گزارشی از فعالیت‌های کتابخانه‌ی آذرستان در ماه‌های گذشته
کسانی که فعالیت‌های «با من بخوان» را دنبال می‌کنند با کتابخانه‌ی کارخانه‌ی سازور سازه آذرستان آشنا هستند. این کارخانه که در شهرک صنعتی شمس‌آباد استان تهران واقع است، از سال 1393 یکی از متفاوت‌ترین پروژه‌های «با من بخوان» را تجربه کرده است. در کارخانه‌ی سازورسازه‌ی آذرستان، کارگران هر هفته برای فرزندان‌شان کتاب‌های باکیفیت به امانت می‌گیرند و پس از بلندخوانی در خانه، آن‌ها را بازمی‌گردانند و کتاب‌های تازه به خانه می‌برند.
در پاییز سال 1394 کتابخانه‌ی کودک و نوجوان و خانواده شرکت سازورسازه آذرستان با نزدیک به 3000 جلد کتاب در چارچوب برنامه‌ی «با من بخوان» راه‌اندازی شد. از آن زمان ارتباط کارگران با کتابخانه سبب علاقه‌مندی خانواده‌ها به کتاب و کتابخوانی شده است. کتابدار آموزش‌دیده‌ی این کتابخانه، خانم غیاثی، هر روز آماده‌ی پاسخ‌گویی و راهنمایی پدران است. همچنین خانم الهه سیاوشیان، از کارشناسان «با من بخوان»، به طور مداوم بر کار کتابخانه و کتابدار نظارت دارد. در طی سال‌هایی که از آغاز به کار برنامه در این کارخانه می‌گذرد شماری از مادران خانواده‌های کارگران و کارمندان کارخانه برای درست سهیم شدن کتاب با کودکان‌شان با تکنیک‌های ساده‌‌ی بلندخوانی، روش‌های خواندن با نوزاد و نوپا و آموزش خلاق سواد پایه از راه ادبیات آشنایی پیدا کرده‌اند. این فعالیت‌ها با پشتیبانی و همراهی همه‌جانبه‌ی مدیریت کارخانه به ویژه خانم پروین امینی، مدیر فرهنگی گروه آذرستان، انجام شده است.
کتابخانه‌ی آذرستان به سبب شیوع ویروس کرونا چند ماه بسته بود اما سرانجام در 27 اردیبهشت ماه 99 بازگشایی شد و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ضدعفونی کردن کتاب‌ها، کارگران توانستند دوباره برای فرزندان خود کتاب امانت بگیرند. کتاب‌ها پس از بازپس‌آوردن دوباره ضدعفونی می‌شوند و در قفسه‌ها جا می‌گیرند. خانه‌نشینی کودکان در این روزها و سرگرم شدن‌شان یکی از دغدغه‌های اصلی والدین است. برای جلب همراهی بیش‌تر خانواده‌ها با کتابخانه و فراهم آوردن امکان دسترسی آن‌ها به انیمیشن‌های مناسب و اسباب بازی، کتابخانه این محصولات فرهنگی را هم به خانواده‌ها امانت می‌دهد.
این کتابخانه با 3143 جلد (1692عنوان) کتاب کودک و نوجوان و 668 جلد (515 عنوان) کتاب بزرگ‌سال با میانگین ماهانه گردش 330 جلد کتاب در خدمت اعضای کتابخانه شامل حدود 270 خانوار و و بیش از 230 کودک و نوجوان است.
توجه به محیط زیست در فعالیت‌های کتابخانه‌ی آذرستان نقش پررنگی دارد. در پاییز و زمستان 1395 مسابقه‌ی زیست محیطی «ما زباله‌ی کمتری تولید می‌کنیم!» برگزار شد که شرکت‌کنندگان در مسابقه را با برخی راهکارهای کاهش تولید زباله و بازیافت مواد دورریز آشنا می‌کرد. با طرح جدید جمع‌آوری کارتن و کاغذ در سطح کارخانه و فروش آن به نفع کتابخانه، درآمد آن صرف هزینه خرید کتاب، هدایا برای اعضا و یک دستگاه گوشی موبایل برای راه‌اندازی خط ارتباطی با خانواده‌ها شده است.
در ادامه گزارشی از فعالیت‌های این کتابخانه در شش‌ماهه‌ی دوم سال 1399 و سه‌ماهه نخست سال 1400 را با هم می‌خوانیم. مجموعه فعالیت‌های این کتابخانه در این مدت نشان می‌دهد که چگونه یک کتابخانه افزون بر امانت دادن کتاب می‌تواند به پایگاهی برای ترویج فعالیت‌های فرهنگی میان اعضای آن تبدیل شود. در پایان این گزارش نیز آلبوم عکسی از فعالیت‌های این کتابخانه به شکل فایل پی‌دی‌اف در دسترس شماست.
هفته‌ی کتاب و کتابخوانی
کتابخانه‌ی کارخانه‌ی سازور سازه آذرستان در آبان ماه 99 و به مناسبت هفته‌ی کتاب و کتابخوانی فراخوانی داد و از خانواده‌های عضو دعوت کرد تا در برنامه‌ی داستان‌نویسی و کتابخوانی شرکت کنند. در این هفته والدین برای کودکان کتاب خواندند، از فعالیت‌های کتابخوانی خود عکس و فیلم فرستادند، نویسندگان کوچک کتابخانه داستان نوشتند و کودکان زیر 6 سال قصه گفتند و مادرشان نوشتند و برای کتابخانه ارسال کردند. کتابدار کتابخانه و کارشناس «با من بخوان» از میان داستان‌های ارسالی به‌ویژه با دیدن داستانی که پسرکی 5 ساله فرستاده بود بی‌اندازه تحت‌تاثیر قرار گرفتند. او که تا سه سالگی نمی‌توانست به خوبی حرف بزند اینک با خواندن کتاب‌های کتابخانه در هفته‌ی کتابخوانی داستان کوتاهی برای کتابخانه فرستاده بود. نمونه‌هایی از این داستان‌های زیبا را در فایل تصویری پیوست بخوانید.
نامه‌های اعضای کتابخانه به کتابدار
کودکان عضو کتابخانه‌ی کارخانه‌ی سازورسازه آذرستان به طورمستقیم و حضوری با کتابخانه و کتابدار ارتباط ندارند. اما گه‌گاه دست به قلم می‌شوند و نامه‌هایی برای کتابدار می‌نویسند؛ از کتاب‌های محبوب خود برای او می‌گویند، کتاب‌هایی که دوست دارند را سفارش می‌دهند و با زبان شیرین و کودکانه‌شان از او قدردانی می‌کنند. همین قدردانی‌های پرمهر است که خستگی را از تن کتابدار بیرون می‌کند و ما را به ادامه‌ی راه امیدوار.
نامه‌ی علی 8 ساله (نامه‌های بیش‌تر در فایل پیوست قابل مشاهده است)
گسترش و بازسازی کتابخانه
در آذر ماه 99 با اضافه کردن اتاق کناری، فضای کتابخانه وسیع‌تر شد و پس از رنگ‌آمیزی، کتابخانه حال و هوای دیگری گرفت.
شب یلدا در کتابخانه‌ی سازورسازه آذرستان
در ادامه فعالیت‌های آذر ماه، کتابخانه خود را برای جشن شب یلدا آماده کرد. برای پاس‌داشت این شب از خانواده‌ها درخواست شد اگر می‌توانند از آداب و رسوم خود و سفره یا میز شب یلدای‌شان عکس بگیرند و برای کتابخانه بفرستند. همچنین با توجه به این که کارگرانی از مناطق مختلف ایران در کارخانه مشغول به کار هستند کتابدار و کارشناس «با من بخوان» آنان را تشویق کردند تا با همراهی فرزندان‌شان از آداب و رسوم منطقه‌ی خود در این شب بنویسند و برای کتابخانه بفرستند. پس از ارسال هدایایی به آن‌ها تعلق گرفت.
یکی از نمونه نوشته‌های ارسالی (نمونه‌های بیش‌تری از این رسوم جالب را در فایل پیوست بخوانید.)
همچنین از کودکان دعوت شد که به مناسبت شب یلدا نقاشی بکشند، کاردستی درست کنند و برای کتابخانه بفرستند.
هستی 13 ساله
نادیا 14 ساله
نامه به عمو نوروز
در اسفند ماه کودکان با فراخوان کتابخانه برای نوشتن نامه و آرزوهای‌شان به عمو نوروز دست به قلم شدند. کودکی از عمو نوروز درخواست کرده بود که امسال با خودش سلامتی بیاورد و کاری کند که بیماری کویید 19 تمام شود. دیگری در نامه‌اش تبلت خواسته بود و آن دیگری خانه‌‌ای بزرگ‌تر آرزو کرده بود. یکی آرزو کرده بود که زود بزرگ شود و گواهی‌نامه بگیرد تا بتواند ماشینی بخرد و پدر و مادرش را هر جا که دوست دارند ببرد (شماری از این نامه‌ها را در فایل پیوست بخوانید).
الهام 11 ساله
روز درخت‌کاری
در اسفند ماه 1399 به مناسبت هفته‌ی درخت‌کاری و به منظور افزایش توجه کودکان به محیط زیست و حفظ آن، از کودکان دعوت شد تا نقاشی‌هایی با موضوع طبیعت ودرختکاری بکشند و برای کتابخانه بفرستند و چنان‌چه در این روز گیاهی می‌کارند از آن عکس بگیرند تا در کانال کتابخانه قرار گیرد.
آناهیتا 8 ساله
نوروز و هفت‌سین کتابخانه
چیدن میز هفت‌سین حال و هوای نوروزی را برای کتابخانه به ارمغان آورد. کارگران هنگام مراجعه برای امانت گرفتن کتاب برای فرزندان‌شان در تعطیلات نوروز کنار آن ایستادند و عکس یادگاری گرفتند و برای سال جدید آرزوهای خوب کردند.
روز کارگر
اردیبهشت ماه 1400 به مناسبت روز کارگر با ارائه‌ی برگه‌ی رنگ‌آمیزی از کودکان درخواست شد با جمله‌ای از پدرشان تقدیر و تشکر کنند. دخترکی 8 ساله در برگه‌ی ارسالی این گونه از پدرش تشکر کرده است: «وقتی پدرم از سرکار می‌رسد در را باز می‌کنم برایش میوه می‌برم حرفش را گوش می‌کنم و به خاطر پدرم درسم را می‌خوانم.» و پسری 8 ساله این گونه نوشته است: «پدرم از سر کار که می‌آید او را بوس می‌کنم.»
روز جهانی المر
در خرداد ماه 1400 به مناسبت روز جهانی المر (شخصیت دوست‌داشتنی آثار دیوید مکی و از جمله کتاب‌های محبوب کودکان در سراسر جهان) برای آشنایی خانواده‌ها، فیلم بلندخوانی کتاب المر در کانال کتابخانه قرار داده شد و کودکان با رنگ‌آمیزی و نقاشی و کاردستی المر سرگرم شدند و فعالیت‌های‌شان را برای کتابخانه فرستادند.
هستی جعفرپور 10 ساله
ارتباط با مادران
ایجاد خط ارتباطی و تماس بیش‌تر با خانواده‌ها همواره یکی از اولویت‌های کتابخانه بوده است. آن چه در ادامه خواهید خواند چند نمونه از پاسخ‌های اعضای کتابخانه درباره‌ی تاثیرات کتابخوانی بر فرزندان‌شان است.
یکی از مادران که علاقه‌مند به مطالعه برای خود و کتابخوانی برای فرزندش 8 ساله‌اش است، این گونه می‌گوید: «هفته‌ای دو تا سه نوبت پدر ماهان برایش کتاب می‌آورد که همان روز خوانده می‌شود.» ماهان داستان‌های «فرانکلین» را دوست دارد، از خواندن کتاب «دوست من جیم» لذت می‌برد و به کتاب‌هایی درباره‌ی ستارگان و سیارات علاقه نشان می‌دهد. «ماهان از طریق کتابخوانی، دایره‌ی واژگانش گسترش یافته و صحبت کردنش تغییر کرده است.»
مادر دختری 11 ساله چنین می‌گوید: «خواندن کتاب روی یادگیری درس‌های سحر اثر گذاشته است. سحر به کتاب‌های تاریخی و دانستنی‌ها علاقه نشان می‌دهد.»
مادری دیگر دارای دو پسر 12 ساله و 5 ساله است. فرزند بزرگ‌تر او کتاب‌هایی با موضوعات جانوران، ورزش و کامپیوتر را دوست دارد. فرزند کوچک‌تر مبتلا به اوتیسم است. او با کتاب‌های پارچه‌ای و اسباب‌بازی‌های مناسب با شرایط‌اش که از کتابخانه به امانت گرفته می‌شود ارتباط برقرار می‌کند. بنا به گفته مادر، آن قدر فرزندانش به کتاب علاقه‌مند شدهاند که تا برای‌شان پیش از خواب کتاب نخواند خوابشان نمی‌برد.
پوریا 11 ساله در ابتدا کتابخوانی را دوست نداشت. اما مادرش اینک می‌گوید: «پوریا با استفاده از کتاب‌های کتابخانه اکنون برای برادر کوچک‌ترش که 6 سال دارد کتاب می‌خواند.»
روش دیگر برقراری ارتباط با خانواده‌ها و به طور مشخص مادران، از طریق کانال مجازی کتابخانه‌ی آذرستان است. این کانال با 124 عضو و با هدف بالا بردن سطح دانش اعضا و نشر مطالب فرهنگی و آموزشی گوناگون خانواده‌ها را یاری می‌کند. هر روز هفته به موضوع ویژه‌ای اختصاص دارد تا مخاطب‌های کانال با هر علاقه و سلیقه‌ای بتوانند مطالب مورد نظر را دنبال کنند. از فروردین ماه 1400 مطالب کانال کتابخانه متنوع و به‌روز شده است که شامل مطالبی درباره‌ی ادبیات کودک، رفتار صحیح با کودکان با نیازهای ویژه مانند کودکان اوتیسم، یا کودکان بیش‌فعال و ...، توجه به نکات خانه‌داری و ساخت کاردستی با وسایل دورریز، آشنایی مخاطبان با تاریخ، اماکن زیبا و دیدنی‌های ایران و معرفی فعالیت‌های اعضای کتابخانه اعم از کودکان و والدین و تاثیر کتابخوانی بر کودکان است.
گزارش تصویری فعالیت‌های کتابخانه 1399-1400
با کتابخانه‌ی سازور سازه آذرستان بیش‌تر آشنا شوید
گزارش فعالیت‌های کتابخانه آذرستان در دوران شیوع کرونا
