مانند اکثر معلمان، من دائماً به دنبال راه‌های جالبی هستم تا به دانش‌آموزان کمک کنم که خوانندگانی با اعتماد به نفس، توانا و منتقد باشند. حتی گاهی اوقات از روش‌های قدیمی استفاده می‌کنم و دانش‌آموزانم را وادار می‌کنم تا قسمتی از کتاب را با صدای بلند بخوانند... اما با صدای بلند خواندن، همیشه برای دانش‌آموزان مهیج نیست.
بلندخوانی دارای مزایای زیادی است مانند روان‌خوانی، تسهیل در یادگیری مشارکتی، افزایش زمان توجه و تمرکز، ترویج گفت‌وگوهای عمیق، ایجاد گروه‌های کتاب‌خوانی و ایجاد رابطه صمیمانه میان کودک و کسی که کتاب را برایش می‌خواند.
با این حال، وقتی از دانش‌آموزان می‌خواهم که با صدای بلند در کلاس یا برای گروه‌های کوچک بخوانند، با غرغر آنها مواجه می‌شوم یا همیشه همان چند دانش‌آموز همیشگی مشتاق شرکت در آن هستند. این واکنش آنها به بلندخوانی، باعث شد که فکر کنم باید راه بهتری برای مشارکت دادن دانش‌آموزان در بلندخوانی وجود داشته باشد. تجربه چندین ساله نشان داده است که این روش‌ها عمل می‌کنند.
این پنج راه سرگرم‌کننده و منحصر به فرد را برای وا داشتن دانش‌آموزان به بلندخوانی در کلاس درس امتحان کنید. بچه‌ها عاشق این روش‌ها خواهند شد چون روال عادی کلاس را تغییر می‌دهند، هیجان ایجاد کرده و خواندن را لذت‌بخش می‌کنند.
مقاله‌های زیر درباره بلندخوانی هستند. خواندن آنها به شما توصیه می‌شود:
- بلندخوانی آموزگاران برای دانش‌آموزان کلاس
- بلندخوانی مشارکتی چیست؟
- فایده‌های خواندن کتاب بر جسم کودکان
- راهکارهایی برای علاقه‌مند کردن دانش آموزان به بلندخوانی کتاب در کلاس فراگیر
صندلی جذاب
تمام چیزی که برای این فعالیت بلندخوانی لازم دارید، یک دایره تشکیل شده از چند صندلی و یک صندلی خیلی جذاب است. این صندلی می‌تواند صندلی معلم، آدیرونداک (صندلی چوبی مخصوص فضای آزاد) و یا هر صندلی غیرمعمول دیگر باشد. در چنین شرایطی، همه دانش‌آموزان مشتاق خواهند بود که روی صندلی جذاب بنشینند... و می‌توانند... البته اگر با صدای بلند بخوانند.
برای شروع، از همه بچه‌ها بخواهید که صندلی‌هایشان را به صورت دایره بچینند و بنشینند. یک دانش‌آموز خوش‌شانس روی صندلی جذاب می‌نشیند و بلندخوانی را آغاز می‌کند. سپس هر وقت خواندنش تمام شد، بچه‌ها جابه‌جا می‌شوند و روی صندلی کناری خود می‌نشینند و به این ترتیب، خوانندهٔ بعدی صندلی جذاب شروع به خواندن می‌کند. این یک فعالیت ساده خواندن است و بچه‌ها هم برخاستن و تحرک را دوست دارند!
تکالیف احمقانه خواندن
بچه‌های من دیوانه سبدِ تکالیفِ احمقانه خواندن هستند. این سبد پر از راه‌های بامزه و خنده‌دار بلندخوانی است و شامل هر چیز از جمله «خیلی آرام خواندن» تا «طوری بخوانید که انگار زیر آب هستید» می‌شود. من معمولاً موقعی از این روش استفاده می‌کنم که دانش‌آموزان تقریباً با متن آشنا هستند یا وقتی که می‌خواهم قبل از رد شدن از موضوعی، کمی دوباره‌خوانی کنم. انجام دادن این فعالیت، هم با گروه‌های کوچک و هم به صورت دسته‌جمعی، فوق‌العاده سرگرم‌کننده است.
اگر مایل هستید این روش را در کلاس درس خود امتحان کنید، می‌توانید از نمونه‌های زیر استفاده کنید:
به گونه‌ای بخوانید که انگار پیر هستید
- خیلی سریع بخوانید
- خیلی آهسته بخوانید
- طوری بخوانید که انگار خیلی خوشحال هستید
- مثل یک زامبی بخوانید
- طوری بخوانید که انگار خیلی غمگین هستید
- مانند یک خواننده اپرا بخوانید
- طوری بخوانید که انگار عصبانی هستید
- به گونه‌ای بخوانید که انگار اهل کشور دیگری هستید (با لهجه)
- طوری بخوانید که انگار تازه دندان‌تان را کشیده‌اید
- طوری بخوانید که انگار شاهدخت قصه پریان هستید
- مثل یک دزد دریایی بخوانید
خواندن به صورت خودجوش
این یکی از شیوه‌های محبوب دانش‌آموزان من برای بلندخوانی در کلاس است. اولین مرحله این است که همه دانش‌آموزان روی میزشان بنشینند و متن خود را در دست داشته باشند. سپس به سادگی توضیح دهید که شما دیگر هدایت، نظارت و انتخابی بر بلندخوانی متن نخواهید داشت.
توضیح دهید به محض این‌که بگویید «شروع»، هرکسی که مایل بود، می‌تواند خواندن را شروع کند... افراد دیگر هر زمانی که مایل بودند، می‌توانند به این بلندخوانی بپیوندند بدون این‌که منتظر قطع کردن نفر قبلی باشند. ممکن است دو یا چند دانش‌آموز همزمان شروع به خواندن کنند، ایرادی ندارد. فقط باید ادامه دهند (بدون هیچ کلمه‌ای). معمولاً یک نفر ادامه می‌دهد و سپس کمی بعد، دانش‌آموز بعدی شروع می‌کند. این یک روش جادویی برای خواندن است. من معمولاً از این‌که چه کسانی می‌خوانند (معمولاً همه)، چقدر می‌خوانند و چند وقت یکبار می‌خوانند، شگفت‌زده می‌شوم. این روش بسیار نشاط‌آور و خودجوش است!
کلمه سرّی
روزهایی که نمی‌توانم بیشتر از تعداد انگشتان دست دانش‌آموز داوطلب برای خواندن در کلاس داشته باشم، پاکت کلمه سرّی خود را بیرون می‌آورم. روی پاکت یک تکه کاغذ می‌چسبانم که روی آن، واژه‌ای نوشته شده که دانش‌آموزان همان روز در کلاس خواندن با آن روبه‌رو خواهند شد. سپس به آنها توضیح می‌دهم که دانش‌آموزی که تصادفی کلمه سرّی را بخواند، از انجام تکلیف در منزل معاف است (یا جایزه دیگری). تمام کاری که آنها باید انجام دهند، خواندن است. در نهایت در پایان متن، کلمه سرّی را نشان می‌دهم و جایزه برنده را می‌دهم. این روش تعداد دانش‌آموزان داوطلب را هربار افزایش می‌دهد!
تاس خواندن
تاس خواندن یک روش بسیار مهیج برای زمانی است که دانش‌آموزان با یک نفر دیگر یا در گروه‌های کوچک می‌خوانند. من چند نوع تاس برای استفاده با انواع مختلف متون دارم. دانش‌آموزان عاشق این هستند که تقدیر خواندن خود را غل بدهند و من عاشق مشارکت آنها در خواندن هستم!
امیدوارم که شما نیز دانش‌آموزان خود را در کلاس درس، خوانندگانی با اعتمادبه‌نفس بیشتر، متعهد و تأثیرپذیر بیابید.
چند ایده برای تاس خواندن:
- دو پاراگراف بخوان
- کل صفحه را بخوان
- بخوان تا وقتی که به سومین «که» برسی
- همان بخشی را که خواندی دوباره بخوان
- یکی را انتخاب کن که سه پاراگراف بعدی را بخواند
- یک جمله بخوان
