نگاهی به دستاوردهای تصویب پیمان نامه حقوق کودک در روز جهانی صلح!
۲۱ سپتامبر برابر با ۳۰ شهریور روز جهانی صلح است. موضوع امسال روز جهانی صلح "حق مردم برای بهره‌مندی از صلح" است. اما صلح چیست؟
صلح معنای بسیار گسترده ای دارد. صلح تنها به معنای نبود جنگ نیست. صلح به معنای برخورداری از آرامش و امنیت است، به معنای برخورداری از زندگی ای است در شان انسان.
هنگامی که در سال ۱۹۸۹ پیمان نامه حقوق کودک تصویب شد گامی بلند به سوی صلح برداشته شد: کودکی که صلح را تجربه کند در بزرگسالی پاسدار صلح خواهد بود.
امسال ۲۵ سال از تصویب پیمان نامه حقوق کودک می گذرد. در روز جهانی صلح به دستاوردهای تصویب آن در این ۲۵ سال نگاهی می اندازیم.
پیمان نامه حقوق کودک نحوه نگریستن به کودکان و رفتار با آن ها را دگرگون کرده است. با به تصویب رسیدن این پیمان نامه در ۲۵ سال پیش نگرش به کودکان تغییر کرده است و کودکان از ابژه های منفعلی که نیازمند به مراقبت و دلسوزی دارند به انسان هایی با حقوقی مشخص تبدیل شده اند.
دلایل بسیاری برای گرامیداشت ۲۵ سال تصویب پیمان نامه حقوق کودک وجود دارد: از کاهش مرگ ومیر نوزادان تا افزایش شمار کودکانی که می توانند به مدرسه بروند. پذیرش بی سابقه پیمان نامه به روشنی نشانی است از تعهد جهانی برای احقاق حقوق کودکان.
اما باید از این نقطه عطف تاریخی استفاده و یادآوری کرد که کارهای بسیاری مانده است که باید انجام شود. هنوز کودکان بسیاری هستند که از حقوق شان محرومند. کودکان بسیاری هستند که حتی وضعیت شان از پیش هم بدتر شده است. چالش های گذشته با مشکلات جدید در هم آمیخته اند و بسیاری از کودکان از حقوق شان و مزایای توسعه محروم مانده اند. برای حل این مشکل و احقاق حقوق این کودکان ما به اندیشه ها و فعالیت های نو نیاز داریم.
با آگاهی از این موضوع یونیسف سال ۲۰۱۴ را سال نوآوری برای برابری اعلام کرد تا توجه جهانیان را بر آن و توسعه راه حل های نوآورانه برای زندگی بهتر برای کودکان معطوف کند. یونیسف امسال مجموعه ای از گردهمایی ها با عنوان "گفت وگوی فعالانه" را برگزار کرده است تا فعالان حقوق کودک از سراسر بیاندیشند که چگونه می توان حقوق کودکان آسیب پذیرتر و به حاشیه رانده شده را به دست آورد.
ما به ایده ها و رویکردهای نو نیاز داریم زیرا به نظر می رسد که فعالیت های متداول چندان هم کارساز نبوده است. ما به راهکارهایی نیاز داریم که سبب شود پیمان نامه حقوق کودکان به راهنمای هر انسانی تبدیل شود.
دستاوردهای ۲۵ ساله ی پیمان نامه حقوق کودک
بهداشت
هر کودکی حق دارد از زندگی ای با استاندارد مناسب برخوردار باشد
هنوز بخش بزرگی از مردم به سرویس های بهداشتی مناسب دسترسی ندارند و روند بسیار کندی دارد – از ۲۴ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۱۴ درصد در سال ۲۰۱۲.
واکسیناسیون
هر کودکی حق دارد از سلامتی و خدمات بهداشتی بهره مند شود
از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ مرگ و میر کودکان در اثر سرخجه به پایین ترین میزان خود در تاریخ رسید. تخمین زده می شود که در این مدت از مرگ ۱۳/۸ میلیون کودک پیشگیری شده است. به همین ترتیب، مرگ و میر مادران و نوزادان آن ها در اثر کزاز به طور قابل توجهی، از ۲۰۰هزار نفر در سال ۲۰۰۰، به ۵۹ هزار نفر در سال ۲۰۱۰ کاهش یافته است. این دستاوردها به سبب ایمن سازی و بهبود شیوه های زایمان به دست آمده است.
آب آشامیدنی
هر کودکی حق دارد که از زندگی با استاندارد مناسب برخوردار باشد
در سال ۲۰۱۲ هشتاد و نه درصد از مردم دنیا از منابع آب سالم بهره مند شدند یعنی بیش از ۲/۳ بیلیون نفر بیش از سال ۱۹۹۰.
مهاجرت
همه ی کودکان حق دارند که از هنگام تولد نام و تابعیت ملیت و همچنین خانواده ای داشته باشند که از آن ها مراقبت می کنند
۳۵ میلیون از مهاجران بین المللی، کودکان زیر ۲۰ سال هستند. مهاجرت می تواند پرخطر باشد. آگاهی درباره نیاز به دفاع از حقوق کودکان مهاجر در حال افزایش است تا از بهره کشی یا نادیده گرفته شدن شان جلوگیری شود.
مدرسه در یک جعبه
همه ی کودکان حق دارند درس بخوانند
از نیمه دهه ی ۱۹۹۰ یونیسف جعبه ای را طراحی کرده است که به کمک آن می توان آموزش کودکان در بحران را فورا از سر گرفت. در این جعبه تجهیزات آموزشی مورد نیاز برای بیش از۴۰ کودک به همراه ابزار مورد نیاز آموزگار فرستاده می شود و جعبه نیز به تخته تبدیل می شود.
مشارکت
کودکان باید در تصمیم گیری در مورد مسائلی که به آن ها مربوط است مشارکت داشته باشند
کودکان و نوجوانان به طور فزاینده ای در مسائل مربوط به شهر، جوامع و کشورشان با کمک فن آوری هایی مانند موبایل و رسانه های گروهی مشارکت می کنند. آن ها همچنین به شکل فعالانه در فعالیت هایی که بر روی آن ها تاثیر می گذارد - از پروژه های محلی مانند آموزش همسالان و شهرهای دوستدار کودک تا کنگره های بین المللی کودکان، پارلمان ها، جلسه ویژه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و گفتگو با رهبران جهان در اجلاس G8 - نقش دارند.
کمبود وزن
همه کودکان حق زندگی دارند. دولت ها باید اطمینان حاصل کنند که همه کودکان از زندگی و رشد سالمی برخوردارند
درصد کودکانی که دچار کمبود وزن هستند از ۲۵ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۱۶ در صد در سال ۲۰۱۲ کاهش یافته است – کاهشی برابر با ۳۷ درصد.
فقر
هر کودکی حق دارد از زندگی ای با استاندارد مناسب برخوردار باشد
شمار مردمی که با روزی کمتر از ۱/۲۵ دلار زندگی می کنند از ۴۷ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۰ رسید. فقر شرایطی به وجود می آورد که به رشد کودکان آسیب می رساند.
ختنه دختران
کشورهای عضو موظف هستند برای برانداختن سنت هایی که سلامت کودکان را به مخاطره می اندازند اقدام کنند
امروز جنبشی جهانی برای مقابله با ختنه زنان به راه افتاده است.۱۰ هزار اجتماع و ۸ میلیون نفر از ۱۵ کشور تعهد کرده اند که از ختنه دختران در کشورشان جلوگیری کنند.
ابتلا به ویروس HIV از طریق مادر
هر کودکی حق دارد از سلامتی و خدمات بهداشتی بهره مند شود
با کمک برنامه پیشگیری انتقال ویروس HIV از مادر به کودک، بیماری کودکان صفر تا ۱۴ سال از سال ۲۰۰۱ به کمتر از نیم کاهش یافته است
تنبیه بدنی در مدرسه ها
هر کودکی حق دارد که با او عادلانه رفتار شود و مورد شکنجه یا هر رفتار یا تنبیه ظالمانه غیر انسانی یا تحقیرآمیز قرار نگیرد
از سال ۲۰۱۲ تنبیه بدنی در مدرسه ها در ۱۱۷ کشور دنیا غیرقانونی اعلام شده است.
مرگ مادر
همه کودکان حق زندگی دارند. دولت ها باید اطمینان حاصل کنند که همه کودکان از زندگی و رشد سالمی برخوردارند
در سال ۲۰۱۳، میزان مرگ و میر نوزادان ۲۸۹ هزار تخمین زده شده است که کاهش ۴۵ درصدی را از سال ۱۹۹۰ نشان می دهد. عوارض دوران بارداری و زایمان، سبب مرگ دختران نوجوان است. از سوی دیگر احتمال مرگ نوزادانی که مادرشان را در ۶ هفته اول عمرشان از دست می دهند در ۲ سال نخست زندگیشان بالاتر از نوزادان دیگر است.
آموزش دوران اولیه کودکی
هر کودکی حق دارد از آموزش برخوردار باشد.
آموزش چیزی بیش از یک حق اساسی است. آموزش راه را برای موفقیت آینده هموار می کند. هم اکنون بیشتر کودکان از آموزش دوران کودکی برخوردارند که برای رشد ذهنی بسیار ضروری است. بهره مندی از آموزش دوران کودکی از ۳۳ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۵۰ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است.
بازی و ورزش
استراحت، فراغت و بازی حق کودکان است، ورزش و بازی و شرکت در فعالیت های تفریحی مناسب با سن شان و همچنین آزادانه شرکت کردن در زندگی فرهنگی و فعالیت هنری از حقوق آن هاست.
بازی و ورزش یک فعالیت تجملاتی برای گروهی خاص نیست بلکه حق هر کودکی است. بازی به کودکان درس های مهمی می دهد و به آن ها مهارت هایی را می آموزد که برای زندگی صلح آمیز با هم به آن ها نیاز دارند. سازمان ها در سراسر دنیا به ارزش ورزش و بازی در زندگی کودکان پی برده اند.
کودک کار
هر کودکی باید از انجام کارهای خطرناک و آسیب رسان و بهره کشی اقتصادی در امان باشد.
از نیمه دهه ی ۱۹۹۰ جنبش پرشتابی برای مبارزه با کار کودکان پدید آمد. بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ شمار کودکان کار به یک سوم کاهش پیدا کرده است که پیشرفت قابل توجهی نیست.
ایمن سازی
هر کودکی حق دارد از سلامتی و خدمات بهداشتی بهره مند شود
جهان در ریشه کن کردن فلج اطفال موفقیت بزرگی به دست آمده است. این بیماری از ۳۵۰۰۰۰ نفر در سال ۱۹۸۸ به ۴۱۷ نفر در سال ۲۰۱۳ رسیده است؛ چیزی بیش از ۹۹ درصد کاهش.
ثبت تولد
هر کودکی از بدو تولد باید نام و ملیت مشخص شود و خانواده ای داشته باشد که از او مراقبت می کنند.
از سال ۱۹۹۰ آگاهی عمومی درباره ی اهمیت ثبت تولد و داشتن نام برای به دست آوردن حقوق هر کودکی افزایش یافته است. بین سال های ۲۰۰۰ تا۲۰۱۰ ثبت تولد کودکان از ۵۸ در صد به ۶۵ در صد افزایش یافته است. در ۲۰ سال گذشته شمار کشورهایی با داده های پژوهشی مربوط به خانوار افزایش چشمگیری داشته است.
بقای کودکان
همه کودکان حق زندگی دارند. دولت ها باید اطمینان حاصل کنند که همه کودکان از زندگی و رشد سالمی برخوردارند
از سال ۱۹۹۰ تعداد کودکان زیر ۵ سالی که هر سال می میرند ۵۰ در صد کاهش یافته است و از ۱۲/۶ میلیون در سال ۱۹۹۰ به ۶/۶ میلیون نفر در ۲۰۱۲ رسید. تقریبا ۴۴ در صد از این مرگ ها در ۲۸ روز نخست زندگی رخ می دهد.
اگر چه مرگ ومیر کودکان از ۳۳ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد در سال ۱۹۹۰ به ۲۱ در ۱۰۰۰ در سال ۲۰۱۲ رسیده است اما هنوز ۲/۹ میلیون نوزاد در سال ۲۰۱۲ از بین رفتند.
