بلندخوانی آموزگاران برای دانشآموزان قدرت واقعی داستانها را نشان میدهد. با نشاندادن راههایی که ما را هر چه بیشتر با متن داستان درگیر میکند به دانشآموزان، به آنها انرژی میدهیم که مهارت چگونه خواندن را بیاموزند.
با نشان دادن اینکه چگونه مفاهیم و معناها را جستوجو کنند، راهکارهای فهمیدن را به آنها معرفی میکنیم که میتوان آن را در خواندن با همدیگر، هدفمند یا مستقل تقویت کنیم.
ماری کلی (۱۹۹۱) دراینباره مینویسد: «هنگام بلندخوانی آموزگاران برای شاگردان، مفهومها میتوانند پیش از داستان، در طول داستان و پس از آن به بحث گذاشته شوند.» (ص ۱۷۱).
بلندخوانی آموزگاران برای کودکان باید شامل بلند فکر کردن یا مباحث مبادلهای و بهطور خاص تمرکز روی معنی «داخل متن»، «راجع به متن»، یا «فرای آن» شود. (فونتین و پینل، ۲۰۰۶، ص ۳۳).
بلندخوانی آموزش برعهدهگرفتن تدریجی مسئولیت است که در خواندن گروهی، جهتدار یا مستقل وارد میشود چنانکه آموزگاران به دانشآموزان راههایی را نشان میدهند که فرآیند خواندن عمل میکند (بورکینس و کروفت، ۲۰۱۰).
درکنار سودمندیهای زیاد بلندخوانی، راگ (۲۰۱۰) به این نکات اشاره میکند:
- آموزش لغت
- بالابردن آگاهی نسبت به ساختار داستان
- بالابردن فهم رابطه بین واژگان
- بالا بردن درک در سطوح بالاتر
- آموزش روند خواندن در یک متن مفهومی
- تشویق کردن کودکان به خواندن
- روانخوانی
استراتژی بلندخوانی آموزگاران
مرحله ۱: قبل از بلندخوانی
دایره لغات دانشآموزان کلاس را مدنظر قرار دهید. متنی که برای بلندخوانی آموزگاران در نظر گرفته میشود، باید دایره لغات کودکان را بالا ببرد، بهطور تقریبی بین یک تا دو سطح بالاتر از مقطع تحصیلی خودشان.
در بین متنهای انتخابی، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- آیا کودکان از آن لذت خواهند برد؟
- آیا این اندیشه یا محور اصلی برای کاوش وجود دارد؟
- آیا برای تفکر عمیق، موقعیتی وجود دارد؟
- آیا کودکان احتیاج به دانش قبلی دارند؟
- دایره لغات مورد نیاز به چه میزان است؟
- آیا تصویرسازیها راضیکننده هستند؟
- آیا داستان و تصویرسازیها تفاوت فرهنگی را نشان میدهند؟
- مفاهیمی را که میخواهید کودکان را در رسیدن به آنها یاری کنید از طریق بحث به دست بیاورید. آن «ایده بزرگی» که میخواهید کودکان در آن کاوش کنند چیست؟
- از ایده بزرگتان به عقب بازگردید، پرسشهایی چندجانبه در فضای مکانی بنویسید که کودکان قرار است در آن بحث کنند. پرسشهایی را برانگیزید که درباره بحث دانشآموزان باشد و ایجاد عمق کند تا آنها را به سمت ایده اصلی سوق دهد. این یک بحث برای پیدا کردن «جواب درست» نیست، همچنان که جلوی اندیشههای دیگر را هنگام ورود به بحث نمیگیرد. ایجاد یک ایده اصلی بهسادگی فقط برای این است که بتوان به بحث معنا و عمق بخشید.
- دایره لغات استفادهشده در متن را امتحان کنید. آیا لازم است دانشآموزان واژههای خاصی را برای رسیدن به آن هدف اصلی بدانند؟ برنامهای بچینید که بتوانید در آن واژگان را قبل یا در هنگام داستان توضیح دهید.
- بلندخوانی را تمرین کنید.
قسمت دوم: هنگام و پس از خواندن (چهار قسمت)
واژههای مورد نیاز را معرفی کنید. زیاد روی این قسمت وقت صرف نکنید.
- متن را بلند و روان بخوانید. در جایی توقف کنید که میخواهید پرسشهایی را مطرح کنید که از قبل برنامهریزی کردهاید. به دانشآموزان اجازه دهید که پرسشها را با همکلاسی خود و بعد هم با کلاس در میان بگذارند. این جریان را تا هنگامی که داستان تمام شود، ادامه دهید.
- پس از خواندن، بحثهای عمیقتری را پیرامون ایده اصلی به راه بیندازید. از دانشآموزان هنگامی که در حال کشف روابط داستان و تفکر عمیقتر هستند، حمایت کنید؛ بهویژه هنگامی که پیرامون ایده اصلی تفکر و کند و کاش میکنند.
متن را برای خواندن گروهی، هدفمند یا مستقل آماده کنید. متنهای مشابه را برای به اشتراک گذاشتن با دانشآموزان پیدا کنید.
در پیوند با این مقاله بیشتر بخوانید: