گروهی از طراحان اسباببازیهای هوشمند، معتقد هستند با استفاده مناسب از ابزارهای دیجیتال میتوانیم کودکان را به خروج از خانه و بازی در طبیعت تشویق کنیم.
بر اساس آمارهای منتشرشده، کودکان سراسر جهان، کمتر از هفت ساعت در هفته را در طبیعت میگذرانند. والدین به تدریج درخواهند یافت به همان اندازه که باید به مسائل آموزشی، رفتاری و سلامت کودکان خود بپردازند، میبایست راههایی را نیز برای افزایش حضور کودکان در خارج از خانه و طبیعت بیابند.
والدین بیش از گذشته به ایمنی کودکان خود اهمیت میدهند، در نتیجه کمتر اجازه میدهند کودکان خارج از خانه، بدون حضور یک مراقب در کنار خود بازی کنند. این تغییر موجب شده است کودکان، بیشترین زمان فراغت خود را در فعالیتهای ورزشی و هنری برنامهریزیشده بگذرانند و در نتیجه کودکان امروز کمتر از نسل گذشته زمان خود را به بازیهای سازماننیافته اختصاص میدهند. پدیدهای که ریچارد لوو، نویسنده کتاب «آخرین کودک در جنگل» آن را با عنوان «اختلال کمبود طبیعت» توصیف میکند.
ابزارهای دیجیتال نوین اغلب به عنوان مقصر وقتگذرانی کمتر کودکان در خارج از خانه سرزنش میشوند. اما برخی پژوهشها میان کودکان آمریکایی نشان داده است که استفادهی بابرنامه و کنترلشده از ابزارهای دیجیتال، بر تمایل وقتگذرانی کودکان در خارج از خانه تاثیر قابل توجهی ندارد. برخی سازندگان ابزارهای دیجیتال معتقد هستند در صورت استفادهی درست از تکنولوژی، میتوان انگیزهی کودکان را برای خروج از خانه و وقتگذرانی در طبیعت افزایش داد.
اسباببازیهای هوشمند
اولین اسباببازیهای هوشمند از دههی ۹۰ میلادی وارد بازار شدهاند. این اسباببازیها با هدف فراهم کردن آموزش، مصاحبت و تشویق کودکان به بازی آزاد عرضه شدهاند. تعدادی از این اسباببازیها را میتوانید در اینجا مشاهده کنید.
اپلیکیشنهایی برای پل زدن میان داخل و خارج خانه
برخی اپلیکیشنهای موجود در بازار چالشهایی را برای تشویق کودکان به فعالیت خارج از فضای خانه و در نتیجه افزایش ارتباط آنها با طبیعت فراهم میکنند. یکی از نمونههای اخیر این اپلیکیشنها، برنامهای است که با همکاری فدراسیون ملی حیات وحش آمریکا ساخته شده است. در این برنامه، شخصیتی به نام «ریکِ محیطبان (Ranger Rick)» کودکان را ابتدا به خروج از خانه و سپس فعالیت در طبیعت تشویق میکند. به عنوان مثال در یکی از فعالیتها کودکان تشویق میشوند تا نقش یک نینجا را بازی کنند، در حیاط خانه به جستوجو بپردازند و گلها را با تفنگ آبپاش آبیاری کنند.
یکی دیگر از انواع این اپلیکیشنها که به تازگی نظرها را به خود جلب کرده، بازی پوکمون است. این بازی طبق اظهار رسانهها باعث افزایش بازدید مردم از پارکهای ملی شده است. البته برخی منتقدان معتقد هستند نباید افزایش بازدید را به معنای افزایش ارتباط مردم با طبیعت تلقی کرد؛ اما این رخداد میتواند منبع الهام برای دانشمندان و کارشناسان علوم طبیعی، برای استفاده از ابزارهای دیجیتال جهت افزایش ارتباط مردم و طبیعت باشد.
اصول طراحی
بر اساس پژوهشی که به تازگی نتایج آن منتشر شده است، در طراحی ابزارهای دیجیتال اگر ۱۲ اصل رعایت شود، این ابزارها خواهند توانست میان داخل و خارج از خانه پل زده و فاصله کودکان با طبیعت را کاهش دهند. اصول مذکور به این شرح است:
- شامل فعالیتهای فیزیکی باشد و کودکان را تشویق به بیرون رفتن از خانه کند.
- تخیل کودکان را با سناریوهای نیمهسازمانیافته و انتهای باز، تحریک کند.
- حسهای کودکان و حس قدرانی آنها از زیباییهای طبیعت را فعال کند.
- میان کودکان و جانوران از طریق همذاتپنداری ارتباط ایجاد نماید.
- احساس ایمنی کودکان در خارج از خانه و طبیعت را افزایش دهد.
- بستری را برای تمرین نقشهای مراقبتی در بازیهای خارج از خانه و طبیعت فراهم کند.
- کودکان را با فعالیتهای جمعی و بهاشتراکگذاری تجربهها به گروههای دوستی پیوند دهد.
- در زمینهی امنیت اسباببازی در برابر دزدیده شدن یا گم شدن و همچنین آسیبپذیر بودن در مقابل مواد در خارج از خانه، اطمینان حاصل شود.
- اسباببازی مورد نظر، قابلیت حمل و استفاده در کیف را داشته باشد تا کودکان امکان استفاده از دستهایشان را در بازیها داشته باشند.
- بازی به شکل مرحلهای و جمعآوری امتیاز طراحی شود تا تازگی خود را از دست نداده و تشویقکننده باشد.
- فعالیتها قابل ذخیره کردن باشند.
- از امکانات مختلف گوشیهای تلفن همراه مانند دوربین، صدا و مکانیاب بهره ببرند.
برای مشاهدهی نتایج پژوهش انجامشده به آدرس زیر مراجعه کنید:
Connecting Children With Nature Through Smart Toy Design