خواندن با کودکان خیابان
کودکان خیابان کودکانی‌اند که زمان زیادی را در فضای عمومی می‌گذرانند؛ برخی شب‌ها به خانه بازمی‌گردند، برخی بی‌خانمان‌اند. عوامل مختلفی مانند فقر، خشونت خانگی، اعتیاد والدین یا فرار از خانه باعث می‌شود این کودکان پیوند پایداری با خانواده نداشته باشند. آن‌ها اغلب با بی‌اعتمادی، سوءاستفاده، ناامنی و طرد اجتماعی مواجه‌اند.
در کار با این کودکان، کتاب و خواندن ابتدا باید نقش رابط انسانی و منبع امن عاطفی را ایفا کند. تجربه‌ی کتابخوانی در فضای گرم و بدون قضاوت، و استفاده از داستان‌هایی با محور دوستی، انتخاب و رهایی، نقطه‌ی آغاز تعامل فرهنگی معنادار خواهد بود.
مقدمه: صدایی که پناه می‌سازد
برای کودکی که در خیابان کار می‌کند، در مرکز نگهداری زندگی می‌کند یا میان زباله‌ها به دنبال روزی است، جهان مکانی ناامن، غیرقابل پیش‌بینی و مملو از فشارهای روانی است. این کودکان که از ابتدایی‌ترین حمایت‌های اجتماعی و عاطفی محروم‌اند، بیش از هر چیز به «امنیت» و «حس تعلق» نیاز دارند. در چنین شرایطی، فعالیتی ساده اما انسانی چون بلندخوانی می‌تواند به یک کنش مراقبتی و روان‌اجتماعی قدرتمند تبدیل شود.
شنبه, ۱۲ مهر
مقدمه: اهمیت اخلاق در مواجهه با آسیب‌پذیری
ترویج کتابخوانی برای کودکان محروم از حمایت اجتماعی — اعم از کودکان کار، خیابان، ساکن مراکز نگهداری و زباله‌گرد — تنها یک فعالیت فرهنگی نیست، بلکه یک مسئولیت اخلاقی است. این کودکان به دلایل مختلف در موقعیت‌های آسیب‌پذیر قرار دارند و هرگونه مداخله، از جمله مداخله فرهنگی، باید با حساسیت و آگاهی بالا انجام شود. اخلاق حرفه‌ای در این زمینه تضمین می‌کند که فعالیت‌ها نه‌تنها مفید باشند، بلکه به کرامت، امنیت روانی، و هویت کودک احترام بگذارند.
سه شنبه, ۸ مهر
مقدمه: مواجهه با یک واقعیت دردناک
کودکان محروم از حمایت اجتماعی - از کودکان کار و خیابان گرفته تا کودکان در مراکز نگهداری و زباله‌گردها - اغلب با «غیبت والدین» به اشکال مختلف مواجه‌اند: غیبت فیزیکی، عاطفی یا کارکردی. در چنین شرایطی، ادبیات کودک می‌تواند فراتر از سرگرمی، کارکردی روان‌اجتماعی داشته باشد. این مقاله بررسی می‌کند که چگونه داستان‌ها می‌توانند با ایجاد «فضای امن روانی»، عملکردهای اساسی والدین را برای این کودکان شبیه‌سازی کنند.
دوشنبه, ۷ مهر
مقدمه: پنجره‌ای به دنیای دیگر
ادبیات کودک تنها برای سرگرمی یا آموزش رسمی طراحی نشده است؛ بلکه می‌تواند نقش روانی، اجتماعی و فرهنگی مهمی در زندگی کودک ایفا کند. برای کودکانی که در محیطی امن و پرحمایت بزرگ می‌شوند، مفاهیمی چون فقر، تنهایی یا کار کودک ممکن است انتزاعی و دور از ذهن باشد. در مقابل، کودکانی که خود با این چالش‌ها دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، از طریق داستان‌ها می‌توانند تجربه خود را بازشناسی و تأیید کنند. اینجاست که مفهوم ادبیات همدلانه اهمیت می‌یابد.
یکشنبه, ۶ مهر
1. معرفی گروه هدف
تعریف دقیق گروه: کودکانی که بخش عمده‌ای از زمان خود را در خیابان می‌گذرانند؛ برخی شب‌ها نیز در خیابان می‌خوابند. ممکن است خانواده داشته باشند یا نداشته باشند، اما زندگی آن‌ها به‌نوعی با خیابان گره خورده است.
موقعیت‌های رایج: معابر شهری، چهارراه‌ها، پارک‌ها، مکان‌های عمومی، اطراف پایانه‌ها یا خانه‌های کودک.
چالش‌های اصلی: ناامنی، تجربه مکرر خشونت، بی‌اعتمادی، فقر تغذیه‌ای و عاطفی، گسست ارتباطی با بزرگسالان.
دوشنبه, ۱۷ شهریور