حسین تولائی در سال ۱۳۵۸ در رشت به دنیا آمد. در همان سال‌های کودکی و ۹ ساله بود که گذرش به کتابخانۀ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ مرکز شماره یک رشت افتاد. ورود او به کانون درواقع پرتاب‌شدن به دنیای کتاب و کتابخوانی بود. دنیایی که تا پیش از آن فقط برای او خلاصه شده بود در کتاب‌های درسی. اما کانون با آن قفسه‌های چوبی بلند و پر از کتاب که دورتادور کتابخانه ایستاده بودند برایش شگفت‌انگیز بود. کم‌کم با حضور در فعالیت‌های ادبی و هنری کانون مثل کارگاه‌های نمایش، داستان‌نویسی، شعر و... بیشتر با کتاب و کتابخوانی آشنا شد طوری‌که خیلی زود اهلی کتاب شد. اولین تجربه‌هایش در نوشتن نیز در همان کانون و در نوجوانی اتفاق افتاد. نمایشنامه نوشت. داستان نوشت و شعر. اما از میان اینها شعر برایش چیز دیگری بود. شعر چنان شعله‌ای در وجودش روشن کرد که او به‌شکلی جدی و مستمر، خواندن و سرودن شعر را دنبال کرد. دبیرستانی بود که دفتر شعرهایش را به مرکز آفرینش‌های ادبی کانون گیلان و نزد احمد خدادوست (شاعر کودک و نوجوان) برد. خدادوست دو تا از شعرهایش را انتخاب کرد و در صفحۀ فرهنگ و ادب نشریۀ نقش قلم؛ هفته‌نامۀ محلی گیلان چاپ کرد. این اولین بار بود که شعر تولائی در مطبوعات به چاپ رسید. تولائی تا پایان دورۀ دبیرستان نزد خدادوست عناصر شعر را آموخت و از نقدها و راهنمایی‌هایش بهره برد.
بعد از گرفتن دیپلم، در دانشگاه علوم‌پزشکی بندرعباس و در رشته‌ی بهداشت عمومی پذیرفته شد. در بندرعباس در کنار تحصیل، مربی ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن شهر شد. تولائی در کانون در کنار تسهیلگری و مربیگری کارگاه‌های نوشتن خلاق و شعر برای کودکان و نوجوانان، فعالیت قصه‌گویی را نیز تجربه کرد. سال‌های برای بچه‌ها قصه گفت و در دو دوره جشنواره قصه‌گویی کانون نیز به‌عنوان قصه‌گوی برگزیده شناخته شد. همچنین در واحد مکاتبه‌ای مرکز آفرینش‌های ادبی کانون به نامه‌ها و آثار ارسالی بچه‌های هرمزگان پاسخ می‌داد. تولائی معتقد است بچه‌های بندرعباس دست او را گرفتند و پایش را به ادبیات کودک و نوجوان باز کردند در همان زمان که در کانون بندرعباس بود، در سال ۱۳۷۸ اولین تجربه‌هایش در زمینه نوشتن برای کودکان را آغاز کرد. بعد از حدود سه سال اقامت در بندرعباس برای ادامه تحصیل در دانشگاه علوم‌پزشکی تهران پذیرفته شد و به تهران رفت و همچنان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان مربی ادبی به کارش در کتابخانه‌های کانون و واحد مکاتبه‌ای ادامه داد. سکونت در تهران برای او فرصت‌های بیشتر و حرفه‌ای‌تری در زمینۀ شعر و ادبیات فراهم آورد.
تولائی از سال ۱۳۸۰ به طور جدی با نشریات کودک و نوجوان مثل کیهان بچه‌ها، سروش کودکان، سروش نوجوان، دوچرخه و ... همکاری کرد. او در دهۀ هشتاد بیش از 200 اثر مطبوعاتی در زمینۀ شعر، داستانک، یادداشت، نقد و معرفی کتاب، گزارش، گفتگو و... در نشریات کودک و نوجوان به چاپ رساند. اولین شعر کودکانه‌اش در ماهنامه‌ی سروش کودکان و در دوره سردبیری مصطفی رحماندوست و فریبا کلهر در مردادماه ۱۳۸۰ چاپ شد. او همچنان شعر بزرگسال را نیز دنبال می‌کرد و شعرهایش در نشریات تخصصی ادبی آن سال‌ها مثل کارنامه، نافه و..... چاپ شد. تولائی به‌واسطه‌ی فعالیت‌های مطبوعاتی‌اش، سال‌ها با استادانی چون منوچهر آتشی، مصطفی رحماندوست، بیوک ملکی، ناصر کشاورز، قیصر امین‌پور، فرهاد حسن‌زاده و ..... در دفتر نشریات دیدار داشت و از آنها می‌آموخت. در سال ۱۳۸۵ برای شعرهایی که در نشریات کودک و نوجوان چاپ کرده بود، در سیزدهمین جشنواره مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد برگزیده شد. تولائی چند سال در مجله‌ی همشهری بچه‌ها و هفته‌نامه دوچرخه (ضمیمه روزنامه همشهری) به‌عنوان عضو هیئت تحریریه و دبیر سرویس ادبی و مسئول صفحه‌ی شعر فعالیت کرد. در نشریۀ دوچرخه ضمن راهنمایی نوجوانان شاعر و کارشناسی و انتخاب شعرهای نوجوانان و شاعران حرفه‌ای برای چاپ در نشریه، ستونی ثابت داشت با عنوان شعرنوردی که در آن به طور کارگاهی دربارۀ شگردهای شعرگفتن و عناصر شعر برای مخاطبان نوجوان یادداشت می‌نوشت. در سال 1386 که هنوز کتابی منتشر نکرده بود، به‌واسطۀ آثار مطبوعاتی‌اش به عضویت انجمن نویسندگان کودک و نوجوان درآمد.
اولین کتاب او یک مجموعه شعر نوجوان است به نام بیا چند شاخه حرف بزنیم که در انتشارات علمی و فرهنگی و در سال ۱۳۸۸ به چاپ رسید و پس از آن کتاب‌های دیگری در حوزه‌ی شعر کودک و نوجوان از او چاپ شد که برخی از آنها در رویدادهای ملی و بین‌المللی برگزیده شد و جوایزی هم برایش به ارمغان آورد. مجموعه شعر نوجوان او به نام احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفرۀ صبحانه‌اند در سال 2018 از سوی کتابخانۀ مونیخ آلمان به فهرست بین‌المللی کتاب‌های برگزیدۀ کودک و نوجوان (کلاغ سفید) راه یافت و ثبت شد.
تولائی هم‌اکنون ده سال است که به‌عنوان کارشناس ادبی مدیریت آفرینش‌های ادبی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به کارش در کانون ادامه می‌دهد. ساماندهی و راه‌اندازی انجمن‌های شاعران و نویسندگان نوجوان کانون و نیز راه‌اندازی و تجهیز کتابخانه‌های تخصصی ادبیات برای انجمن‌های ادبی کانون در سراسر کشور از جمله فعالیت‌های اصلی او در کانون است که همیشه با افتخار و به نیکی از آن یاد می‌کند.
حسین تولائى
شاعر، منتقد ادبی (شعر)، روزنامه‌نگار
کتاب‌ها:
شعر کودک و نوجوان:
بیا چند شاخه حرف بزنیم (شعر نوجوان)، انتشارات علمى و فرهنگى/ 1388
درخت عاشق پرنده است (شعر نوجوان)، انتشارات علمى و فرهنگى/ 1388 و 1390
پشت‌صحنه دلم (شعر نوجوان)، نشر پیدایش/ 1389 و 1391
شماره‌تلفن پرنده‌ها (شعر کودک)، انتشارات امیرکبیر (کتاب‌های شکوفه)/ 1390
دمپایی خورشید (شعر کودک)، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1391
ساندویچ قطار (شعر کودک)، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1391
بفرما کرم تازه (شعر کودک)، امیرکبیر (کتاب‌های شکوفه)/ 1395
قهرهای خوشمزه (شعر کودک)، انتشارات امیرکبیر (کتاب‌های شکوفه)/ 1395
احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفرۀ صبحانه‌اند (شعر نوجوان)، انتشارات علمی و فرهنگی (کتاب‌های پرندۀ آبی)/ 1396
زبان‌درازی زباله‌ها (شعر کودک)، انتشارات فنی ایران (نردبان)/ 1397
باران در خودم می‌بارد (شعر نوجوان)، انتشارات علمی و فرهنگی (کتاب‌های پرندۀ آبی)/ 1398
حرف آبی آخر (شعر نوجوان)، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش)/ 1398
شانۀ دورترین مترسک جهان (گزیده شعر نوجوان)، نشر گویا/ 1399
فردا پلاک فرد (مجموعه شعر نوجوان)، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1401
خط‌خطی روی نیمکت سنگی (شعر نوجوان)، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1403
شعر بزرگسال:
وصال نام تمام خیابان‌هاى جهان است (شعر بزرگسال)، انتشارات فصل پنجم/ 1388
ترجمه کودک و نوجوان (علمی):
بدن من چگونه کار مى‌کند (ترجمه برای کودکان)، نشر پیدایش/ 1391
زندگی‌نامه داستانی:
نیما یوشیج (روایت زندگی و شاعری نیما یوشیج برای نوجوانان)، مجموعۀ کی؟ چی؟ کجا؟، انتشارات فنی ایران (کتاب‌های نردبان)/ 1403
جایزه‌ها و افتخارات ملی و بین‌المللی:
مسابقه ادبی مرکز آفرینش‌های ادبی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، رتبه سوم شعر، 1377
جشنواره قصه‌گویی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برگزیده، 1378
جشنواره قصه‌گویی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برگزیده برگزیدگان، 1381
همایش شب‌های شهریور، سازمان فرهنگى هنرى شهردارى تهران، برگزیده، ۱۳۸۱
همایش شاعران بهار، خانه‌ى شاعران ایران، رتبه دوم،۱۳۸۲
همایش شب‌های شهریور، سازمان فرهنگى هنرى شهردارى تهران، برگزیده، 1384
جشنواره مطبوعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رتبه دوم ادبیات کودک و نوجوان، ۱۳۸۵
مسابقه مقاله‌نویسی، جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، رتبه سوم، 1385
مسابقه مقاله‌نویسی، جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برگزیده، 1386
جشنواره شعر فجر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزیده اول شعر نوجوان، ۱۳۸۷
جشنواره شعر فجر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رتبه سوم شعر کودک و نوجوان، ۱۳۸۹
جشنواره گام اول، خانه کتاب، برگزیده اول، با کتاب بیا چند شاخه حرف بزنیم، 1389
جشنواره کتاب سال سلام، مجله سلام‌بچه‌ها، برگزیده شعر نوجوان، با کتاب درخت عاشق پرنده است، ۱۳۸۹
فهرست لاک‌پشت پرنده، راه‌یافته، با کتاب شماره‌تلفن پرنده‌ها، 1390
جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نامزد شعر نوجوان، با کتاب پشت‌صحنه دلم، 1390
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، نامزد شعر نوجوان، با کتاب پشت‌صحنه دلم، 1390
جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برگزیده اول، با کتاب دمپایی خورشید، 1392
جایزه ادبی شیراز، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، برگزیده اول، با مجموعه آثار، 1392
جایزه ادبی سپیدار، انتشارات فنی ایران، نامزد شعر نوجوان، با مجموعه شعر چاپ‌نشده زبان‌درازی زباله‌ها، 1394
جشنواره شعر فجر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شایسته تقدیرشعر کودک و نوجوان، با کتاب احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، 1397
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، شایسته تقدیر، با کتاب احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، 1397
فهرست کتابخانه بین‌المللی کودک و نوجوان مونیخ (کلاغ سفید)، راه‌یافته، با کتاب احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، 1397
کاتالوگ انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان فرانکفورت، راه‌یافته، با کتاب دمپایی خورشید 2018-2017
فهرست لاک‌پشت پرنده، دریافت نشان سه لاک‌پشت، با کتاب احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، 1398
شورای کتاب کودک، برگزیده نشان ماهی سیاه کوچولو، با کتاب احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، 1398
شورای کتاب کودک، برگزیده جایزه عباس یمینی شریف، با کتاب احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، 1398
جشنواره قلم زرین، انجمن قلم ایران، برگزیده شعر کودک و نوجوان، با کتاب باران در خودم می‌بارد، 1399
جشنواره کتاب رشد، وزارت آموزش و پرورش، نامزد شعر کودک و نوجوان، با کتاب باران در خودم می‌بارد، 1399
جشنواره شعر فجر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزیده شعر کودک و نوجوان، با کتاب باران در خودم می‌بارد، 1399
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزیده شعر کودک و نوجوان، با کتاب باران در خودم می‌بارد، 1399
جایزه کتاب ماه، سال کانون، دریافت مرغک سیمین، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شعر نوجوان، با کتاب شانۀ دورترین مترسک جهان، 1399
فهرست لاک‌پشت پرنده، دریافت نشان سه لاک‌پشت، با کتاب شانۀ دورترین مترسک جهان، 1400
جشنواره ملی شعر کوتاه آن، رتبه سوم بخش شعر نو، رفسنجان شهر مس سرچشمه، 1401
شورای کتاب کودک، شایستۀ تقدیر، با کتاب حرف آبی آخر، 1401
گاهنامه نقد کتاب کودک و نوجوان، چاپ مقاله با عنوان نشریات کودک و نوجوان به مثابه راهنمایی برای مخاطب‌شناسی. مطالعه موردی؛ نشریه «دوچرخه»/ 1401
نهمین همایش ادبیات کودک دانشگاه شیراز، پذیرفته‌شده برای سخنرانی با مقالۀ بازنمایی رابطۀ پدر- فرزندی به‌مثابه واقعیت اجتماعی در شعر نوجوان با نگاهی به مجموعه شعر جزیره‌ای در اتاق من سرودۀ مهدی مردانی/ 1403
کنگرۀ بین‌المللی IBBY ، پذیرفته‌شده در سی و نهمین کنگرۀ بین‌المللی IBBY با مقالۀ کتابخانه‌های تخصصی انجمن‌های ادبی به‌مثابه ابزاری برای توسعۀ مخاطبان نوجوان؛ دعوت‌شده برای سخنرانی در زمان برگزاری کنگره (شهریور1403) در شهر تریست ایتالیا