انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران – شاخه کرمانشاه دومین همایش خود را با عنوان "مطالعه مفید" در تاریخ ۳۰ مهر ماه ۱۳۸۸ در سالن همایش های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار کردند.
در این همایش که دبیر آن دکتر محمد مرادی عضو هیئت علمی دانشگاه رازی بود، نهاد کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه، اداره کل آموزش و پرورش، سازمان ملی جوانان، دانشگاه رازی به ویژه گروه کتابداری و اطلاع رسانی این دانشگاه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز همکاری داشتند . سازماندهی و امور اجرایی این همایش به عهده ۱۹ نفر از دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه رازی و دانشگاه جامع علمی- کاربردی گذاشته شده بود. این همایش که شرکت در آن برای همه رایگان بود با استقبال دانشجویان کتابداری، کتابداران و برخی مسوولان رده بالای استان کرمانشاه که علاقه مند به حوزه ی ترویج خواندن بودند روبه رو شد.
سخنرانان این همایش از میان استادان و کارشناسانی گزینش شده بودند که سال هاست در گستره کتابداری و کتابخوانی در سطح دانشگاهی مشغول کارند. استادانی همچون دکتر مهدی محقق، نوش آفرین انصاری استاد کتابداری و دبیر شورای کتاب کودک، دکتر رحمت الله فتاحی مدیر گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر مهدی افضلی عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه زنجان و دکتر ابراهیم افشار زنجانی عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه اصفهان .
در این همایش موضوع های گوناگونی مطرح شد که از میان آن ها می توان به جایگاه کتابخوانی وکتابداری در سیاست گذاری های کلان جامعه، ترویج کتابخوانی با استفاده از تکنولوژی های جدید به ویژه اینترنت و اهمیت ترویج فرهنگ کتابخوانی اشاره کرد .
دکتر محمود مرادی سبب پایین بودن سرانه مطالعه به ویژه در استان کرمانشاه را برخاسته از مشکلات فرهنگی استان و موانع فرهنگی همچون فقر فرهنگی، آموزشی و اقتصادی، نبود دسترسی به مواد خواندنی جدید، کمبود فضاهای فرهنگی مناسب به ویژه کتابخانه دانست و دکتر رحمت الله فتاحی نیز بر ضرورت پیوستگی برنامه ریزی های ترویج مطالعه با برنامه ریزی های نظام های کلان کشور همچون بهداشت، حقوق، سیاست، اقتصاد تاکید داشت.
او با اشاره به این که از میان ۱۸ هزار مطلب با موضوع ترویج خواندن به زبان فارسی در اینترنت، بخش عمده ای از آن به سایت مستحکمی همچون" کتابک" تعلق دارد، پایگاهی که از سوی سه نهاد غیر دولتی: شورای شورای کتاب کودک، موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و خانه کتابدار پشتیبانی می شود، بر نقش حمایتی نهاد های فرهنگی دولت در این زمینه پافشاری کرد. دکتر ابراهیم افشار زنجانی نیز در گستره همین موضوع به نقد عملکرد برنامه ریزان و سیاستگذاران کتابخانه های عمومی در کشور پرداخت که با بی توجهی به نیازهای واقعی مخاطبان خود به مجموعه سازی کتابخانه ها می پردازند که دستاورد آن دوری جامعه از اینگونه فضاهای فرهنگی است. او یکدست سازی مجموعه سازی کتابخانه ها را بدون توجه به نیازهای قومی، دینی، جغرافیایی، ... را از آفت های مجموعه سازی متمرکز در کتابخانه های عمومی دانست که گاه منجر به شکل گیری رانت خواران در این حوزه نیز شده است.
دکتر مهدی افضلی به موضوع "مطالعه در محیط مجازی" اشاره کرد و با قرار دادن آموزش سنتی در مقابل آموزش در محیط مجازی به امتیازات استفاده از این تکنولوژی نوین پرداخت و تحول مواد خواندنی، ابزارهای یادگیری و ایجاد محیط مشارکتی در وب را که منجر به پویایی و فراگیری ارتباطات می شود از جمله مزایای استفاده از محیط مجازی و تحت وب دانست.
دکتر نوش آفرین انصاری در این همایش بر این باورخود تاکید کرد که کتابداری کودک و نوجوان نیاز به توجه و پشتیبانی جمعی نیاز دارد . او برای روشن کردن این موضوع از حاضرین پرسید که اگر به عنوان نمونه یک پزشک در دوران کودکی لذت خواندن و گرفتن کتاب از دست یک کتابدار را تجربه کرده باشد، می تواند با مراجعه اعضای گروه " خواندن با کودک بیمار" شورای کتاب کودک در بیمارستان با بی اعتنایی برخورد کند؟ او توجه به ایجاد کتابخانه های خانگی، کتابخانه در محل کار و کتابخانه های سیاری همچون کتابخانه در به در و د رکنار همه این ها آشنایی با نهادهای که در این زمینه می توانند کتابداران را یاری رسانند، را ضروری دانست .
انصاری به این نکته مهم نیز اشاره کرد که کتابداران باید به قدرت کتابشناسی و قدرت آموزش و ترویج در گسترش فرهنگ کتابخوانی توجه کنند. او از قدرت دانش افزایی نیز نام برد: توجه به منابع مرجعی همچون فرهنگنامه ی کودکان و نوجوانان که با تلاش جمعی فراهم می آیند و الگوسازی کتابخانه های مناسب برای کودکان و نوجوانان همچون کتابخانه ی کودک خانه کتابدار کودک و نوجوان و البته قدرت تکثیر در نهادهای فرهنگی، اتفاقی که در شورای کتاب کودک افتاد و نهادهایی همچون موسسه پژوهشی کودکان دنیا، موسسه مادران امروز، انجمن پویا، موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان را در کنار شورا بوجود آورد تا هر کدام روی موضوعی متمرکز باشند.
فرزانه طاهری قندهاری سرپرست کتابخانه موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، در این همایش به طرح "مواد خواندنی، ترویج خواندن در پایگاه کتابک" پرداخت. طاهری برای ترویج خواندن شناخت اجزای تشکیل دهنده‌ی زنجیره‌ی خواندن مانند مخاطبان و نیازهای آن ها، تولیدات فرهنگی و حلقه های میانجی مانند: ناشران، کتابخانه ها و عرضه کنندگان کالاهای فرهنگی و برنامه های کلان فرهنگی جامعه را ضروری دانست و معتقد است محیط مجازی در کنار محیط سنتی خواندن، محیطی تکمیلی برای فراگیر کردن فرآیند ترویج خواندن است. او گفت کارشناسان و برنامه ریزان پروژه ی کتابک معتقدند با طرح دانش پایه، طرح راهکارها و تجربه‌های خواندن موفق در جهان، معرفی مواد خواندنی الکترونیکی و چاپی، معرفی نهادهای ترویجی و سیاستگذار در عرصه‌ی ترویج خواندن و صدها گونه اطلاعات دیگر در این زمینه نیز همچون محیط فیزیکی می‌توان در سطحی فراگیر به وسیله‌ی این رسانه‌ی نو به مخاطبان دور و نزدیک در اجرای برنامه های ترویج خواندن کمک کرد. او با معرفی "پایگاه کتابک: پنجره‌ای رو به جهان خواندن" و معرفی دستاوردهای مثبت این پروژه ی تحت‌وب در دسترسی به مواد خواندنی برای کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن، به ضرورت شکل‌گیری شبکه‌های اطلاع‌رسانی موضوعی تحت‌وب و ضرورت حمایت و پشتیبانی محتوایی آن‌ها از سوی جامعه‌ی مخاطبان و کارشناسان موضوعی پرداخت.
سید کاظم حافظیان، دکتر چشمه سهرابی رییس هیئت مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی شاخه کرمانشاه و علی اسماعیلی مدیر کل نهاد کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه از دیگر سخنرانان این همایش بودند که به پایین بودن نرخ مطالعه در جامعه، نقش کتابداران در شکل گیری بهترین کتابخانه ها و مشکلات کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه اشاره داشتند.
در کنار این همایش نمایشگاه کوچک کتاب و کاریکاتور با موضوع کتاب، کتابداری و ترویج خواندن نیز برپا بود. در این همایش جای نمایندگانی از کتابخانه های آموزشگاهی، کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه های روستایی، نمایندگان ناشران استان و نمایندگان پدیدآورندگان آثار که هر کدام به نوعی سهمی مهم در ترویج خواندن و مطالعه مفید دارند در ارایه ی فعالیت ها و دیدگاه هایشان خالی بود.
