در 21 اکتبر فهرست نامزدان جایزهی جایزه جهانی یادبود آسترید لیندگرن (آلما) 2023 اعلام شد و نام برنامهی «با من بخوان» نیز در میان 251 نامزد پیشنهادی از 64 کشور برای دریافت این جایزه قرار داشت. امسال هفتمین سال پپاپی است که نام «با من بخوان» در فهرست نامزدهای این جایزهی معتبر جهانی جای میگیرد. هیات داوران این جایزه که از کارشناسان برجستهی ادبیات کودکان سوئد هستند، برندهی جایزهی آسترید لیندگرن سال 2023 را در 7 مارس اعلام خواهند کرد.
«با من بخوان» از سوی دو مرجع بینالمللی برای دریافت این جایزه کاندید شده است. مایهی افتخار است که امسال نیز همانند سال گذشته «کاترین پترسون» نویسندهی نامدار ادبیات کودک که خود برندهی جایزهی آلما سال ۲۰۰۶، جایزهی هانس کریستین اندرسن ۱۹۹۸ و دیگر جایزههای معتبر در حوزهی ادبیات کودکان بوده است، برنامهی «با من بخوان» را سزاوار دریافت این جایزهی بزرگ، و شایستهی معرفی به هیات داوران آلما دانسته است. افزون بر کاترین پترسون، «دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان بلژیک شاخه فلاندرز» نیز برای چندمین سال پیاپی برنامهی «با من بخوان» را به عنوان نامزد دریافت این جایزه معرفی کرده است.
دوستداران و کارشناسان ادبیات کودکان با نام کاترین پترسون به خوبی آشنا هستند .از این نویسندهی محبوب کودکان و نوجوانان کتابهای زیادی در ایران ترجمه و منتشر شده است که از میان آنها میتوان به «همچون ستارگان»، «نان و گل سرخ»، «جیپ و داستان های زندگی او» و «پلی به سوی ترابیتیا» اشاره کرد. درونمایهی اغلب آثار پترسون موضوعهای اجتماعی و انسانی است. او از جمله نویسندگانی است که همواره توجه ویژهای به رنجهای کودکان محروم داشته و از پشتیبانان بزرگ برنامههای ترویج خواندن در میان کودکان و نوجوانان مناطق محروم جهان بوده است. او بارها به مناسبتهای گوناگون با ارسال پیامهایی دلگرمکننده پشتیبانی و باور عمیق خود به برنامهی «با من بخوان» را اعلام کرده است.
شاخهی ملی ایبی در فلاندرز بلژیک یکی از شاخههای دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) در سراسر جهان است. این شاخههای ملی در کشورهای گوناگون جهان، نهادهای ناسودبر و مستقلیاند که برای بهبود کیفیت کتابهای کودکان و گسترش فرهنگ کتابخوانی و کتابخانههای کودک فعالیت میکنند. شاخههای ملی ایبی از جمله نهادهایی هستند که میتوانند نامزدهای جایزهی آسترید لیندگرن را به هیات داوران این جایزه پیشنهاد بدهند.
«با من بخوان» برنامهای برای ترویج کتابخوانی برای همه کودکان بهویژه کودکان محروم و در بحران است که زیر نظر «موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان» اجرا میشود. این برنامه بر پایهی رساندن کتابهای مناسب و باکیفیت به دست همهی کودکان بنا شده است، بهویژه کودکانی که در وضعیت معمول زندگی به اینگونه از کتابها دسترسی ندارند. «با من بخوان» بر تقویت سواد پایه و سهیم شدن کتاب با کودکان و نوجوانان با روش بلندخوانی، گفتوگو و نمایش در پیوند با کتاب تمرکز دارد تا همزمان با ایجاد لذت و شوق خواندن تأثیرگذاری ژرفتری بر ذهن و جان کودکان بگذارد. این برنامه بر اساس این رویکرد، افزون بر گزینش آگاهانه کتابهای مناسب و باکیفیت و رساندن آن به دست کودکان، میکوشد با برگزاری کارگاههای گوناگون، مربیان و آموزگاران و کتابداران را در زمینهی بلندخوانی و فعالیتهای در پیوند با آن توانمند کند.
برنامهی «با من بخوان» که از سوی نیکوکاران پشتیبانی میشود از سال ۱۳۸۹ تا کنون در مراکزی در 28 استان ایران اجرا شده و بیش از ۳۰۰ هزار کودک و نوجوان را تحت پوشش خود قرار داده است. همچنین برنامهی «با من بخوان» تا کنون حدود ۱۰۰ کتابخانهی کودکمحور در سراسر ایران راهاندازی کرده است. این برنامه از سال 2017 به این سو هر سال در فهرست نامزدان جایزه یادبود آسترید لیندگرن (آلما) قرار گرفته است.
جایزهی یادبود آسترید لیندگرن که بزرگترین و گرانترین جایزهی نقدی ادبیات کودک و نوجوان و دومین جایزهی بزرگ ادبیات در جهان است، از سال 2002 از سوی دولت سوئد برای ترویج و گسترش حق همهی کودکان برای دسترسی به ادبیات غنی و داستانهای باکیفیت بنیان نهاده شد. این جایزهی جهانی هرساله به شخص یا سازمانی اهدا میشود که سهمی برجسته در خلق ادبیات کودکان و نوجوانان یا ترویج آن داشته باشد. جایزهی یادبود آسترید لیندگرن، جایزهای ادبی است که نه تنها به نویسندگان و تصویرگران داده میشود، بلکه قصهگویان، مروجان و نهادهای فعال در حوزهی ادبیات کودکان و ترویج کتابخوانی نیز میتوانند به آن دست یابند.
هر ساله از سراسر دنيا افراد یا سازمانهای منتخبی که دارای گستردهترين و بیشترین اطلاعات دربارهی نويسندگان، تصويرگران، قصهگويان و فعالان ادبيات کودک هستند، نامزدهاى خود را از سراسر دنیا به هیئتداوران جایزهی آلما معرفى کنند. در حال حاضر در ايران چهار نهاد «موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان»، «شوراى کتاب کودک»(به عنوان شاخهی ملی ایبی در ایران)، «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» و «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان» این امتیاز را دارند که نامزدهای خود را به لیندگرن معرفی کنند.
موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان امسال نیز همانند سالهای گذشته «هوشنگ مرادی کرمانی» نویسندهی محبوب چند نسل از کودکان ایران را نامزدی شایسته برای دریافت جایزه آسترید لیندگرن تشخیص داده و او را به هیات داوران این جایزه معرفی کرده است.
بیشتر بخوانید: