سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ از سوی سازمان ملل متحد دهه ی "فرهنگ صلح و نفی خشونت علیه کودکان و زنان" نامیده شده است. از آغاز این دهه سازمان ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی فعالیت هایی را در این زمینه در دستور کار خود قرار داده اند.
صلح مقولهای خارج از زندگی نیست. هر چه با زندگی سر و کار دارد. با صلح هم سر و کار دارد به طوری که نبود صلح یعنی نبود زندگی و بودن صلح یعنی امکان وجود زندگی.
امروزه لزوم تلفیق کودکان استثنایی و عادی در کلاسهای درس بر همه آشکار است و به تصویب قانون رسیده است. اما این اتفاق اگر بدون زمینهٔ مناسب بیافتد، کلاسهای درس سنتی و معمول را با چالشهایی روبرو میکند.
آقای «ویلی وانکا» در داستان کتاب «چارلی و کارخانه شکلاتسازی»، شیرینیسازی مشهور و صاحب بزرگترین کارخانهی شکلاتسازی است که تصمیم دارد با قرار دادن پنج بلیط طلایی در شکلاتهایش، فقط و فقط به پنج بچه اجازه دهد از کارخانهی عجیب او دیدار کنند و آنقدر به آنها شکلات و آبنبات بدهد که تا پایان عمرشان تمام نشود.
این مطلب برای آموختن تفاوتها و احترام به انسانها، در خانه و مدرسه مناسب است. خواندن آن به آموزگاران و والدین پیشنهاد میشود.
استادیوم فوتبال آزادی می تواند۱۰۰هزار نفر را در خود جای دهد، آیا شما می توانید برادر خود را از میان اینهمه افراد تشخیص دهید؟ بدون تردید.
در این مقاله به برخی از ویژگیهایی که مونته سوری در کار با کودکان به آن اعتقاد داشت میپردازیم. قبل از همه بخشی از آخرین سخنرانی دکتر مونته سوری در هندوستان را با هم میخوانیم:
ادبیات
ادبیات به مثابه یکی از والاترین و در عین حال پردامنه ترین دانش های بشری، از اوانی که انسان ها پا به عرصه هستی گذاشته اند مورد توجه و تتبع آن ها بوده و توانسته است بار عظیم اندیشندگی را به دوش کشیده و وسیله ای برای ثبت و ضبط حالت ها و وضعیت های گوناگون آنها در روند حیات باشد.
تا حالا شده که در دل خاک باغی بزرگ یا در یک جنگل چیزی پیدا کنی؟ مثلا "یک سنگ خوشگل یا سنگواره یا حتی چیزی که انتظار نداری آن را آنجا ببینی مثل ظرفی شکستی که سالم مانده است؟ از پرورش و نگهداری از گل و گیاه چیزی میدانی؟
خود «گرگوری» هم دیگر خسته شده بود؛ مدرسه که واقعا مزخرف بود، نه چیز بدردبخوری به آدم یاد میدهند و نه استعدادهای آدم را درک میکنند. از آن طرف، در خانه هم هر روز و هر روز دعوای پدر و مادرش را بخاطر نمرههای درسی افتضاحش میدید. بعد از اتفاقی هم که برای بهترین دوستش، پدربزرگ، رخ داد گرگوری دیگر کاملا ناامید شده بود. اما مدرسه جدیدش باب میلش بود و پدربزرگ هم ...
این کتاب در برگیرنده ی پیشگفتاری باعنوان "اشارتی و بشارتی" و دو بخش است. پیشگفتار با جمله ای از سقراط آغاز می شود: "جامعه وقتی فرزانگی و سعادت می یابد که خواندن کار روزانه اش باشد." سپس، ویراستار و نویسنده ی پیشگفتار به تفصیل به ضرورت کتاب و کتابخوانی از دوران کودکی و اهمیت سواد در پیشرفت جامعه می پردازد و به بازدارنده های تاثیر گذار در گرایش کودکان و نوجوانان به مطالعه در جامعه ی ایران که به نظر او تاریخی، فرهنگی و سیاسی- ساختاری اند، اشاره می کند. آن گاه مفهوم کودکی و چگونگی شکل گیری ادبیات کودکان را توضیح می دهد.
الیزابت آلن یک دختر لوس و ننر است. رفتار بد و غیر قابل تحملش پرستارش را فراری می دهد. در نتیجه پدر و مادر او را به مدرسه شبانه روزی می فرستند. الیزابت تصمیم می گیرد با بدرفتاری، سرپرستان مدرسه وادار کند که او را به خانه بازگردانند. اما در میانه ی ترم اول او می فهمد که چقدر تنها است و این آغاز تحول اوست.
"شیطون ترین دختر مدرسه" نام نخستین کتاب از مجموعه ی شیطون ترین دختر است که انید بلایتون از نویسندگان موفق قرن بیستم در دهه ی ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ نوشته است. بلایتون نزدیک به ۷۵۰ داستان برای کودکان نوشته است. داستان های او برای علاقه مند کردن کودکان به کتابخوانی بسیار مناسب است.
پسرک شلاقخور. نویسنده: سید فلیش من. تصویرگر: پیتر سیز. مترجمان: نسرین وکیلی و پارسا مهین پور. تهران: چشمه، ۱۳۷۷، ۳۵۰۰ ریال، بالای هشت سال.
این سوال که آیا مشاهده ی خشونت در رسانهها سبب افزایش پرخاشگری و خشونت در کودکان می شود، پرسشی قدیمی و جنجالبرانگیز در پژوهش درباره ی تاثیرات رسانههاست.
"شما که غریبه نیستید" عنوان زندگینامه ی هوشنگ مرادی کرمانی، از نویسندگان بزرگ ادبیات کودکان ایران است که به صورت خاطره نویسی توسط خود ایشان نوشته شده است.
بیشتر رویدادهایی که در زندگی روای پیش می آید سخت و تأثیر گذار است و سخت تر از آن ها ضربه های عاطفی است که به او وارد می شود. اما راوی در آن فضایی که فقر مادی و فقر فرهنگی به هم آمیخته است به روش های گوناگون سهم خودش را از زندگی می گیرد و ...
کتاب مربوط به این کتاب گویا از سوی انتشارات معین در سال ۱۳۸۴ در ۳۱۹ صفحه به چاپ رسیده است. برای تهیه این کتاب گویا به کتابخانه حسینه ی ارشاد بخش نابینایان مراجعه کنید.
آرمان پیرمردی فقیر و ولگرد و بیخانمان است که زیر یکی از پلهای پاریس زندگی می کند و تمام دارایی او در یک گاری خلاصه میشود که با خود به اینجا و آنجا میکشاند و هرچه گیرش میآید درونش میریزد. آرمان دوستانی دارد که پبشنهاد کار به او دادهاند ولی ...
۳۰۰ سال پیش از تولد مسیح، ارسطو نوجوانان را این گونه توصیف می کند: "پرشور و آتشی مزاجند و آماده اند که خود را به دست غرایز بسپارند". استانلی هال پدر مطالعه ی علمی درباره ی نوجوانی، آن را دوران "طوفان و تنش" شدید و نیز دوران توانایی فوق العاده ی جسمانی، عقلی و عاطفی می داند. فیلسوفی نیز می گوید نوجوانی با زیست شناسی آغاز می شود و با فرهنگ پایان می یابد.
ارسطو نوجوانان را این گونه توصیف می کند: "پرشور و آتشی مزاجند و آماده اند که خود را به دست غرایز بسپارند". استانلی هال پدر مطالعه ی علمی درباره ی نوجوانی، آن را دوران "طوفان و تنش" شدید و نیز دوران توانایی فوق العاده ی جسمانی، عقلی و عاطفی می داند. فیلسوفی نیز می گوید دوره ی نوجوانی با زیست شناسی آغاز می شود و با فرهنگ پایان می یابد.
بزرگ سالی که برای کودکان کتاب میخواند، موقعیت و مسؤلیتی را برای سهیم شدن در یک تجربهی عالی با کودکان میپذیرد.
نشانههای رایج افسردگی نوجوانان
تغییر در عادتهای غذایی و برنامهی خواب (خوردن و خوابیدن بسیار زیاد یا بسیار کم)
تغییرات قابل توجه در وزن (افزایش یا کاهش)
بیعلاقگی نوجوان به حضور در مدرسه یا کاهش کارایی در مدرسه
گوشهگیری، کنارهگیری از دوستان یا اعضای خانواده
بروز عصبانیت / طغیان ناگهانی
بیقراری یا اضطراب عمومی
واکنش تند دربرابر انتقاد، حتی انتقاد سازنده
خود پسندی یا خطاکاری
مشکلات غیرمعمول با مراجع قدرت
مطالب این کتاب براساس توانایی های کودکان در دوره ی پیش دبستانی و دانش آموزان اول تا پنجم دبستان تنظیم و ارائه شده است. یکی از کتاب های بسیار ارزنده ای است که در زمینه ی موضوع آن تئوری و عمل به طرز بسیار زیبایی تلفیق شده و کتاب را قابل استفاده برای همه پدران و مادران و مربیان در هر سطح تحصیلات نموده است.