در این گزارش با بخش های خوب نشریه های نشریه قلک شماره ۱۹، نبات کوچولو شماره ۵۳ سروش خردسالان شماره ۴۷ و رشد کودک شماره ۵ از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.
نشریه قلک شماره ۱۹
داستان
عنوان : خانه ی خرس ها
طراح : علی اکبر زین العابدین
تصویرگر: نیلوفر برومن
خرسی با خانواده اش در غاری زندگی می کند. سرما آنها را آزار می دهد. پدر برای جلوگیری از سرما، در و برای باز کردن آن، آیفون تصویری تهیه می کند.
داستان با تصویرهای کودکانه قابل فهم و ساده مخاطب را به دنبال خود می کشاند که زحمت پدر، مسئولیت پذیری و گره گشایی او را بیان می کند. استفاده از آیفون تصویری به طنز داستان و به روز کردن آن افزوده است و مخاطب به خوبی می تواند با داستان ارتباط برقرار نماید.
عنوان : فروشنده رویایی در سرزمین جادویی
نویسنده : سید نوید سید علی اکبر
تصویرگر : سارا طبیب زاده
در اسباب بازی فروشی آقای فلفل همه چیز آرام است تا این که سرو کله ی دو فلامینگوی صورتی پیدا می شود. آن ها دوقلو هستند و می¬خواهند اسباب بازی فروش شوند. آقای فلفل با حوصله به آن¬ها توضیح می دهد که وسایل لازم برای داشتن یک مغازه اسباب بازی فروشی چیست و از همه مهمتر این که یک اسباب بازی فروش باید خوش اخلاق و خنده رو و پر حوصله باشد جوری که بچه ها عاشقش شوند.
داستان با بهره گیری از زبانی کودکانه مخاطب را با شغل اسباب بازی فروشی آشنا می کند. استفاده از شخصیت های جانوری در فروشگاه اسباب بازی برای خردسال جذاب و گیراست. افزون برآن رفتار اجتماعی مناسب یک فروشنده به طور غیر مستقیم آموزش داده می شود.
عنوان : آدم های مهربان
نویسنده : شهرام شفیعی
تصویرگر : سام سلماسی
پدر و پسر، همراه هم هستند. پسر درصدد کمک به دیگران است. آن ها دراتوبوس می خواهند جایشان به پیرمردی بدهند؛ اما پیرمردی پیدا نمی کنند. در فروشگاه به خانم پیری می خواهند کمک کنند ولی نمی توانند. در پایان فقط زنگ منزل دختر کوچولویی را که قدش به آن نمیرسد، می زنند.
داستان تصویری «آدم های مهربان» با زبان ساده و لحن صمیمانه و طنز آمیز کودک را در پیش برد مدار داستان با خود همراه می کند. ساختار منسجم، شخصیت های باورپذیر، فضا سازی مناسب و استفاده از شگردهای ادبی( آشنایی زدایی) از نکات مثبت داستان است. این گونه ازداستان های تصویری که تصاویر در قاب های مجزا از یک دیگر، در صفحه مقابل متن قرار می گیرند، باعث می شوند که هنگام خواندن متن، توسط بزرگسال، کودک بتواند داستان را از طریق تصاویر به راحتی دنبال کند. تصاویرداستان «آدم های مهربان» افزون بر هماهنگ بودن با متن، مکمل آن است.
عنوان : وقتی که برق قطع می شود
نویسنده : لیسا رووچ
تصویرگر : امی وامر
مترجم : مهرزاد زمردیان
وقتی به خاطر قطع برق نمی شود تلویزیون تماشا کرد به جای آن چه کار می شود کرد؟ خانواده داستان ما با استفاده از چراغ قوه، سایه بازی می کنند؛ آنقدر لذت می برند که بعد از آمدن برق هم ترجیح می دهند به بازی ادامه دهند.
ترجمه داستان روان است. کودک با شخصیت های داستان هم ذات پنداری می کند. نویسنده افزون بر آشنایی کودک با سایه بازی، تبدیل شرایط نامناسب به فرصت ها را به طور غیرمستقیم بیان می کند. تصاویر داستان هماهنگ و مکمل متن هستند. مخاطب با نگاه به آنها می تواند داستان را دنبال کند، از آن لذت ببرد و به سایه بازی بپردازد.
شعر
عنوان : کیسه پلاستیکی
تصویرگر : ملیکا سعیدا
شاعر : ناصر کشاورز
کیسه سیاه پلاستیکی در فضای سبز جنگل رها شده است. او به جای کسانی که به بهداشت و نظافت محیط زیست بی توجه هستند ناراحت و شرمنده است.
شعر از اهمیت پاکیزگی طبیعت سخن می گوید و با آموزش غیر مستقیم حفظ و نگه داری از آن را به مخاطب گوشزد می کند. در تصویر، ناراحتی المان های مختلف ناشی از آلودگی طبیعت به خوبی دیده می شود و حس را به مخاطب القا می کند. متن و تصویر با یکدیگر هماهنگ است.
آشنایی با گیاهان
عنوان : قلبی
نویسنده: شیدا میرزایی
عکاس : سارنگ هاشمی
تصویرگر : مهدیه صفایی نیا
این بخش با سرکلیشه گلک به معرفی گیاه پوتوس پرداخته است. متن با زبانی ساده و طنزآمیز به طور مختصر مخاطب را با گوناگونی این گیاه آشنا می سازد. تصویرها واضح، روشن و ترکیبی از عکس و تصویرگری است. از نکات مثبت انتخاب آن در دسترس بودن این گیاه است. در پایان مجله از کودکان خواسته با گیاهان خود عکس بگیرند و بفرستند.
سرگرمی
عنوان : سالاد طاووسی – لاک پشت نونی
نویسنده : زهرا موسوی
تصویر گر: عاطفه صفایی نیا
استفاده از مواد خوراکی سالم برای تهیه سالاد می تواند برای کودک مفید باشد. درست کردن شکل طاووس از برگهای کاهو، رغبت کودک را برای خوردن بیشتر می کند. «لاک پشت نونی» تهیه شده از نان، پنیر و بادام برای یک عصرانه، لذت بخش است. تصاویر و شعر به همراه رعایت سفید خوانی به خوبی با مخاطب ارتباط برقرار می کند. در پایان از مخاطبین خواسته شده عکس های خود را در این رابطه برای مجله بفرستند.
هدیه های شما
دو صفحه به چاپ عکس های کودکان همراه با کاردستی هایشان از صفحات مختلف مجله مانند گلک، بچین و بچش، و روزهای دنباله دار، دیده می شود. کودکان با دیدن عکس های خود تشویق به تهیه مجله وخواندن آن می شوند و احساس تعلق خاطر به مجله پیدا می کنند.
نبات کوچولو شماره ۵۳
داستان
عنوان : پل مورچه سواری
نویسنده: محمود برآبادی
تصویرگر: نیلوفر برومند
مورچه ها برای رسیدن به مزرعه گندم هر روز مجبورند جوی آب را دور بزنند. تا یک روز مورچه سواری با وجود مخالفت بقیه مورچه ها به تنهایی با نخ پلی بر روی جوی می سازد و با موفقیت از روی آن رد می شود.
داستان دارای زبانی ساده و ساختاری منسجم است. هدف هایی چون داشتن ابتکار، پشتکار، بی تفاوت نبودن به مسائل اطراف، مصمم بودن در پیشبرد هدف در قالب این داستان کودکانه دیده می شود.
عنوان : بازی آرتور
نویسنده: مارک براون
مترجم: شیرین سلیمانی
یک روز صبح زود آرتور از خواب بیدار می شود و به سرعت کارهایش را انجام می دهد. به همه دوستانش زنگ می زند اما هر یک از آنها مشغول کاری است و نمی تواند با او بازی کند. آرتور با پیشنهاد مادرش به دنیای تخیلاتش وارد می شود و با دوستان خود بازی می کند.
داستان با ترجمه ای ساده و روان، ساختاری منسجم و پرهیز از زیاده گویی بخش عمده ای از روایت را به عهده تصویرمی گذارد. نویسنده دغدغه کودکان امروز را روایت می کند که اغلب در خانواده های تک فرزند، زندگی می کنند و بسیاری از اوقات به بازی های تخیلی می پردازند. تصاویر داستان آشکار و تصویرگر از رنگ های بسیار شاد و گرم بهره گرفته است.
عنوان : هاپوپو و ستاره
هاپوپو هر بار ماجرای جدیدی را تجربه می کند. این بار به کوهنوردی می رود و قله را فتح می کند. اما حالا شب شده و آنجا تاریک است. هاپوپو با طناب ستاره ای را شکار می کند تا چادر کوچکش را روشن کند.
داستان تصویری بدون کلام می تواند برای کودک جذاب باشد، خلاقانه قصه بگوید و بیان خود را تقویت کند. تصاویر گویا افزون بر افزایش هوش کلامی کودک، لحظات شادی را برای او فراهم می کند.
عنوان : یکی بود یکی نبود
نویسنده: لاله جعفری
دم عصایی ها دنبال غذا می گردند، اما دشمن از راه می رسد. آن¬ها به پناهگاه می روند و پس از رفع خطر برای شکار از پناهگاه خارج می شوند.
در سری داستان های یکی بود یکی نبود هر بار جانوری معرفی می شود. نویسنده برای هر کنش جانوران دلیلی می آورد که رابطه علت و معلولی دارد. تصاویر هماهنگ با آن دیده می شود.
شعر
عنوان : فرفره
شاعر: رودابه حمزه ای
موسیقی: کیمیا عطار
تصویرگر: آمنه اربابون
همراه کردن شعر و موسیقی برای بچه هایی که نتها را می شناسند بسیار جذاب است. در شعر آهنگین و خیال انگیز فرفره از صور خیال زیبایی بهره گرفته شده است.
عنوان : شیر اومد آب بخوره
شاعر: ناصر کشاورز
تصویرگر: طیبه توسلی
داستان منظوم شیر اومد آب بخوره بر گرفته از شعر ترجمه موشه و درخت سیب است. شیری به شهر می رود تا آب بخورد. با شلنگی روبرو می شود که دارد ماشینی را می شوید. اما شیر داناست و می داند که نباید آب را هدر داد. ماشین هم داناست و از اینکه شلنگ اینجوری دارد او را می شوید ناراحت است. شیر به شلنگ یاد می دهد که با یک دستمال خیس هم می شود ماشین را شست.
ساختار منسجم، زبان ساده و وجود وزن و قافیه در این داستان منظوم کودک را با خود همراه می کند و در عین ایجاد لذت و سرگرمی به طور غیر مستقیم مصرف بهینه آب را به او آموزش می دهد.
عنوان : لالالالایی
شاعر: مهناز پارساییان
تصویرگر: سارا نارستان
لالایی این بار با یک ریتم مناسب و شاد همراه با تصویری زیبا از آرامش جوجه ای در آغوش مادر، کودک را به یک خواب آرام و شیرین دعوت می کند.
سرگرمی
عنوان : باغ بامزه
مجموعه ای از چند بازی در دو صفحه شامل بازی دقت، رنگ آمیزی، شمارش اعداد و راه را پیدا کن طراحی شده که کودک را سرگرم می کند. بازی دقت به افزایش دقت کودک و رنگ آمیزی به مهارت هماهنگی چشم و دست او می انجامد.
نکته: جمله توضیحی در سرگرمی با عنوان «ماجرای کرم ابریشم» نامفهوم است. به جای جمله «آیا هر کدام از سوراخ ها را یکی از کرم ها خورده است؟» باید گفته می شد: «آیا تعداد سوراخ ها با تعداد کرم ها برابر است؟»
عنوان : بیا ماشین بسازیم
کودکان به ماشین بازی علاقه مندند به خصوص پسرها. مجله این امکان را به مخاطب می دهد که انواع ماشین ها را در جای خود بچسباند. سرگرمی هدفمند طراحی شده و صرفا چسباندن برچسب نیست بلکه در کنار آن کودک با خط تولید ماشین هم تا حدودی آشنا می شود.
عنوان : حباب بازی
مجله در دو صفحه با سفید خوانی مناسب امکان آزادی عمل را به کودک می دهد. چنین سرگرمی هایی باعث افزایش خلاقیت در کودک می شود.
رشد کودک شماره ۵
داستان
عنوان : خاکی و آبی
نویسنده : سوسن طاقدیس
تصویرگر : کیانا میرزایی
مورچه به خاطر این که خاکی نشود با خرخاکی بازی نمی کند. با قورباغه ریزه بازی می کند ولی خیس می شود. مورچه که می بیند خرخاکی ناراحت شده است فردا با او بازی می کند و هر دو از بازی با یکدیگر لذت می برند.
داستان با ساختاری منسجم مناسب گروه سنی خردسالان است. نویسنده به رابطه کودکان و بازی بین آنان اشاره داشته و ارتباط درست بین آنها را به تصویر کشیده است.
عنوان : کجا خوابیده بودم؟
نویسنده : محمد حسن حسینی
تصویرگر: الهه اکبری
مورچولو به لانه می رود. ناگهان باران می بارد. برای اینکه او را آب نبرد و سردش نشود به یک سوراخ پناه می برد و می خوابد. صبح متوجه می شود که سوراخ، خرطوم فیل کوچولو بوده است.
داستان باورپذیرمناسب گروه سنی خردسالان، با ساختاری منسجم کودک را تشویق به حل مسئله می¬نماید. کودک می تواند با شخصیت داستان هم¬ذات پنداری کند و در شرایط نامناسب، راه حل مشکل خود را بیابد.
نکته: اگر دو جمله آخر نبود داستان پایان بهتری داشت.
عنوان : پاستیل پروانه ای
نویسنده : هدا حدادی
تصویرگر: میثم موسوی
شب بود و پاستیل های کرمی خوابشان می آمد. دستمال کاغذی را دور خودشان پیچیدند و خوابیدند. صبح پاستیل های پروانه ای از زیر دستمال کاغذی بیرون می پرند.
نویسنده با استفاده از عناصر قابل فهم برای کودک در داستانک توانسته به راحتی با کودک ارتباط برقرار کند.
شعر
عنوان: کی بود کی بود؟ هشت پایی بود
شاعر: افسانه شعبان نژاد
تصویرگر: ثنا حبیبی راد
هشت پای شعرما پا ندارد. به جای آن چهار پایه می گذارد. اما هر کسی می خواهد ازآن برای خودش چیزی بسازد. بناچار هشت پا چهار پایه را جا می گذارد و شالاپی توی دریا می پرد.
شعر آهنگین و موزون همراه با ایجاد خیال برای کودکان که از شنیدن آن لذت می برند.
سرگرمی
عنوان : تخمه ها
طرح و اجرا: طاهره عرفانی
در این بخش از مخاطب خواسته شده تا از تخمه ها شکل های گوناگون درست کند. کاردستی باعث افزایش و رشد خلاقیت کودک شده او را به فکر وا می دارد تا بتواند خلاقانه شکل های زیبایی بوجود آورد و به سلیقه خود آنها را رنگ کند. استفاده از عکس، انجام کاردستی را مستند و قابل اجرا کرده است.
عنوان : رد کردن توپ (بازی ، ورزش)
طراح : سپیده حامدی
عکاس: اعظم لاریجانی
در بخش "بازی ورزش "، مجله مانند شماره های قبل به معرفی بازی حرکتی پرداخته است. بازی رد کردن توپ بازی تیمی است و با استفاده از بادکنک و توپ قابل اجراست. کودک خردسال می تواند بدون هیچ خطری با هم سالان خود این بازی را انجام دهد.این بازی سبب تخلیه انرژی و کشش اندام های کودک می شود.
اصفهان
طراح : آمنه شکاری
عکاس : اعظم لاریجانی
مجله صفحه پشت جلد را به ایران شناسی اختصاص داده است. تصاویر نشان دهنده سوغات اصفهان و دو بنای تاریخی این شهر است. معرفی مختصر مخاطب را با این استان آشنا می سازد. عکس ها سبب می شود مخاطب به راحتی با آن ارتباط برقرار کند.
سروش خردسالان شماره ۴۷
عنوان : روبامهر
نویسنده: نوشین شعبانی
تصویرگر:سارا نارستان
صبح جمعه وقتی روباشاد برای شرکت در مسابقه دو از لانه بیرون می رود هر کدام از حیوان ها با کاری در حال گرم کردن و تقویت خودشان هستند. خانم ناظم با شروع مسابقه یادآور می شود که این مسابقه برد و باخت ندارد و فقط برای لذت بردن است. روباشاد در مسیر موشی را می بیند که پایش درد می کند و نمی تواند بدود. روباشاد او را بر پشت می گیرد و می دود. اینجاست که روبامهر بیدار شده است. در پایان مسابقه همه برنده اند و خوشحال.
داستان با زبانی ساده و کودکانه کودک را با احساساتش آشنا می کند. نویسنده با هدف طرح لذت از بازی و مسابقه بدون داشتن برنده و بازنده حس خوبی را به خردسالان منتقل می کند. در عین حال به او می آموزد که کمک به دیگران موجب خوشحالی خود و شادی و رضایت دیگران می شود.