دوشنبه ۲۶ تیر ماه یازدهمین نشست ترویج کتابخوانی در کتابخانه مرجع کانون برگزار شد. موضوع این نشست، "ترجمه خوب برای کودکان و نوجوانان و ترویج کتابخوانی" بود.
مهمانان این برنامه رضی هیرمندی مترجم و پژوهشگر ادبیات کودک و فرزانه فرحزادی عضو هیئت علمی گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبایی بودند و از دو زاویه گوناگون به موضوع ترجمه در ادبیات کودک پرداختند. در این نشست رضی هیرمندی درباره ی بایدها و نبایدها در ترجمه ادبیات کودک سخن گفت و فرحزادی، با نگاهی به تاریخ ترجمه در ادبیات کودک، از پژوهشی خبر داد که با نمونه گیری از کتاب های کودک در دسترس انجام داده بود.
رضی هیرمندی با بیان این که مترجم ادبیات کودک مانند مترجم ادبیات بزرگسال باید نسبت به متن اصلی وفادار باشد، معیارهای انتخاب کتاب را بنا بر تجربه ی شخصی خود چنین عنوان کرد: "شاخصه های یک اثر هنری را داشته باشد. هم برای نوجوانان و هم برای بزرگسالان جذاب باشد. شخصیت محوری یا شخصیت دوم نوجوان باشد. راوی داستان نوجوان باشد. رویدادهای ساده و روزمره زندگی را مطرح کند اما در لایه های زیرینش ژرف و عمیق باشد و مسائل روان شناختی، جامعه شناختی و هستی شناسی را مطرح کند. اثر غیر ایدولوژیک باشد یعنی برای تبلیغ ایدولوژی خاصی نوشته نشده باشد. غیر سیاسی باشد یعنی مسائل سیاسی روز را تحت عنوان ادبیات برای نوجوانان تبلیغ نکند."
هیرمندی ویژگی های کلی یک اثر خوب برای کودکان و نوجوانان را سرگرم کننده بودن اثر، ترجیحا داشتن جنبه های طنز، تخیل ناب و نیرومند و رهنمون شونده به خلاقیت، اندیشه ورزی، اعتماد به نفس، انسان دوستی و هنر دوستی دانست.
فرزانه فرحزادی عضو هیئت علمی گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبایی، سردبیر نشریه علمی پژوهشی مطالعات ترجمه و عضو هیئت اجرایی مطالعات ترجمه و مطالعات بین فرهنگی (IATIS)، ویژگی های ادبیات کودک را چنین برشمرد: "ادبیات کودک ادبیات فرعی یا به حاشیه رانده شده (نسبت به ادبیات بزرگسال) است که دو مخاطب کودک و بزرگسال دارد. معنای دو گانه دارد، هم تحت الفظی هم معنی تعبیرپذیر. پدید آورندگان ادبیات کودک و خریدارانش بزرگسالان هستند. هدف آن هم آموزش و هم سرگرمی است. عملکردها و محدودیت های فرهنگی زیادی دارد و بیشترین حجم ادبیات کودک هر کشوری را آثار ترجمه شده از زبان های دیگر تشکیل می دهند."
او با ارائه تاریخچه ای از روند ترجمه در ادبیات کودک در ایران افزود: "ترجمه برای کودک یک تفاوت کلی با ترجمه برای بزگسال دارد. مترجم در ترجمه ادبیات کودک آزادی بیشتری دارد البته نه به این معنا که مجاز به انجام هر کاری است. وقتی یک اثری ترجمه می شود از بستر جامعه خودش به بستر جامعه ی دیگری سفر می کند و معیارهای مقصد بر آن حاکم می شود و از آن جا که در مورد کودک حساسیت های خاصی وجود دارد مترجم می تواند در ترجمه تغییراتی دهد. ادبیات کودک تقید کمتری نسبت به ادبیات بزرگسال به متن مبدا دارد چون نویسنده مدار نیست بلکه خواننده مدار است."
فرحزادی توانایی بازنویسی یا ترجمه درون زبانی، توانایی خلق، آشنایی با فرهنگ کودکان، آشنایی با زبان کودکان، حساس بودن نسبت به این که آیا ترجمه توسط خود کودک خوانده خواهد شد یا بزرگسال برای کودک می خواند، حساسیت به جنبه های نشانه شناختی و توانایی استفاده از مراجع برخط را از ویژگی های مترجم توانا عنوان کرد.
نشست های ترویج کتابخوانی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آخرین دوشنبه هر ماه در کتابخانه مرجع کانون برگزار می شود.
