گزارشی از فعالیت‌های ترویجی داوطلبان «با من بخوان» در روستای بیوله‌ی جوانرود
کتابخانههای «با من بخوان» پایگاه‌های ترویج کتابخوانی هستند. اما این کار ترویجی تنها منحصر و محدود به محلِ کتابخانه نیست. ترویجگران «با من بخوان» با کوله‌های کتاب به محله‌ها، مدارس و روستاهای دیگر می‌روند تا کودکانی که در مناطق دور از کتابخانه زندگی می‌کنند هم فرصت بهره‌مندی از کتاب‌های باکیفیت را داشته باشند. از چند سال پیش با گسترش کمپین «یک ترویجگر، یک کیسه‌ی کتاب»، ترویجگران داوطلب بیش‌تری با این برنامه همکاری می‌کنند و به این ترتیب کتاب‌های باکیفیت و فعالیت‌های در پیوند با کتاب در کتابخانههای «با من بخوان» حبس نمی‌شوند و به روستاها و محله‌های دوردست‌تر سفر می‌کنند و به دست کودکان می‌رسند.
یکی از مناطقی که در گسترش شبکه‌ی ترویجگران در پیوند با کتابخانه بسیار موفق عمل کرده است، منطقه‌ی جوانرود در استان کرمانشاه است. در حال حاضر، «با من بخوان» در منطقه‌ی جوانرود 6 کتابخانه دارد، یک کتابخانه در شهر جوانرود و 5 کتابخانه در روستای زلان، سیاران نهراب، شروینه، بیله‌ای و سرخه‌بان واقع شده است. هریک از این کتابخانه‌ها به همت کتابداران دل‌سوز و خلاقی که کار خدمت‌رسانی به کودکان و نوجوان را برعهده دارند به یک هسته‌ی فرهنگی پویا تبدیل شده‌اند. گروه ترویجگران کتاب جوانرود که با این کتابخانه‌ها در ارتباط هستند بیش از دو سال است که تشکیل شده است. در این گروه نزدیک به 35 ترویجگر داوطلب حضور دارند که پس از شرکت در کارگاه‌های «با من بخوان» آموزش‌های اولیه‌ی لازم را دریافت کرده و آماده‌ی انجام سفرهای ترویجی و اجرای بلندخوانی و فعالیت‌های کتاب-محور در منطقه شده‌اند. پشتیبانی مالی تامین کتاب‌های مورد نیاز و آموزش داوطلبان شبکه‌ی ترویجگران منطقه‌ی جوانرود را انجمن یاران و دانش و مهر برعهده داشته است. شبکه‌ی ترویجگران جوانرود هر هفته نشست جمعی در کتابخانه جوانرود برگزار می‌کنند تا افزون بر گفت‌وگو درباره‌ی تجربه‌ها و چالش‌های‌شان، برای ترویج کتابخوانی در منطقه برنامه‌ریزی و تبادل نظر کنند.
گزارش کوتاهی از دو سفر ترویجی آخر شماری از اعضای این گروه به روستای بیوله از توابع جوانرود می‌تواند الگوی خوبی برای دیگر کتابداران و ترویجگران باشد. روستای بیوله که در ۲۲ کیلومتری شهرستان جوانرود و 3.5 کیلومتری منطقه‌ی شروینه قرار دارد، یکی از روستاهای کم‌برخوردار و پرجمعیت منطقه است، با کودکانی تشنه‌ی یادگیری و مردمانی همراه و خون‌گرم. به گفته‌ی صنعان صدیقی، مسئول اجرایی کتابخانههای «با من بخوان» در استان کرمانشاه، این روستا از ظرفیت مناسبی برای اجرای برنامه‌ی «با من بخوان» و فعالیت‌های فرهنگی برخوردار است.
در سایت کتابک بخوانید: چهار سال در کنار کودکان کرمانشاه
پس از نیازسنجی و بررسی ظرفیت‌ها و امکانات روستای بیوله و انجام هماهنگی‌های لازم، در 17 خرداد ماه سفر نخست این گروه به این روستای زیبا انجام شد. در این سفر علاوه بر معرفی برنامه و برگزاری نشست بلندخوانی با کودکان و اجرای فعالیت‌های در پیوند با کتاب، ترویجگران با فضا و ساکنان روستا آشنایی بیش‌تری پیدا کردند و یکی از بانوان ساکن روستا نیز در پایان این سفر برای آموزش بیش‌تر و ترویج کتابخوانی اعلام آمادگی کرد. همچنین آموزگار روستا داوطلب شد هفته‌ای یک یا دو بار مسئولیت ترویج کتابخوانی و امانت‌دهی کتاب به کودکان روستا را بر عهده بگیرد تا زمان و فرصت کافی برای آموزش ترویجگر ثابت این روستا فراهم گردد.
تجربه‌ی مثبت سفر اول، ترویجگران را بر آن داشت تا برای تحکیم شبکه‌ی نوپای بیوله سفر دیگری را برنامه‌ریزی کنند. به این ترتیب در یکم مردادماه 1402 با وجود گرمای طاقت‌فرسای هوا، داوطلبان ترویجگر بار دیگر به این روستا سفر کردند و با کودکان این روستا همراه شدند.
«با من بخوان» معتقد است حضور یک ترویجگر توانا و علاقه‌مند در محل، شرط نخست پایداری برنامه‌های ترویج کتابخوانی است. در فاصله‌ی میان سفر اول و دوم، گروه ارتباط خود را با ترویجگر داوطلب روستا حفظ کرده و هماهنگی‌های لازم را با او انجام داده بود. همچنین از آن‌جا که این روستا ظرفیت لازم برای استقرار کتابخانهی دیواری را داشت، این بار ترویجگران دو کتابخانه پارچه‌ای و تعداد بیش‌تری کتاب با خود برده بودند تا در گوشه‌ای از مسجد روستا کتابخانهی کوچکی راه‌اندازی کنند. این کتابخانههای پارچه‌ای ویژه که به ابتکار برنامه‌ی «با من بخوان» طراحی شده‌اند، تاشونده و به‌راحتی قابل‌حمل هستند و ترویجگران می‌توانند آن‌ها را به دیوار نصب و از آن به عنوان کتابخانهی کاربردی کوچکی که دربردارنده‌ی کتاب‌ها، ابزارها و فعالیت‌های در پیوند با کتابخوانی است استفاده کنند.
پس از نصب کتابخانه‌ها، از کودکان حاضر خواسته شد که به نوبت بیایند و هر کدام یک کتاب را داخل کتابخانه پارچه‌ای بگذارند تا هم با کتابخانه آشنا شوند و شیوه‌ی درست گذاشتن و برداشتن کتاب را یاد بگیرند، و هم از همان ابتدا خودشان در برپا کردن این محفل کتابخوانی مشارکت داشته باشند و آن را از آنِ خود بدانند. در این روز خانم ثریا احمدی، ترویجگر روستا، بار دیگر به این کودکان و نوجوانان معرفی و توضیحات لازم درباره‌ی شیوه‌ی ثبت‌نام، امانت کتاب، و نحوه‌ی رفتار و تعامل درست با کتاب‌ها به آنان ارائه شد.
در سایت کتابک بخوانید: جشن یک‌سالگی کتابخانهی «با من بخوان» جوانرود
سپس نوبت به بلندخوانی رسید. ترویجگران از قبل برای بلندخوانی کتاب «قورباغه و آواز پرنده» اثر ماکس فلت‌هاوس برنامه‌ریزی کرده بودند. هنگام بلندخوانی و پس از آن گفت‌وگوی صمیمانه‌ای میان ترویجگران و کودکان روستا شکل گرفت. پس از بلندخوانی نیز، کودکان با کمک ترویجگران نزدیک به یک ساعت سرگرم ساختن عروسک‌های انگشتی شخصیت‌های کتاب بودند. در نهایت قرار شد همگی در این کتابخانهی کوچک ثبت نام کنند و با عروسک‌های انگشتی‌ای که ساخته‌اند تمرین کنند تا در سفر بعدی ترویجگران، نمایشی از این داستان زیبا را به اجرا درآورند.
ترویجگران «با من بخوان» همچنین در این روز با مسئولان محلی (هیئت امنا، دهیار، آموزگاران و معتمدان روستا و....) صحبت کردند تا در آینده شرایط را برای حضور گسترده‌تر «با من بخوان» در این روستای پرجمعیت مهیا کنند.
گروه ترویجگران جوانرود، با توشه‌ای از انگیزه و همت، و کوله‌هایی پر از کتاب‌های خواندنی، قدم در راه گذاشته‌اند به این امید که روزبهروز بر تعداد کودکانی که با کتاب‌های باکیفیت انس می‌گیرند و جوانه‌ی عشق به خواندن و دانستن در وجودشان کاشته می‌شود افزوده شود.
