انواع بازی از نظر رشد روانی و هیجانی

بازی نه‌تنها ابزاری برای سرگرمی و یادگیری است، بلکه نقش پررنگی در رشد هیجانی، شناختی و اجتماعی کودکان دارد. از طریق انواع خاصی از بازی، کودکان احساسات خود را بیان کرده، روابط اجتماعی را تجربه می‌کنند و خلاقیت خود را گسترش می‌دهند. در ادامه، بازی‌ها را از منظر رشد روانی و هیجانی دسته‌بندی می‌کنیم:

۱. بازی نمایشی (تخیلی)

ویژگی‌ها: نقش‌آفرینی، بازآفرینی موقعیت‌ها، استفاده از نمادها و تخیل
تأثیر: رشد خلاقیت، همدلی، درک نقش‌های اجتماعی
مثال‌ها: بازی "مامان‌بازی"، "پزشک و بیمار"، اجرای نمایش با عروسک

۲. بازی ساختنی

ویژگی‌ها: استفاده از ابزار یا مواد برای ساختن اشیاء
تأثیر: تقویت تمرکز، مهارت‌های حرکتی، برنامه‌ریزی، اعتمادبه‌نفس
مثال‌ها: ساخت با لگو، خانه‌سازی با مکعب، کار با خمیر بازی یا مقوا

۳. بازی تقلیدی

ویژگی‌ها: تقلید رفتار بزرگترها یا محیط اطراف
تأثیر: درک نقش‌های اجتماعی، تقویت زبان و مشاهده‌گری
مثال‌ها: بازی فروشنده، راننده، معلم

۴. بازی هیجانی – تخلیه‌ای

ویژگی‌ها: حرکات شدید، صداهای بلند، دویدن یا فریاد زدن
تأثیر: کاهش اضطراب، تخلیه انرژی و تنش‌های روانی
مثال‌ها: دویدن در فضای باز، مسابقه‌ی تعقیب و گریز، خنده‌درمانی

۵. بازی حسی – حرکتی

ویژگی‌ها: درگیر کردن حواس پنج‌گانه و مهارت‌های بدنی
تأثیر: تنظیم هیجانی، رشد حسی، آگاهی از بدن
مثال‌ها: بازی با شن، آب، لمس مواد مختلف، حرکت با چشم‌بند

۶. بازی رقابتی

ویژگی‌ها: دارای قانون، برنده و بازنده
تأثیر: پذیرش شکست، یادگیری نوبت، تلاش برای موفقیت
مثال‌ها: شطرنج، بازی‌های گروهی با امتیاز، مسابقه‌ی طناب‌کشی

جدول دسته‌بندی «انواع بازی از نظر رشد روانی و هیجانی»