جشن آذرگان، جشنی است که در سومین (در برخی منابع نهمین) روز از نهمین ماه سال به پاسداشت ایزد نگهبان آتش برگزار می‌شد. آذر، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزداست. در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی ستودنی است چون هم گرمابخش است و هم روشنایی را با خود به ارمغان می‌آورد. ایرانیان باستان روز آذرگان را جشن می‌گرفتند. آن‌ها در خانه‌ها و بام‌ها آتش روشن می‌کردند واین روز را با شادی و شادمانی، خواندن نیایش و گستردن سفره جشن می‌گرفتند. آن‌ها روی آتش‌های افروخته چوب‌های خوش بو قرار می‌دادند. در آخر جشن هم هر خانواده‌ای شعله‌ای از این آتش را به خانه خود می‌برد. آن‌ها این آتش را تا پایان زمستان در خانه‌ها نگه‌می‌داشتند و نمی‌گذاشتند خاموش شود، چراکه آن را نیک‌فرجام و فرخنده می‌دانستند.
کتاب‌هایی که می‌توانید بخوانید
با توجه به اینکه اصولاً «جشن آذرگان» با محوریت بزرگداشت ایزد نگهبان آتش برپا می‌شده است، لذا بدین‌منظور خوانش کتاب‌های رمان «زال و رودابه» نوشته محمدرضا یوسفی، «روزی به نام سده» نوشته محمدرضا یوسفی، «جشن آتش» نوشته مروارید تقی‌بیک، «جشن‌های ایرانی» نوشته روزبه تذهیبی و نسترن ربانی و «هوشی و کشف آتش» نوشته سوسن طاقدیس برای این روز پیشنهاد می‌شود.
آتشکده‌های تاریخی ایران را بشناسیم
آتشکده‌ها در حقیقت نیایشگاهی است که در آن آتش جایگاه ویژه‌ای دارد و مهم‌ترین نیایش‌های دینی در آن و در برابر آتش انجام می‌گیرد. در منابع آمده است که در روز «آذرگان» ایرانیان باستان به دستور زرتشت، آتشکده‌ها را زیارت می‌کردند. با نظر به این روایت پیشنهاد می‌شود که از این موقعیت برای معرفی آتشکده‌های تاریخی ایران که بخشی از میراث فرهنگی و ملی ایران عزیز است استفاده کنید. شایان ذکر است که اکثر آتشکده‌های ایران متعلق به دوره ساسانی هستند که برخی از آن‌ها تبدیل به ویرانه شدند و دیگر اثری از آن وجود ندارد، برخی از آن‌ها به همان فرم آتشکده باقی مانده‌اند، نوع سوم هم آتشکده‌هایی هستند که بعدها با ورود اسلام بر روی بقایای آن‌ها مسجد ساخته شده است (نمونه: مسجد جامع اصفهان و مسجد جامع اردستان). در این میان ما برای شروع کار معرفی آتشکده‌های «آذر بُرزین‌مهر: استان خراسان»، «آذر گشسب: استان آذربایجان غربی»، «آذر فرنبغ: استان فارس» را پیشنهاد می‌کنیم چرا که نسبت به مابقی آتشکده‌ها از جایگاه خاصی برخوردار بوده‌اند.
سکه‌های ساسانی را به بچه‌ها نشان دهیم
تصویر آتشدان و نگهبانان آتش یکی از پرتکرارترین تصاویری است که در پشت سکه‌های ساسانی دیده می‌شود. آتشدانی که شعله آتش در آن نمایان است و در دو سوی آتشدان تصویر شاه و ملکه یا شاه و ولیعهد یا شاه و یکی از ایزدان زرتشتی میترا و آناهیتا دیده می‌شود. همانطور که در بالا اشاره کردیم چیزی که در «جشن آذرگان» از همه بیشتر اهمیت دارد مقوله توجه به عنصر آتش است. با نگاهی به مسکوکات دوره ساسانی درمی‌یابیم که یکی از اشیاء تاریخی که به نوعی یادآور تقدس آتش برای ایرانیان بوده است، همین سکه‌ها هستند. لذا پیشنهاد می‌کنیم تا شرایطی را فراهم کنید (برامی مثال با پخش تصاویر سکه‌ها) تا بچه‌ها بتوانند با سکه‌های ساسانی آشنا شوند. توجه به عنصر آتش، فرم ظروف آتشدان، تصویر چهره پادشاهان ساسانی این‌ها همه از از جمله مباحثی هستند که می‌توانید به بهانه «جشن آذرگان» به آن بپردازید.
آفتابگردان؛ گل آذر
از میان گل‌ها گل «آذریون» گل ویژه آذر معرفی شده است. از آنچه در متون کهن فارسی درباره گل آذریون برجای مانده چنین می‌توان نتیجه گرفت که این گلی است گرد و بزرگ با گلبرگ‌های زرد که گاهی نیز به سرخی می‌زند و با توجه به شواهد موجود گل آذریون مورد اشاره در متون کهن ایرانی گونه‌ای آفتابگردان است که در اندازه‌های گوناگون و با رنگ‌های زرد یا سرخ یا ترکیبی از زرد و سرخ در طبیعت وجود دارد. حال با توضیحی که داده شد گیشنهاد می‌کنیم که شما هم با توجه به امکاناتی که دارید کارگاهی ترتیب دهید و در آن به بچه‌ها ساخت یک گل آفتابگردان را آموزش دهید و یا خودتان آن را بسازید و در پایان جشن به بچه‌ها هدیه دهید و خاطره‌ای خوش را برایشان بسازید.
