سالهای طولانی این طور گمان می رفت که نوجوانانی که ساعت های زیادی را در اینترنت میگذرانند، تنها میشوند و وقتشان را به هدر میدهند. به این ترتیب وقتی را که میتوانستند صرف روابط شخصی و یا آموختن بکنند بیهوده در پای رایانه و اینترنت سپری می کنند. اما در سالهای اخیر پژوهشگران به نتیجه های دیگری رسیدهاند و به اثرات مثبت اینترنت پی برده اند.
به گزارش همشهری به نقل از رادیو دولتی آلمان، پاتی فالکنبورگ و یوخن پتر از دانشگاه آمستردام در کاری تحقیقی به این تغییر دید در ۱۵ سال گذشته پرداختهاند. نشریه آلمانی زبان "روانشناسی امروز" خلاصه نتایج پژوهش آنان را منتشر کرده است.
پژوهش هایی که در دهه ۹۰ انجام گرفته بود، نشان میداد که استفاده زیاد از اینترنت تاثیرات منفی بر روابط اجتماعی نوجوانان دارد. ولی پژوهشگران در بررسی های جدیدتر به این نتیجه رسیدهاند که اینترنت روابط اجتماعی نوجوانان را بهبود میبخشد و به همین دلیل باعث احساس رضایت بیشتر در آنان میشود.
اینترنت، ابزار تحکیم دوستیها ؟
اما چگونه میتوان این تناقض را که در تحقیقات دهه نود و تحقیقات جدیدتر وجود دارد، توضیح داد؟ فالکنبورگ و پتر میگویند که دنیای سایبری امروز با شرایط موجود در دهه ۹۰ قابل مقایسه نیست. کسانی که قبلا به اینترنت دسترسی داشتند، در اقلیت بودند. نوجوانانی که از اینترنت استفاده میکردند، گروه کوچکی در جامعه بودند و از طریق اینترنت بیشتر با غریبهها ارتباط داشتند. در صورتی که امروز اکثر مردم به اینترنت دسترسی دارند و اکثر نوجوانان از مسنجر و شبکههای اجتماعی چون فیسبوک، تویتر و مایاسپیس استفاده میکنند. این باعث شده که بر خلاف گذشته، نوجوانان از طریق این خدمات اینترنتی بیشتر با دوستان خود ارتباط داشته باشند تا با غریبهها.
از آنجا که نوجوانان و به ویژه پسران، برایشان راحت تر است که در اینترنت از آرزوها، احساسات و مسائلشان حرف بزنند، اینترنت به آنان کمک میکند تا دوستیهایشان را عمیقتر کنند.
امکانات گسترده اینترنت برای یادگیری
بنیاد آمریکایی مک آرتور نیز در پژوهش گستردهای به نتایج مشابهی رسیده است. در این تحقیق به مدت ۳ سال، ۲۸ پژوهش گر فعالیتهای اینترنتی ۸۰۰ نوجوان را زیر نظر داشتند.
پژوهشگران بنیاد مک آرتور در این بررسی، که یکی از گستردهترین پژوهش هایی است که تاکنون در آمریکا انجام گرفته، به این نتیجه رسیدهاند که نوجوانان در اینترنت تواناییهای مهمی را در زمینههای اجتماعی، تکنیکی و فکری به دست می آورند.
بیشتر نوجوانان علاقه زیادی به یادگیری از همسن و سالانشان از طریق اینترنت دارند. جستجوی مستقل اطلاعات در اینترنت، تفاوتهای بنیادی با یادگیری در مدارس دارد. برخی نوجوانان از طریق اینترنت اطلاعاتی عمیق در موضوعات مختلف به دست میآورند: برخی به طور خودآموز زبانهای خارجی یاد میگیرند، برخی میآموزند چگونه دست به قلم ببرند و برخی دیگر به دنبال کسب اطلاعات در زمینه ستارهشناسی هستند.
تاثیرات منفی اینترنت
اما پژوهشگران بر تاثیرات منفی اینترنت نیز تاکید دارند. فالکنبورگ و پتر به پدیدههایی چون فحاشی و ترور روانی در اینترنت اشاره میکنند.
در پژوهش بنیاد مک آرتور به مشکلاتی اشاره شده که در رابطه با هویت اینترنتی افراد وجود دارد و همچنین بر این نکته انگشت گذاشته شده است که همه نوجوانان از امکانات اطلاعاتی و آموزشی اینترنت درست استفاده نمیکنند.