جادوگر شگفت انگیز شهر از یا جادوگر شهر زمرد، نام یک رمان کودک آمریکایی نوشتهی ال. فرانک باوم (L. Frank Baum) و به تصویگری ویلیام والاس دنسلو (W. W. Denslow) است. شرکت جورج م. هیل رمان جادوگر شگفت انگیز شهر اوز را در ۱۷ می ۱۹۰۰ میلادی منتشر کرد. این رمان از آن زمان تا کنون اغلب با عنوان جادوگر شهر از چندین بار تجدید چاپ شده است.
جادو گر شهر از با داستان جالب و به یادماندنی و شخصیتهای جذابش توانست به سرعت به یک کلاسیک آمریکایی تبدیل شود. با وجود گذشت صد سال از انتشار این کتاب هنوز کودکان در سراسر دنیا شیفتهی شنیدن داستانهای دنیای شگفت انگیز شهر اوز هستند.
لیمان فرانک باوم در خانوادهای ثروتمند در نیویورک زاده و بزرگ شد. اما خود در چند پیشهای که انتخاب کرد ناموفق و حتا ورشکست شد و عاقبت پا به دنیای تئاتر گذاشت و توانست پیشرفت کند. سرانجام پس از آنکه مدتی نیز خبرنگاری را امتحان کرد. نخستین کتاب خود را با نام داستانهای مامانغاز به نثر منتشر کرد که باعث شناساندن او به دنیای ادبیات شد.
تصویرگیریهای ویلیام والاس دنسلو برای کتاب جادوگر شهر از
وی بالاخره در دههی ۱۸۹۰، با همکاری تصویرگری به نام دنسلو، جادوگر شگفتانگیز شهر از را منتشر کرد که نام این دو را بر سر زبانها انداخت و پس از آن داستانهای دیگری در سرزمین از نوشت که همگی موفقیتآمیز بودند؛ در این میان، باوم کماکان شیفتگی خود را به تئاتر حفظ کرده بود و پی در پی در این زمینه سرمایهگذاری میکرد که باعث شد شکست بخورد و زندگیاش تحت فشار قرار بگیرد. اما سرانجام با فروختن حقالتألیف خود از آثار از به زندگی خود سر و سامانی داد. باوم، سال ۱۹۱۹ در سن ۶۲ سالگی درگذشت.
خلاصهی داستان جادوگر شهر از
دوروتی دخترک کوچکی است که همراه سگش توتو در کشتزاری در کانزاس زندگی میکند. روزی بر اثر گردبادی که رخ میدهد دوروتی و توتو به سرزمین از منتقل میشوند. در از همه چیز زیبا و عجیب است، با این حال دوروتی میخواهد هر جور شده به خانهاش برگردد. او تصمیم میگیرد تا از جادوگر شهر از برای بازگشت به خانه کمک بگیرد. او سر راهش به مترسکی که مغز ندارد، آدم آهنیای که قلب ندارد و شیر بزدلی که شجاعتش را از دست دادهاست بر میخورد. آنها همه امیدوارند که جادوگر شهر از کمکشان کند اما ….
این کتاب در ایران نیز برای کودکان ترجمه و چاپ شدهاست.
فیلم سینمایی جادوگر شهر از
فیلم جادوگر شهر از یکی از ماندگارترین موزیکالهای تاریخ سینما، محصول سال ۱۹۳۹ میلادی است. انجمن فیلم آمریکا در سال ۲۰۰۸ این فیلم را به عنوان برترین فیلم فانتزی در تاریخ فیلمسازی آمریکا برگزید. در فیلم جادوگر شهر از که کارگردانی آن را ویکتور فلمینگ بر عهده داشت و توسط شرکت مترو گلدوین مه یر تولید شد، «جودی گارلند» در نقش دوروتی در به یاد ماندنی ترین نقش خود ظاهر شد. این فیلم که پرهزینهترین فیلم شرکت مترو تا آن زمان بود با وجود شکست در اکران اولیه، در اکرانهای بعدی با موفقیت روبرو شد.
گرچه این فیلم در دوازدهمین مراسم جایزه اسکار نامزد دریافت شش جایزه اسکار، ازجمله اسکار بهترین فیلم شد، ولی درنهایت توانست دو جایزه کسب کند: اسکار بهترین موسیقی فیلم برای هربرت استاتهارت و اسکار بهترین ترانه بخاطر ترانه «بر فراز رنگین کمان» که توسط جودی گارلند خوانده شد. در آن سال جایزه اسکار بهترین فیلم به «بر باد رفته» که آن نیز ساخته ویکتور فلمینگ است تعلق گرفت.
ترانه های زیبای فیلم جادوگر شهر از که بسیاری از مخاطبان آن کم سن و سال بودند مخصوصا ترانه over the rainbow و Ding Dong Witch is Dead از مشهورترین ترانه های تاریخ سینمای هالیوود هستند.
فیلم جادوگر شهر از از اولین فیلمهای رنگی تاریخ سینما بود و پس زمینه شاد و رنگارنگ آن برای مخاطب امروزی نیز چشم نواز است. انجمن فیلم آمریکا ترانه over the rainbow (بر فراز رنگین کمان) در این فیلم رابه عنوان بهترین ترانه در تاریخ صدساله هالییود انتخاب کرد و همچنین نقل قولهایی از این فیلم در ردیف به یاد ماندنی ترین نقل قولهای تاریخ هالییود قرار گرفتهاند.
بخشی از دیالوگ دوروتی و مترسک
ﻣﺘﺮﺳﮏ : ﻣﻦ ﻣﻐﺰ ﻧﺪﺍﺭﻡ، ﺗﻮ ﺳﺮﻡ ﭘﺮ ﺍﺯ ﭘﻮﺷﺎﻟﻪ!
ﺩﻭﺭﻭﺗﯽ : ﺍﮔﻪ ﻣﻐﺰ ﻧﺪﺍﺭﯼ ﭘﺲ ﭼﻪ ﺟﻮﺭﯼ ﺣﺮﻑ میزنی؟
ﻣﺘﺮﺳﮏ : نمیدوم ... ﻭﻟﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺍﺯ ﺁﺩمها ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻦ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻐﺰ ﯾﻪ ﻋﺎﻟﻤﻪ ﺣﺮﻑ میزنن!
فیلم از دو بخش سیاه و سفید و رنگی تشکیل شده است. بخش سیاه و سفید مربوط به زمانی است که دوروتی با خانواده اش در کانزاس زندگی میکند و همچنین زمانی که در انتهای فیلم دوباره به آنجا باز میگردد. ولی به محض اینکه دوروتی وارد سرزمین افسانهای از میشود، فیلم رنگی میشود. این فیلم از نظر کیفیت گریم و جلوههای ویژه نیز قابل توجه است و در زمان خودش شاهکار محسوب میشد.
مارگارت هامیلتون در نقش جادوگر سرزمین غربی، در اولین روز بازیاش دچار سوختگی درجه دو در صورت و درجه سه در دستانش شد. اگر گریم او که حاوی مس بود را زودتر پاک نمیکردند، بی شک سوختگی او بسیار شدیدتر بود. او شش هفته بعد مجدداً در سر صحنه حاضر شد. آرایش موهای «جودی گارلند» هر روز می بایست مانند روز قبل باشد؛ ماسک «ری بولگر» در نقش مترسک به دلیل نور زیاد و گرمای موجود در استودیو مشکلاتی را برای او به وجود آورده بود؛ لباس «برت لار» در نقش شیر ۴۵ کیلوگرم وزن داشت و مایه عذاب او شده بود.
- کارگردان: ویکتور فلمینگ
- تهیهکننده: مروین لروی
- نویسنده: ال. فرانک باوم
- بازیگران: جودی گارلند، فرانک مورگان، ری بولگر، برت لار، جک هالی، کلارا بلندیک
- موسیقی: هاروبد آرلن
- فیلمبرداری: هارولد راسن
- تدوین: بلانش سیول
- مدت زمان: ۱۰۱ دقیقه
- کشور: ایالات متحده آمریکا
- زبان: انگلیسی
انیمیشن جادوگر شهر از
انیمیشن این داستان سال ۱۹۸۶ در ۵۲ قسمت توسط کشور ژاپن ساخته شد. این انیمیشن از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۷ از تلوزیون توکیو پخش میشد.