ترویج کتابخوانی میان کودکان و نوجوانان، به معنای تلاش برای علاقه مند کردن آن ها به مطالعه و ایجاد عادت به مطالعه به عنوان یک برنامه ی روزانه است.
توسعه و ترویج کتابخوانی در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ (۱۳۶۰-۱۳۵۰) مورد توجه یونسکو قرار گرفت و اکنون از موضوع ها و دغدغه های بزرگ کشور های در حال توسعه است. پژوهش های یونسکو جایگاه مهم کتابخوانی و اهمیت آن را برای توسعه ی اقتصادی کشورها روشن ساخته است.
ترویج کتابخوانی موضوعی چند وجهی است و شامل سطح خرد و کلان است. اگر از سطح کلان به آن نگاه کنیم، راهبردی ملی و نیازمند توجه و برنامه ریزی برای حلقه های گوناگون کتاب و کتابخوانی است. این حلقه ها شامل تألیف، نشر، برپایی و تجهیز کتابخانه های عمومی و ... است. یک سوی این حلقه، دسترسی به کتاب های مناسب و ارزان و سوی دیگر آن، ایجاد انگیزه برای کتابخوانی است.
اگر ازسطح خرد به کلان حرکت کنیم، باید کتابخوانی را از خانواده شروع کرد، زیرا بنیادهای عادت به مطالعه در خردسالی و نخست در خانواده شکل می گیرد و سپس در آموزشگاه ها و با همکاری مربیان و ....
در کتابک تلاش می شود که دانسته ها و تجربه های ایران و جهان در این زمینه در اختیار مخاطبان گذاشته شود تا باب اندیشیدن، گفت و گو و بیان دیدگاه ها درباره ی این مسئله ی ملی باز شود و با برخوردار شدن کتابخوانی از اعتبار اجتماعی و بالا رفتن انگیزه های مطالعه، دیگر نگران نرخ بسیار اندک کتابخوانی در کشور نباشیم.
چرا ترویج کتاب خوانی اهمیت دارد؟
دوران، دوران جهانی شدن و انفجار اطلاعات است. کودکان و نوجوانان با حجم عظیمی از اطلاعات که به شکل غیر فعال دریافت می کنند، روبه رو هستند. برای کودک امروزی فضا و امکانات کافی برای استقلال فکری وجود ندارد، امکان آشنایی حسی با طبیعت یا نیست یا کم است، بازی ها بیشتر آماده اند و کودک مانند گذشته هنگام بازی، نظم پذیری، سازمان دهی، اداره کردن و اداره شدن از سوی دیگران و مهارت تصمیم گیری را نمی آموزد. بنابراین، به دنبال دستیابی به گونه ای استقلال درونی است.
کودک امروزی خیلی زود دنیای کودکی را ترک می کند، پرده از رازها برایش کنار می رود و احساس دانستن همه چیز، تمام احساس شگفتی و کنجکاوی ای که او را به سوی علم و خلاقیت راهنمایی کند، راه را برای پیشرفت های بیشترش می بندد. این بی تفاوتی ناشی از دانستن همه چیز، برای زندگی او زیانبار است.
تلاش خانواده ها و مربیان و آموزگاران، از مهد کودک تا دبیرستان، در انباشت اطلاعات علمی در ذهن کودکان و نوجوانان از یک سو، و نقش کامپیوتر و دنیای مجازی از سوی دیگر، ارتباط کودکان و نوجوانان را با دنیای واقعی، به ویژه جامعه ی انسانی محدود کرده است.
آن ها که به وضعیت زندگی و نیازهای کودک و نوجوان امروزی آگاهی دارند، می دانند که کتاب امن ترین پناهگاه کودک و نوجوان است. اهمیت کتاب وقتی روشن تر می شود که بدانیم اگر عشق به مطالعه از کودکی در انسان پدید نیاید و مطالعه به یک نیاز معنوی درزندگی او تبدیل نشود، ذهن او در جوانی تهی خواهد بود و آن وقت است که سادگی و بی تجربگی جوانی، راه را برای نفوذ بدی ها باز می کند و گوشه های زشت طبیعت انسان آشکار می شود.
سعادت فرد و جامعه در گرو ا حساس مسئولیت نسبت به نسل آینده است. پدر و مادرها و آموزگارانی که درک درستی از وظایف خود برای بنای زندگی آینده کودکان دارند، ایجاد عادت به مطالعه و انگیزه ی خواندن را راهی غیر مستقیم برای پاسخ به نیازهای روحی و پر کردن خلاء موجود در زندگی کودک امروزی می دانند و از این راه به پرورش نسل آینده می پردازند.
