همیشه و همواره در آمیختن ادبیات با ریاضی یا با زبان شناختپذیر برای کودکان دشوار بوده است. شمارورزی زبان نمادین ویژه خود را دارد که کار آن اندازهگیری چندیها یا کمیتها است. ادبیات اما زبان عاطفی و گاهی نمادینی است که سروکارش با کمیتها نیست و از درون انسان و آرزوها و تخیلش سخن میگوید.
نویسندهی کتاب «چه و چه و چه یک بچه» که تجربه کار آموزش شمارورزی با ادبیات را در بخش آموزش خلاق کودک محور با بستههای لولوپی (لولوپی+۰ و لولوپى +۱) پیش میبرد اکنون با تکیه بر آن تجربه، روایتی آهنگین از شناخت شمارورزی پایه برای کودکان خردسال از دو سالگی تا چهار پنج سالگی فراهم کرده است.
کتاب «چه و چه و چه یک بچه» روایت خرگوش خاله است که در دشت و باد زندگی میکند. دشتی که در آن روباههای دشمن هم زندگی میکنند.
خرگوش خاله آبستن میشود و ۹ بچه میزاید. شمارش این بچهها با زبانی که در آن آواورزی هم هست، کودکان را با پایه زبان شماردن که از ۱ تا ۹ باشد آشنا میکنند؛ اما یادمان باشد که کودکان برای درک درست و نه طوطیوار از شمارش باید در آغاز کار هر شماره را با پدیداری که شماره بر آن نهاده شده است، یک به یک برابری یا تناظر کند.
این بار خردسالان برابری کردن عددها را با بچه خرگوشها انجام میدهند. ویژگی دیگر این روایت این است که هم افزودن و هم کاستن را در بستر روایتی داستانی به کودکان میآموزد. نکته مهم در آموزش شمارورزی به کودکان این است که آنها در شناخت این دانش و رسیدن به بینش ریاضی نیازمند پرسیدن و اندیشیدن هستند. فضاهای آنتاگونستیک (مقابله و تضاد) به بچهها کمک میکند افزون بر لذت از متن آهنگین در بستر تضادهای روباه و خرگوش خاله به نتیجه یا برآیند ستیز آنها نیز فکر کنند و در نهان خود آرزوی پیروزی خرگوش خاله بر روباه بدکار را داشته باشند.
تصویرگری کتاب «چه و چه و چه یک بچه» را هدا عظیمی به روش کلاژ انجام داده و با ایجاد فضاهای بعددار زندگی خرگوش خاله و بچهها و روباه را جاندارتر کرده است.
درباره نویسنده کتاب «چه و چه و چه یک بچه»
محمد هادی محمدی پژوهشگر و نویسنده داستانهای کودکان است. از آثار او برای کودکان میتوان به کتابهای «بنفشههای عمونوروز»، «رفتم به باغی»، « آرش کماندار»، «داستانکهای خرگوش حکیم»، «داستانک های نخودی» و «آدم کوچک و خوابهای بزرگ» نام برد. او در سال ۲۰۰۶ برای نوشتن آثارش در زمینه ادبیات کودکان و نوجوانان نامزد جایزه هانس کریستین آندرسن شد.
از آثار پژوهشی محمدی هم به مجموعه «تاریخ ادبیات کودکان ایران»، «روش شناسی نقد ادبیات کودکان» و «فانتزی در ادبیات کودکان» میتوان اشاره کرد. افزون بر این او طرح آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان را در ایران از سال ۱۳۷۷ پایه گذاشت که برآیند آن فارسی آموزها، ریاضی آموزی های لولوپی، اشاره ورزی، آواورزی و الفباورزی است.
تجربهها:
تجربه بلندخوانی کتاب «چه و چه و چه یک بچه» برای کودکان پیشدبستانی در برنامه با من بخوان