جلسه اول: آشنایی با میراث فرهنگی

هدف جلسه:

در این کارگاه، کودکان با مفهوم میراث فرهنگی، انواع آن (ملموس و ناملموس) و شیوه‌های پاسداری از آن آشنا می‌شوند.


۱. گفت‌وگوی آغازین: مفهوم ارث

  • گفت‌وگو با کودکان درباره‌ی واژه‌ی "ارث"
  • توضیح: ارث شامل چیزهایی است که از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به ما رسیده و ما باید به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
  • فعالیت: از کودکان بخواهید وسایلی را به یاد آورند که در خانه از گذشته مانده‌اند (رادیو، سماور، ساعت، قرآن، لباس، عکس و ...).

۲. تعریف میراث فرهنگی

میراث فرهنگی، مجموعه‌ای از داشته‌های مادی و معنوی است که از گذشته‌های دور به همه‌ی مردم یک کشور به ارث رسیده است.

انواع میراث فرهنگی:

  1. ملموس (قابل لمس): اشیا، بناهای تاریخی، نقاشی‌ها، کتاب‌ها، فرش‌ها و...
  2. ناملموس (غیرقابل لمس): قصه‌ها، لالایی‌ها، آیین‌ها، شعرها، گویش‌ها، رقص‌ها و آداب و رسوم

فعالیت:

گفت‌وگو درباره‌ی نمونه‌هایی از میراث ناملموس مثل جشن نوروز، قصه‌های شاهنامه، لالایی‌ها و آداب مذهبی.


۳. روز میراث فرهنگی و هفته‌ی گرامیداشت آن

  • ۲۸ اردیبهشت (۱۸ مه): روز جهانی موزه
  • ۲۸ اردیبهشت تا ۳ خرداد: هفته‌ی میراث فرهنگی (بازدید رایگان از موزه‌ها و برنامه‌های متنوع فرهنگی)

۴. میراث جهانی

برخی آثار به‌دلیل اهمیت جهانی، در فهرست یونسکو ثبت می‌شوند:

نمونه‌هایی از ایران:

  • میراث مادی: تخت جمشید، پاسارگاد، چغازنبیل، ارگ بم، نقش جهان، بازار تبریز و...
  • میراث معنوی: نوروز، موسیقی دستگاهی ایرانی

فعالیت:

نشانه‌ی میراث جهانی را تکثیر و بین کودکان توزیع کنید.

منبع سایت میراث جهانی یونسکو


۵. چرا میراث فرهنگی ارزشمند است؟

  • غیرقابل بازآفرینی است.
  • سند هویت ملی هر ملت است.
  • منبعی برای درآمد ملی از طریق گردشگری است.
  • گویای سبک زندگی، فناوری و آداب گذشته است.

مثال:

  • از کودکان بخواهید به عکس‌های کودکی‌شان فکر کنند. آیا می‌توانند آن لحظات را تکرار کنند؟
  • تشبیه: میراث فرهنگی مانند عکس قدیمی خانوادگی است؛ یگانه و غیرقابل تکرار.

۶. هویت ملی و پیوند با میراث

  • گفت‌وگو درباره‌ی نام کودکان و یکتایی هویت هر فرد
  • تشبیه: همان‌طور که "سارا تیموری" فقط یک نفر است، هویت ملی نیز منحصربه‌فرد است.
  • میراث فرهنگی همچون شناسنامه‌ی یک ملت است.

۷. شناخت زندگی گذشته از طریق آثار

مثال‌ها:

  • ملات دیوار چین و استفاده از نشاسته‌ی برنج
  • رسم تدفین ایلامیان به شکل جنین
  • دفن ابزار سوارکاری همراه با سوارکاران در لرستان
  • شناخت لباس‌ها، نوع بافت پارچه‌ها و خطوط در کتب کهن

۸. چگونه از میراث فرهنگی مراقبت کنیم؟

تشبیه آموزشی:

  • آثار تاریخی مانند بیمارانی هستند که نیاز به مرمت دارند.
  • مرمت‌گر = پزشک آثار، باستان‌شناس = کاشف آثار

راهکارها:

  • یادگاری‌نویسی روی آثار نکنند و دیگران را آگاه کنند.
  • روی مجسمه‌ها ننشینند.
  • در موزه‌ها با فلاش عکس نگیرند.
  • از چسب شفاف برای کتاب‌های قدیمی استفاده نکنند؛ از چسب صحافی بهره ببرند.
  • اشیای شکسته را دور نریزند؛ در کارگاه مرمت آموزش ببینند.
  • خرید و فروش اشیای تاریخی را نادرست بدانند و قانون را به دیگران یادآوری کنند.
  • بازی‌ها، داستان‌ها و آیین‌های کهن را جمع‌آوری و حفظ کنند.

۹. فعالیت پایانی:

  • ساخت پوستر یا دفترچه‌ی اطلاع‌رسانی برای مدرسه و همکلاسی‌ها بر پایه‌ی دانسته‌های جلسه

۱۰. برنامه‌ریزی برای جلسه‌ی آینده:

  • از کودکان بخواهید اشیای قدیمی خانه یا اقوام‌شان را شناسایی کنند.
  • درباره‌ی منشأ، کاربرد و انتقال آن‌ها تحقیق کنند.
  • با اجازه‌ی والدین، اشیا را جلسه‌ی بعد به کلاس بیاورند.
Submitted by editor3 on