کتابخانه‌های عمومی شهر ونکوور بخش‌های متنوعی دارد که هر کدام مخصوص مخاطب ویژه‌ای است و همه تجهیزات در جهت پاسخگویی به نیاز مراجعه‌کننده فراهم شده است. در این نوشتار، با بخش کودکان کتابخانه ونکوور آشنا می‌شوید. شایان ذکر است بخش نوجوانان بخش جداگانه‌ای را به خود اختصاص داده است.
محل قرار گرفتن کتابخانه ونکوور
کتابخانه ونکوور از نظر دسترسی آسان مراجعه‌کنندگان بسیار مهم است. این کتابخانه در چند قدمی یکی از خیابان‌های اصلی است و در بلواری بن‌بست قرار گرفته است که آب‌نمایی زیبا در وسط آن قرار دارد و فقط محل عبور عابر پیاده است. شهرسازی در این شهر به گونه‌ای است که به مادر یا پرستار کودک اجازه می‌دهد که با کالسکه و با وسایل نقلیه به راحتی به کتابخانه بروند. این امکانات به صورت خلاصه در زیر آمده‌اند:
- در هر چهارراهی، پیاده‌روها با خیابان‌ها هم سطح می‌شوند.
- اتوبوس‌ها دارای سطح شیب‌دار هستند که در مواقع لازم باز می‌شود.
- اتوبوس‌ها می‌توانند در هر ایستگاه، هم سطح پیاده‌رو شوند.
- فرهنگ عمومی پذیرایی یک مادر با کالسکه در اتوبوس است.
- ایستگاه اتوبوس به کتابخانه نزدیک است.
محل قرار گرفتن بخش کودک کتابخانه ونکوور
بخش کودکان کتابخانه ونکوور در طبقه هم کف قرار دارد. با ورود به این بخش در سمت راست مخزن نگهداری کتاب‌ها را می‌بینید و در سمت چپ یک بخش دایره ای شکل وجود دارد که محل استفاده از منابع صوتی تصویری است. در دیواره خارجی این بخش قفسه‌های کوچکی برای نگهداری سی‌دی‌ها تعبیه شده است. بعد از این قسمت چندین میز و صندلی برای استفاده مراجع کنندگان وجود دارد و بعد از آن چندین قفسه دایره ای شکل کتاب وجود دارد که داخل این دایره مخصوص نو پاهاست. این قفسه‌ها مخصوص نگهداری کتاب‌های تصویری هستند. در داخل این قسمت دایره‌ای یک درخت بزرگ هست که تنه آن مثل یک خانه کوچک است. در این قسمت میزها و صندلی‌ها هم خیلی کوچک و مناسب این گروه سنی هستند.
اسباب‌بازی‌هایی هم در این بخش وجود دارد که بچه‌ها می‌توانند با آن‌ها بازی کنند. کف کتابخانه هم با موکت پوشیده شده است و کودکان با مادر یا پدر خود می‌توانند روی زمین بنشینند، چهار دست و پا بروند و کتاب‌ها را از توی قفسه بردارند. یک ققسه هم برای کتاب‌های نوپایان جداگانه در این بخش مجزا شده است. تعدادی مبل راحتی نیز در گوشه کتابخانه هست که والدین می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. رنگ‌های انتخابی این مبل‌ها، احساس شادی را منتقل می‌کند.
سه طرف کتابخانه با دیواری شیشه‌ای از محیط بیرون جدا شده‌اند. یک طرف مشرف به یک باغچه کوچک است و دو طرف دیگر به خیابان بن‌بست روبه‌روی کتابخانه مشرف هستند. این شگرد معماری داخلی، بودن در فضای کتابخانه را دلچسب می‌کند؛ چون می‌توان هم‌زمان با استفاده از کتابخانه از دیدن فضای بیرون لذت برد: بارش باران، تابش خورشید، رفت‌وآمد مردم و نیز آب‌نمای روبه‌روی کتابخانه.
دیوار داخلی کتابخانه با یک نقش زیبای برجسته، تزیین شده است که پرواز را به تصویر می‌کشد.
در بخش کودک کتابخانه ونکوور حیاط پشتی به صورت یک باغچه طراحی شده است و فضای سبز زیبایی را به بخش کودکان هدیه می‌کند. حیاط با در کشویی از کتابخانه جدا شده است و بچه‌ها به راحتی می‌توانند از کتابخانه وارد این بخش شوند. در حیاط صندلی‌هایی هم برای استفاده در فصل تابستان و بهار، وجود دارد.
این نیمکت‌های چرمی دقیقاً کنار دیوار شیشه‌ای مجاور این باغ هستند.
منابع، تجهیزات و امکانات کتابخانه ونکوور
منابع کتابخانه ونکوور شامل کتاب، سی دی، نشریه هستند. کتاب‌های تصویری در بخش نوپاها قرار دارند. کتاب‌های جلد سخت از کتاب‌های جلد کاغذی جدا هستند. کتاب به زبان‌های مختلف هم در بخش کودکان وجود دارد. از آنجا که زبان فرانسه هم یکی از زبان‌های رسمی کشور کاناداست، کتاب‌های فرانسه بیش از بقیه زبان‌ها در کتابخانه موجود است. کتاب‌های صوتی هم به تعداد قابل توجهی در این بخش وجود دارد.
غیر از کتاب، در بخش نوپایان، یک سری لوازم آشپزخانه و گاز چوبی وجود دارد که معمولاً کودکان به صورت گروهی با آن‌ها بازی می‌کنند.
در این بخش کامپیوتر در سطحی پایین‌تر از بخش‌های دیگر قرار داده شده‌اند تا کودکان بتوانند از سیستم استفاده کنند. در بخش صوتی - تصویری، چندین دستگاه پخش سی دی هست که کودکان می‌توانند با نظارت کتابدار از آن‌ها استفاده کنند. هر کودک می‌تواند فقط یک ساعت از این بخش استفاده کند.
آبخوری و دو سرویس بهداشتی در داخل بخش کودک وجود دارد. یکی از آن‌ها مخصوص کودکان زیر یک سال است.
کودک می‌تواند هر چند تا کتاب که می‌خواهد از قفسه بردارد و نگاه کند. برای اینکه نظم سالن حفظ شود کتابدار بخش، مرتب کتاب‌هایی که استفاده نمی‌شوند را به یک تراک منتقل می‌کند.
یکی از بخش‌های جالب کتابخانه، بخشی است که در آن کتاب‌ها سطح بندی شده‌اند. این کتاب‌ها برای کسانی است که می‌خواهند زبان انگلیسی را یاد بگیرند و با استفاده از این سطح بندی می‌توانند کتابی را انتخاب کنند که متناسب به سطح خواندن آن‌ها باشد. در ایران کتاب‌های کودک و نوجوان براساس گروه سنی تقسیم بندی شده است ولی معیار این سطح‌بندی، سن نیست بلکه سطح سواد و سطح خواندن است.
ساعت کار کتابخانه ونکوور
بخش کودک کتابخانه ونکوور نیز مانند تمام بخش‌های کتابخانه از یک ساعت کاری تبعیت می‌کند. هر روز از ۹ صبح تا ۹ شب و روزهای شنبه تا ۵ بعد از ظهر و یک شنبه‌ها از ساعت ۱ تا ۵ کتابخانه فعال است. این ساعت کار و نیز نداشتن محدودیتی برای پذیرش مراجعه کنندگان، باعث شده است که کتابخانه یکی از مکان‌های فرهنگی شود که تمام اعضای خانواده از آن استفاد می‌کنند و نیز مکانی است برای دیدار خانواده‌ها و آ ایجاد ارتباط‌های جدید.
فعالیت‌های بخش کودک کتابخانه ونکوور
کمک به انجام تکالیف درسی
در این بخش از نوجوانان داوطلب کمک گرفته می‌شود تا به کودکان برای انجام تکلیف‌ها کمک کنند.
لگو
کتابخانه با در اختیار داشتن لگوهای زیادی یک برنامه برای کودکان تعریف کرده است. ۴۵ دقیقه در هفته این برنامه اجرا می‌شود. کودکان گروه سنی متفاوت می‌توانند بدون ثبت نام در این برنامه شرکت کنند. بخش لگو، لگوهای بسیار متنوعی دارد. مسئول برنامه یک موضوع را اعلام می‌کند و کودکان سازه‌های خود را درست می‌کنند. گاهی این ساز ه ها یک قسمت متحرک هم دارد مثل ساختن جرالثقیل.
بازی و یادگیری
از آن جا که کتابخانه میزبان خانواده‌هاست، کودکان با والدین خود به کتابخانه می‌آیند، از آن‌ها دعوت می‌شود که با اسباب بازی‌های کتابخانه بازی کنند تا محیط کتابخانه برای کودکان، محیطی خوش آیند شود.
Figure 1 هرجا این علامت باشد، یعنی محلی است که خانواده‌ها می‌توانند با کودکان خود بازی کنند.
دنبال پرنده بگردید. هر جایی آن را پیدا کردید، جایی است که اعضای خانواده می‌توانند با هم بازی کنند و به بچه‌های کوچک‌تر کمک کنند تا برای خواندن آماده شوند. بازی بهترین روش یاد گیری است.
قصه خوانی
هر هفته برای دو گروه سنی مختلف برنامه قصه خوانی دارند: کودکان زیر سه سال و- کودکان ۳ تا ۶ سال. کتابدار در بخش کودکان می‌چرخد و بچه‌ها را به اتاق قصه گویی دعوت می‌کند. داستان‌ها با استفاده از یک یا دوعروسک پارچه ای تعریف می‌شوند. در پایان، بچه‌ها یک کاردستی راجع به آن داستان درست می‌کنند.
یک روز در هفته هم برای نوپایان، به زبان فرانسه قصه گفته می‌شود.
بهاره بهداد