ی شاهد منطقه ی ۳ تهران نام برده شد.
این گروه، کتاب های "چگونه دنیا را متحد کنیم" و "دنیایی را تصور کن که ..." نوشته برژیت‌ لابه و میشل پوش از انتشارات آسمان خیال را به عنوان کتاب های ویژه به کمیته ی جوایز شورای کتاب کودک پیشنهاد کرد.
پنجمین گزارش را گروه شعر ارائه کرد. این گروه در سال گذشته،  ۶۸ عنوان کتاب را مورد بررسی قرار داد که از این میان تنها ۱۰ اثر را در فهرست شورا و قابل پیشنهاد به خانواده ها ارزیابی کرد و ۳ کتاب "دلم برای تو تنگ است" سروده ی آتوسا صالحی از انتشارات پیدایش، "پرنده گفت شاعرم" سروده افسانه شعبان نژاد از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان و "اورانگوتان بنفش" سروده ی جک پریلوتسکی با ترجمه رضی هیرمندی از انتشارات چرخ فلک را به عنوان  اثر ویژه به کمیته ی جوایز شورا پیشنهاد داد.
کارشناسان این گروه، ترویج خشونت، زبان بزرگسالانه و پند واندرز و آموزش مستقیم، کلمات سخیف، بد آموزی، تخریب تخیل و دنیای کودکانه ، تخریب قصه های قومی و القا دیدگاه را از عمده ترین دلایل کیفیت پایین شعرهای کودکان  دانستند و دلیل کاهش کیفیت در این حوزه را نبود نقد در عرصه ی شعر کودک عنوان کردند.
گروه داستان– ترجمه، آخرین گروهی بود که در این روز گزارش داد. این گروه نیز در سالی که گذشت ۲۰۷ عنوان کتاب را  در ۳ گونه فانتزی، واقعگرا و ادبیات کهن جهان مورد بررسی قرار داد که ۱۵۷ عنوان از این آثار در فهرست قرار گرفت. ۳۱ اثر در جایگاه متوسط قرار گرفتند و ۱۸ عنوان نیز به فهرست شورا راه پیدا نکردند. کارشناسان گروه،‌ ترجمه  و ویرایش ضعیف، ترویج خشونت، داشتن نگاه نژادپرستانه و مشکل در ساختار آثار را مهم ترین کاستی های آثار داستان-ترجمه دانستند. گروه، "چشم بهشتی" نوشته ی دیوید الموند با ترجمه ی نسرین وکیلی از نشر آفرینگان، "موش مترو" نوشته ی باربارا رید با ترجمه ی مریم واعظی از نشر صدا و "شیر در کتابخانه" نوشته ی میچل نادسن با ترجمه ی سمیرا کمالی از انتشارات نیستان را به عنوان آثار ویژه به کمیته ی جوایز شورای کتاب کودک پیشنهاد دادند.
گفتنی است کمیته جوایز شورای کتاب کودک، کتاب هایی که به عنوان اثر ویژه از سوی گروه های بررسی  پیشنهاد می شوند را بررسی می کند و از میان آن ها آثاری را برمی گزیند. کتاب های برگزیده، در روز جشن سالگرد تاسیس شورای کتاب کودک، به عنوان اثر ویژه معرفی می شوند.

Submitted by editor6 on