بچه‌ها تصاویر کلاژ زیبای اریک کارل[1] را خیلی دوست دارند. او بیش از شصت کتاب تألیف و تصویرگری کرده است. یکی از محبوب‌ترین آن‌ها «کرم ابریشم بسیار گرسنه» است که بچه‌های سرار دنیا از آن لذت می‌برند.
به دلیل علاقه زیادی که بچه‌ها به تصویرگری‌های کارل دارند تصمیم گرفتم درس‌ها و نکات آموزنده‌ای را برای دانش آموزان پایه اول، دوم و سوم تدوین کنم. تکنیک‌های فراوانی وجود دارد، اما من فقط به چند تا از پرکاربردترین و رایج‌ترین آن ها اشاره می‌کنم.
کاغذهای تزیینی
بچه‌ها با استفاده از ورق‌های نازک پاره شده و چسب چوب رقیق، یکی از تکنیک‌های ساخت کاغذهای تزیینی را یاد می‌گیرند. هر کدام از بچه‌ها فقط دو رنگ از ورق‌های نازک را انتخاب می‌کنند و آن‌ها را به تکه‌ها و اندازه‌های کوچکی می‌برند. من آن‌ها را به انتخاب دو رنگ محدود می‌کنم تا از رنگارنگ شدن بیش از حد کاغذها جلوگیری شود.
سپس آن‌ها تکه کاغذی به ابعاد 23 در 31 سانتی متر را با چسب چوب رقیق شده می‌پوشانند و کاغذهای نازک برش خورده را روی آن می‌چینند. آن‌ها هنگامی که یک ورق نازک رنگی را به صورت لایه لایه روی ورق نازک دیگری قرار می‌دهند، تغییر رنگ‌ها را مشاهده می‌کنند. و کار را با افزودن یک لایه چسب چوب تکمیل می‌کنند. پس از اتمام کار، دانش آموزان کاغذهای نازک بریده شده اضافی را وسط میز می‌گذارند.
برای تصویر دوم آن‌ها اجازه دارند به هر اندازه‌ای که می‌خواهند از کاغذهای نازک در رنگهای مختلف استفاده کنند. وقتی ساخت این کاغذهای تزیینی تمام شد، دانش آموزان آن‌ها را کنار می‌گذارند تا خشک شوند.
نقش و طرح‌هایی با پاستل
دانش آموزان استفاده از پاستل‌های گچی و کار با آن‌ها را برای خلق الگوها و طرح و نقش‌ها یاد می‌گیرند. در اینجا نیز از آن‌ها می‌خواهم تعداد رنگ‌هایی را که می‌خواهند استفاده کنند به دو یا سه رنگ محدود کنند. من به هر کدام از آن‌ها یک کاغذ می‌دهم و نشان می‌دهم که برای ایجاد یک رنگ جدید چگونه رنگ‌ها را با هم ترکیب کنند. ترکیب کردن رنگ‌ها همیشه برای آن‌ها هیجان انگیز است. در مرحله آخر، آن ها با استفاده از پاستل‌های روغنی رنگی، طرح دیگری را روی پس زمینه‌هایی که با پاستل گچی درست کردهاند ایجاد می‌کنند.
ایجاد بافت با مداد شمعی
در این تکنیک دانش آموزان بافت‌های مختلفی را زیر یک تکه کاغذ قرار می‌دهند و با استفاده از مداد شمعی و سایش محکم آن بر روی سطح کاغذ می‌توانند بافت های قابل مشاهده‌ای را ایجاد کنند. لایه نازکی از آبرنگ بر روی نقش ایجاد شده با مداد شمعی جلوه زیبایی به کاغذها می‌دهد. تکنیک‌های ساخت کاغذهای تزیینی زیاد است. شما می‌توانید سایر اثرات را با استفاده از اسفنج‌ها یا اشیاء متنوع دیگری برای نقاشی‌کردن پیدا کنید.
من معمولا اجازه می‌دهم دانش آموزان یکی دو هفته وقت صرف کنند و تکنیک‌های مختلف ایجاد بافت را امتحان کنند. شما می‌توانید ایستگاه‌های مختلفی را برای تولید کاغذهای تزیینی در اطراف اتاق برپا کنید و بچه‌ها را از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر ببرید تا آن‌ها در هر کدام از این ایستگاه‌ها کار کنند و چیزهای جدیدی امتحان کنند. پس از اتمام ساخت کاغذهای تزیینی، آن‌ها را برای قسمت بعدی درس در یک جعبه بزرگ قرار می‌دهم. همه کاغذهای تزیینی ساخته شده با کل کلاس به اشتراک گذاشته می‌شوند و دانش آموزان قادرند تا رنگ‌ها و بافت‌هایی را که دوست دارند، انتخاب کرده و در تصویر خود از آن‌ها استفاده کنند.
حیوان‌های عجیب
من کلاس‌های پایه اول را با خواندن کتابی از اریک کارل به نام آفتاب پرست عجیب شروع می کنم. این کتابی شگفت انگیز درباره آفتاب پرست کوچک سبزی است که از یک باغ وحش بازدید می‌کند. آفتاب پرست آرزو می‌کند مانند یک خرس قطبی بزرگ و سفید باشد، و آرزوی او به حقیقت می‌پیوندد. سپس او می‌خواهد مانند روباه باهوش باشد، مانند ماهی شنا کند و مانند یک لاک پشت در لاکش پنهان شود.
طولی نمی‌کشد که او شبیه چند حیوان مختلف شده و بسیار عجیب می‌شود. دانش آموزان حیوان های عجیب خود را از هر حیوانی که انتخاب کردهاند می‌سازند. به عنوان مثال، حیوان می‌تواند تنه یک فیل، گردنی مانند زرافه و بالهای شبیه ماهی داشته باشد. در مرحله بعد، تعداد انگشت شماری از کاغذهای تزیینی دستی را بر روی هر میز قرار می‌دهم و پیشنهاد می‌کنم که آن‌ها شکل قسمتی از بدن حیوان را در پشت کاغذ بکشند. ما در مورد چسب زدن به اطراف لبه بیرونی تکه کاغذی که می‌خواهند به پس زمینه بچسبانند صحبت می‌کنیم. کاغذی به ابعاد 31 در 46 سانتی متر به همه می‌دهم تا برای پس زمینه استفاده کنند. آن‌ها بقیه کلاس را صرف ساختن حیوان های عجیبشان می‌کنند.
خیال پردازی محیط زندگی
برای آخر کلاس، کلاژها را برمی‌گردانم و بحث می‌کنیم که حیوان‌های عجیبی که آن‌ها درست کردهاند ممکن است در کجا زندگی کنند. من می‌پرسم: آیا حیوان شما روی ماه زندگی می‌کند؟ در یک غار؟ یا شاید حتی زیر آب؟ دانش آموزان از مداد شمعی برای کشیدن پس زمینه استفاده می‌کنند تا نشان دهند حیوان‌های عجیبی که درست کردهاند در کجا زندگی می‌کنند. زمانی‌که همه دانش آموزان این کار را انجام دادند، می‌توانند چشم‌های مصنوعی عروسکی را بر روی حیوان‌های عجیبشان بچسبانند.
رنگهای گرم و سرد
من کلاس‌های دانش آموزان پایه دوم و سومم را با بحث در مورد رنگهای گرم و سرد شروع می‌کنم. ما در مورد رنگهای سرد اقیانوس و رنگهای گرم غروب خورشید صحبت می‌کنیم. دانش آموزان با استفاده از پاستل گچی پس زمینه ای از آب و آسمان بر روی یک تکه کاغذ به ابعاد 31 در 46 سانتی متر می سازند. آن‌ها از ورق‌های بسیار نازک برای ترکیب کردن رنگ‌ها استفاده می‌کنند. رنگ‌ها چشمگیر و جذاب هستند.
در مرحله بعد، درمورد آنچه آن‌ها در زیر آب و آسمان می‌بینند صحبت می‌کنیم مانند کلاس اول، من به آن ها نشان می‌دهم که چگونه کاغذها را برش و چسب بزنند آن ها بقیه کلاس را روی کلاژهایشان کار می‌کنند. این کلاژها در طی یک کلاس پنجاه دقیقه‌ای دیگر تکمیل می‌شوند. به انتهای کلاس که نزدیک می‌شویم من پاستل‌های روغنی را بین دانش آموزان توزیع می‌کنم تا آن ها بتوانند جزییات نهایی مثل جلبک‌ها، امواج و یا پرندگان را به تصویرهایشان اضافه کنند. نتایج پایانی کار خیره کننده و بی نظیر هستند. این درس‌ها بسیار نتیجه بخش و مفیدند. و به بچه‌ها این فرصت را می‌دهد که از تخیل خود استفاده کنند و همچنین مهارت‌های برش، چسباندن، ترکیب کردن رنگ‌ها و استفاده از بافت‌ها و الگوها را تمرین می‌کنند. دانش آموزان از اریک کارل الهام گرفتند و به کلاژهایشان بسیار افتخار می‌کنند.
Resource
Cooper-Solomon, Debra (1999). A Look at Eric Carle. School Arts, 98 (9), 18-19.
ادامه مطلب
[1] Eric Carle