به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل کانون، "میهمان های ناخوانده" با تصویرگری جودی فرمانفرماییان از جمله اولین کتاب های تولید کانون است که در سال ١٣۴۵ منتشر شد و تاکنون شمارگان آن از مرز ٣٧٧ هزار نسخه گذشته است که باید افزود این کتاب از نخستین کتاب های انتشارات کانون نیست، بلکه نخستین کتابی است که انتشارات کانون پرورش فکری آن را منتشر کرده است.
داستان به دست آوردن حق انتشار این کتاب نیز بسیار خواندنی و شنیدنی است. این نکته هم یکی از رازهای ناگشوده تاریخ ادبیات کودکان ایران بود که به کمک منوچهر انور، چهره فرهنگی دهه های١٣۴٠ و ١٣۵٠ و خود خانم فریده فرجام گشوده شد. در یک روایت که پای آن به دانشنامه ایرانیکا نیز کشیده شد، جریانی پیوسته می کوشید که نخستین کتاب منتشره از سوی کانون را پری دریایی نوشته و تصویرگری فرح پهلوی عنوان کند. این کار که برپایه نگرش نیروی حاکم شکل گرفته، تحریف تاریخ بود.
دوستانی که در کانون پرورش فکری کودکان کار می کنند و همه آن ها که به ادبیات کودکان ایران و تحول آن علاقه مند هستند، می توانند جلد هشتم تاریخ ادبیات کودکان ایران در بخش نهادها و تاریخ شکل گیری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در بخش ناشران همین حوزه را بخوانند تا بدانند در دوره ای که کانون شکل گرفت و به پیش رفت چه انسان های فرهیخته و توانایی برای رشد آن کوشیدند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سال آینده ۵٠ ساله خواهد شد. در اینکه چه کارنامه ای از این نهاد پیش و پس از انقلاب برجای مانده است، سخن بسیار است و در جای خود گفته شده است و بخشی نیز شاید از سوی دیگران گفته شود، اما باید گفت متاسفانه تیراژ ٣٧٧هزار نسخه برای یکی از زیباترین افسانه های بازنویسی شده ایرانی می شود یعنی سالی دوروبر ٧۵٠٠ تیراژ برای ۴٨ سال. این نکته ای نیست که کانون به آن بنازد. به گونه ای دیگر نیز می شود به این آمار نگاه کرد. در این دوره ۵٠ ساله پنج نسل از کودکان از بدو تولد تا ١٠ساله آمده و بزرگ شده اند. مخاطبان این کتاب در میان این گروه سنی بوده اند. یعنی در هر نسل چیزی دوروبر ٧۵٠٠٠ نسخه از این کتاب منتشر شده است. اگر روزی کانون صدساله شود که امیدواریم چنین شود، آنگاه باید چه گفت؟
این پدیده یعنی دسترس ناپذیربودن کتاب برای گروه سنی کودک و نوجوان بیش از همه متوجه آموزش وپرورش است. آموزش و پرورشی که دژ آن را با ساروج ضدکتاب ساخته اند. درک از نقش ادبیات کودکان در این نهاد بسیار پایین است. معماران کانون روزی که شالوده های آن را ریختند، برای پرورش خلاقیت کودک ایرانی این کار را کردند، بنابراین سازمانی جدای از آموزش و پرورش شکل گرفت. اما اکنون همین نهاد، متولی اصلی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شده است. کارآمدی یا ناکارآمدی کانون در این نقطه از زمان، نیاز به گفت وگوی گسترده تر دارد، اگر فرصتی گذاشته شود.
